Συνέντευξη στη Βάσω Αγγελέτου
Παρούσα και ιδιαιτέρως δραστήρια παραμένει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) στην Ελλάδα, και μετά τα χρόνια της δημοσιονομικής προσαρμογής, εστιάζοντας τις δράσεις της στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας και των άμεσων ξένων επενδύσεων, καθώς και την ενίσχυση της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς με μια σειρά προγραμμάτων που απευθύνονται σε επιχειρήσεις.
Σημαντική πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση είναι το πρόγραμμα Research Coverage, το οποίο απευθύνεται σε οκτώ εισηγμένες εταιρείες με χαμηλή ή μηδενική χρηματιστηριακή κάλυψη από αναλυτές για διάστημα δύο ετών. Το πρόγραμμα διεξάγεται σε συνεργασία με το Χρηματιστήριο Αθηνών και η προθεσμία υποβολής αιτήσεων από τους ενδιαφερομένους λήγει στις 15 Σεπτεμβρίου.
Τα παραπάνω επισήμανε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Capital.gr η επικεφαλής της EBRD Ελλάδος, Άντρεα Μοράρου, η οποία σχολίασε, μεταξύ άλλων, την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, τη διαδικασία αποεπένδυσης του ΤΧΣ από τις τράπεζες που ξεκινά σύντομα, καθώς και τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές στη χώρα μας ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
- H EBRD έχει μακρά και δραστήρια παρουσία στην Ελλάδα, τόσο στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης όσο και τα χρόνια που ακολούθησαν. Πού εστιάζετε σήμερα την αναπτυξιακή σας στρατηγική σας; Σε ποιους κλάδους της οικονομίας επενδύετε και πώς πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας;
Οι επιχειρησιακές και στρατηγικές προτεραιότητές μας στην Ελλάδα βασίζονται σε τρεις πυλώνες: ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας με τη διευκόλυνση της επέκτασης του ιδιωτικού τομέα, υποστήριξη της βιώσιμης ενέργειας και των υποδομών μέσω περισσότερων περιφερειακών δεσμών, μεταξύ άλλων, και περαιτέρω ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) έχουν αυξηθεί και βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα στην χώρα.
Ωστόσο, η Ελλάδα θα πρέπει να ενισχύσει περαιτέρω την εγχώρια παραγωγή και τις εξαγωγές της. Εκτός από τα προϊόντα που παραδοσιακά παράγει και εξάγει, χρειάζεται μια στροφή προς νέα καινοτόμα προϊόντα -η οποία ήδη παρατηρείται. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας συμβάλλει πολύ σε αυτό και εμείς στην EBRD, υποστηρίζουμε ιδιωτικές εταιρείες που έχουν ισχυρό εξαγωγικό δυναμικό και υγιή επιχειρηματικά μοντέλα, μέσω άμεσης και έμμεσης χρηματοδότησης, καθώς και μέσω του συμβουλευτικού μας προγράμματος για μικρές επιχειρήσεις.
- Ποιες είναι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις οποίες εντοπίζετε τη μεγαλύτερη υστέρηση; Και πώς η υστέρηση αυτή επηρεάζει τις εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων, κατά τη γνώμη σας; Πώς εκτιμάτε ότι θα επηρεάσει τις επενδυτικές ροές η πρόσφατη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την DBRS;
Η πρόοδος που έχει σημειώσει η Ελλάδα στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια είναι εντυπωσιακή και αναμφίβολα συμβάλλει στις ισχυρές εισροές ΑΞΕ, ειδικά το 2022, και στις αναβαθμίσεις των αξιολογήσεων από τους κύριους οίκους αξιολόγησης. Θα είναι σημαντικό ορόσημο για τη χώρα εάν ένας από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης ανεβαθμίσει την επενδυτική βαθμίδα της Ελλάδας (η S&P θα εκδώσει την έκθεσή της τον επόμενο μήνα), καθώς αυτό θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Ωστόσο, μένουν ακόμη πολλά να γίνουν από πλευράς μεταρρυθμίσεων, ιδίως σε τομείς όπως η δημόσια διοίκηση, το δικαστικό σύστημα και ο ενεργειακός τομέας με την πρόκληση να διασφαλιστεί μια "δίκαιη μετάβαση" σε ένα πράσινο μέλλον.
- Ας αναφερθούμε τώρα στην εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά η οποία παραμένει υποτονική, τόσο ως προς τις νέες δημόσιες εγγραφές όσο και ως προς τους όγκους συναλλαγών. Όμως, ένα ισχυρό χρηματιστήριο αποτελεί εγγύηση ανάπτυξης και διαφάνειας σε μια αναπτυγμένη οικονομία. Τι κάνει η EBRD γι' αυτό; Μιλήστε μας για την πρωτοβουλία που βρίσκεται αυτές τις ημέρες σε εξέλιξη.
Συμφωνούμε ότι μια ισχυρή κεφαλαιαγορά είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη κάθε χώρας όπως επίσης βλέπουμε τη δυνατή προοπτική της Ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζουμε πολλαπλές πρωτοβουλίες που θα έχουν τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα οφέλη. Πρώτα απ' όλα, υποστηρίξαμε πρόσφατα τον σχεδιασμό μιας εθνικής στρατηγικής για την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς με σκοπό να την καταστήσουμε πιο ανταγωνιστική και δυναμική. Επιπλέον, από το 2019, λειτουργούμε το πρόγραμμα SME Pre Listing Support, το οποίο προετοιμάζει μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αντλήσουν κεφάλαια από την τοπική κεφαλαιαγορά μέσω ενός προσαρμοσμένου στις ανάγκες τους συμβουλευτικού προγράμματος διάρκειας έως και δύο ετών.
