Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη
Τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφεται μια έντονη κινητικότητα γύρω από τη ZIM Integrated Shipping Services, την ισραηλινή ναυτιλιακή γραμμών τακτικών δρομολογίων.
Στην αγορά κυκλοφόρησαν πληροφορίες για πιθανή εξαγορά με τίμημα γύρω στα 20 δολάρια ανά μετοχή. Όμως μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία επίσημη πρόταση εξαγοράς.
Στις 12 Αυγούστου, η ZIM κατέθεσε στον αμερικανικό χρηματιστηριακό οργανισμό SEC ανακοίνωση τύπου "6-K", όπου επιβεβαίωσε ότι "είναι ενήμερη για φήμες" αλλά ξεκαθάρισε ότι δεν σχολιάζει και δεν έχει καμία δεσμευτική πρόταση στο τραπέζι.
Αν υπήρχε πραγματική προσφορά, θα έπρεπε να κατατεθεί επισήμως και να γνωστοποιηθεί στους μετόχους. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει τέτοιο έγγραφο.
Η ZIM για χρόνια είχε ως βασικό μέτοχο την Kenon Holdings του Ισραηλινού επιχειρηματία Idan Ofer. Τον Δεκέμβριο του 2024, η Kenon αποεπένδυσε πλήρως, πουλώντας το σύνολο των μετοχών της. Από τότε, η ZIM είναι ουσιαστικά μια εταιρεία χωρίς "βαρύ" μέτοχο. Οι μετοχές της βρίσκονται διασκορπισμένες στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (NYSE), χωρίς κανέναν επενδυτή να κατέχει πάνω από 5%.
Αυτό σημαίνει ότι, θεωρητικά, η εταιρεία είναι "ανοιχτή" σε εξαγορά. Στην πράξη όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Το κράτος του Ισραήλ διατηρεί μια ειδική μετοχή στη ZIM, γνωστή ως Special State Share ή "χρυσή μετοχή". Αυτή του δίνει το δικαίωμα να μπλοκάρει κάθε προσπάθεια εξαγοράς ή αλλαγής ελέγχου. Συγκεκριμένα:
-Για κάθε απόκτηση πάνω από 35% απαιτείται προηγούμενη έγκριση του κράτους.
-Ο πρόεδρος, ο διευθύνων σύμβουλος και η πλειοψηφία του διοικητικού συμβουλίου πρέπει να είναι Ισραηλινοί πολίτες.
-Η εταιρεία οφείλει να διατηρεί τουλάχιστον 11 ιδιόκτητα πλοία υπό ισραηλινή σημαία.
-Οποιαδήποτε απόφαση για συγχώνευση ή διάλυση χρειάζεται επίσης έγκριση από το κράτος.
Με απλά λόγια, ακόμη κι αν ένας επενδυτής θελήσει να αγοράσει τη ZIM μέσω δημόσιας πρότασης, δεν μπορεί να το κάνει χωρίς την έγκριση της ισραηλινής κυβέρνησης.
Τι λέει η ισραηλινή νομοθεσία
Ο νόμος για τις εταιρείες στο Ισραήλ είναι ξεκάθαρος.
Όποιος θέλει να ξεπεράσει το 25% των μετοχών, αν δεν υπάρχει ήδη αντίστοιχος μέτοχος, πρέπει να υποβάλει ειδική δημόσια πρόταση. Το ίδιο ισχύει για το όριο του 45%. Για να αποκτήσει κάποιος πάνω από το 90% και να "βγάλει" την εταιρεία από το ταμπλό, απαιτείται πλήρης δημόσια πρόταση με αυστηρές προϋποθέσεις.
Αυτοί οι κανόνες προστατεύουν τους μικρομετόχους και εμποδίζουν αιφνίδιες "εχθρικές" εξαγορές.
Η ZIM έχει υπογράψει σημαντικές εμπορικές συμφωνίες, όπως συνεργασίες μεταφοράς φορτίου με κολοσσούς του κλάδου. Σε αρκετές από αυτές τις συμβάσεις υπάρχουν ρήτρες "Change of Control". Αυτό σημαίνει ότι αν αλλάξει ο έλεγχος της εταιρείας, ο αντισυμβαλλόμενος μπορεί να λύσει τη συμφωνία. Μια εξαγορά, δηλαδή, θα μπορούσε να τινάξει στον αέρα υφιστάμενες συνεργασίες.
Στο επιχειρησιακό κομμάτι, η ZIM συνεχίζει να επενδύει σε νεότευκτα πλοία και να επεκτείνει τον στόλο της. Πρόσφατα ανακοίνωσε νέες συμφωνίες ναύλωσης για 10 πλοία χωρητικότητας 11.500 TEU με διπλό καύσιμο LNG, που θα παραδοθούν την περίοδο 2027–2028. Ο στόλος της παραμένει ισχυρός και στρατηγικά προσανατολισμένος στη Μεσόγειο, την Ασία και τη Βόρεια Αμερική.
Οικονομικά, το δεύτερο τρίμηνο του 2025 έκλεισε με έσοδα 1,64 δισ. δολάρια και καθαρά κέρδη 24 εκατ. δολάρια, με EBITDA στα 472 εκατ. Η εταιρεία μάλιστα αναθεώρησε ανοδικά τις ετήσιες προβλέψεις της, γεγονός που δείχνει βελτιωμένη πορεία σε σχέση με το δύσκολο 2023–2024. Η χρηματιστηριακή της αξία κινείται σήμερα κοντά στα 1,7 δισ. δολάρια.
Οι φήμες για εξαγορά της ZIM μπορεί να ανεβάζουν το ενδιαφέρον γύρω από τη μετοχή, αλλά προς το παρόν δεν στηρίζονται σε πραγματικά δεδομένα. Δεν υπάρχει καμία δεσμευτική πρόταση, κανένα κατατεθειμένο έγγραφο, κανένας αναγνωρισμένος επενδυτής που να έχει μπει μπροστά.
Ακόμη κι αν εμφανιστεί τέτοιος επενδυτής, θα πρέπει να περάσει από τρεις "κόφτες", την ισραηλινή νομοθεσία περί δημοσίων προτάσεων, τη "χρυσή μετοχή" του κράτους και τις εμπορικές συμβάσεις της εταιρείας. Μόνο εφόσον ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια θα μπορούμε να μιλάμε για πραγματική εξαγορά.