Επίσης, εγκαινιάσαμε πρόσφατα το πρόγραμμα Research Coverage, το οποίο αποσκοπεί στην παροχή δωρεάν, δημόσια διαθέσιμων, υψηλής ποιότητας χρηματιστηριακών αναλύσεων στους επενδυτές, ώστε να ξεπεραστούν τα εμπόδια πληροφόρησης που μειώνουν τη ρευστότητα της αγοράς. Το πρόγραμμα στοχεύει σε οκτώ εισηγμένες εταιρείες με μηδενική ή μικρή χρηματιστηριακή αναλυτική κάλυψη. Ένας ανάδοχος θα παρέχει τουλάχιστον 2 εκθέσεις ανά έτος ανά εταιρεία για μια περίοδο 2 ετών.
Το πρόγραμμα διεξάγεται σε συνεργασία με το Χρηματιστήριο Αθηνών και χρηματοδοτείται πλήρως από την EBRD με την υποστήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης. Πολύ σύντομα, στις 15 Σεπτεμβρίου, ολοκληρώνεται η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για τις εισηγμένες εταιρείες και αναμένουμε να επιλέξουμε τις επιχειρήσεις και να ξεκινήσουμε τον Οκτώβριο του 2023. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που η ανταπόκριση από τις εισηγμένες εταιρείες ήταν άμεση και εκτεταμένη, οπότε η ευθύνη μας να επιλέξουμε μόνο 8 εταιρείες θα είναι δύσκολη. Ο τελικός στόχος όλων των δραστηριοτήτων μας αποσκοπούν στην ενίσχυση του Χρηματιστηρίου Αθηνών, στην τόνωση της ζήτησης, στην αύξηση της διαθεσιμότητας ευκαιριών χρηματοδότησης, καθιστώντας την αγορά πιο διαφανή για τους επενδυτές και στη δημιουργία επιτυχημένων case studies.
- Σύντομα θα ξεκινήσει από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας η διαδικασία αποεπένδυσης του Δημοσίου από τις τράπεζες. Η EBRD είναι ενδιαφερόμενος επενδυτής ή υπάρχει κάποιος ρόλος που θα μπορούσε να διαδραματίσει στην κρίσιμη αυτή διαδικασία για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα;
Η EBRD είχε επενδύσει στην ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών το 2015 και έκτοτε συνέχισε να υποστηρίζει την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα. Στο εξής, θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τον κλάδο με την οικοδόμηση της κεφαλαιακής του ανθεκτικότητας μέσω MREL και άλλων χρηματοπιστωτικών μέσων, συμπεριλαμβανομένων των (συνθετικών) τιτλοποιήσεων, προωθώντας παράλληλα την πράσινη χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση. Η προώθηση της χρηματοοικονομικής καινοτομίας και η εισαγωγή νέων και πιο εξελιγμένων χρηματοδοτικών μέσων είναι μια από τις προτεραιότητες στην ατζέντα της Τράπεζας.
- Δεδομένων των φυσικών καταστροφών -πυρκαγιές, πλημμύρες- που έχουν πλήξει τις τελευταίες εβδομάδες με σφοδρό τρόπο την Ελλάδα, αναρωτιέμαι εάν οι επενδύσεις σας λαμβάνουν υπόψη τον παράγοντα "κλιματική κρίση" και πώς. Η EBRD (συγ)χρηματοδοτεί έργα υποδομών που μπορούν να θωρακίσουν τη χώρα απέναντι στην εντεινόμενη κλιματική απειλή;
Με λύπη είδαμε την έκταση των πρόσφατων καταστροφών που έπληξαν την Ελλάδα, τόσο των πυρκαγιών όσο και των σοβαρών πλημμυρών που ακολούθησαν. Αυτό δεν είναι ένα νέο πρόβλημα ούτε για την Ελλάδα ούτε για άλλες χώρες παγκοσμίως, αλλά η κλιματική αλλαγή το κάνει ακόμα πιο επικίνδυνο. Είναι απαραίτητο να κλιμακωθούν τα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης, καθώς και οι βελτιώσεις στα έργα υποδομών, αφού τα υπάρχοντα μέτρα δεν επαρκούν.
Η υποστήριξη των χωρών στις οποίες δραστηριοποιούμαστε για την προσαρμογή και καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής είναι μία από τις κύριες προτεραιότητές μας. Η EBRD είναι ηγέτιδα δύναμη στον τομέα των πράσινων χρηματοδοτήσεων και αποτελεί μία κατά πλειοψηφία πράσινη τράπεζα, αφιερώνοντας περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής χρηματοδότησής της σε έργα με περιβαλλοντικά οφέλη.
Αυτό ισχύει και στην Ελλάδα, όπου περίπου το ένα τρίτο των συνολικών επενδύσεών μας είναι στον τομέα των βιώσιμων έργων υποδομών και περισσότερες από τις μισές επενδύσεις μας σε όλους τους τομείς είναι πράσινες. Η EBRD συνεργάζεται κυρίως με τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα, όπου αρκετά από τα έργα μας (για παράδειγμα στους τομείς των υποδομών και των ακινήτων) περιλαμβάνουν προβλέψεις κλιματικής ανθεκτικότητας και προσαρμογής.