Της Ξανθής Γούναρη
Μια αγορά που για πολλούς ταυτίζεται ακόμη με τη συλλογή κοινοχρήστων και τις απολυμάνσεις, εξελίσσεται σε πόλο έλξης μεγάλων επενδυτικών ομίλων. Το facility management – η διαχείριση κτιριακών εγκαταστάσεων και υποδομών – αναμένεται να φτάσει το 2026 σε τζίρο 2 δισ. ευρώ στην Ελλάδα. Στην πρώτη γραμμή βρίσκεται ο όμιλος Cordia που με κεφάλαια από το fund SMERC, υπό τον πολύπειρο πρώην τραπεζίτη Νίκο Καραμούζη, και με τη στήριξη και του family office της κυρίας Μαριάννας Λάτση, LATSCO, στοχεύει σε μια δυναμική εσόδων 175 εκατ. ευρώ εφέτος – σχεδόν δέκα φορές πάνω σε σχέση με τα 18 εκατ. του 2021, όταν μπήκαν τα θεμέλια του group.
Η συγκρότηση του ομίλου μέσα από τις διαδοχικές εξαγορές εκ μέρους του SMERC: της πρώην Engie Hellas του Γιώργου Δανιόλου, η οποία μετονομάστηκε σε Cordia, της ESA Security Solutions, εταιρείας leader στο χώρο της ασφάλειας με συμμέτοχο το Latco Family Office και των εταιρειών καθαρισμού Skymar και Imagin, δημιούργησε ένα σχήμα που καλύπτει σχεδόν το σύνολο των υπηρεσιών που χρειάζεται ένα κτίριο, αλλάζοντας τα δεδομένα.
Μάλιστα, η πρόσφατη διπλή κίνηση του ομίλου Cordia με εξαγορές στη Βουλγαρία και την Κύπρο δείχνει ότι το σχέδιο ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα.
Πέρσι ο τζίρος του ομίλου, που ακόμη δεν παρουσιάζει ενοποιημένα αποτελέσματα, ανήλθε αθροιστικά στα 130 εκατ. ευρώ και χωρίς τα στοιχεία της Skymar, η οποία δεν έχει δημοσιεύσει ισολογισμό για το 2024, απασχολώντας συνολικά πάνω από 4.000 εργαζόμενους.
Cordia: Άλμα 52% στα EBITDA και η "σκιά" του ΚΠΙΣΝ
Η μητρική εταιρεία σημείωσε κύκλο εργασιών 29,42 εκατ. ευρώ το 2024, αυξημένο κατά 18,3%. Η λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) εκτινάχθηκε κατά 52%, φτάνοντας το 1,16 εκατ. ευρώ από 765.253 ευρώ το 2023. Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 532.647 ευρώ και τα καθαρά κέρδη σε 393.925 ευρώ.
Το τελικό αποτέλεσμα επηρεάστηκε και από τα έξοδα εξαγοράς ποσοστού 66,80% των μετοχών της εταιρίας ESA Security Solutions ΑΕ και την εξαγορά του συνόλου των μεριδίων της εταιρίας καθαρισμού ΣΚΑΙ ΜΑΡ Μ.ΕΠΕ. Επίσης την εξαγορά του συνόλου της Imagin και την εξαγορά του 99,94% της Master Facility ΕΠΕ.
Κεντρικό ρόλο στην πορεία της Cordia παίζει η σύμβαση με το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ). Το 2017 η εταιρεία ανέλαβε για πέντε χρόνια τη συνολική διαχείριση του πολιτιστικού συγκροτήματος, έναντι συνολικού τιμήματος 31,77 εκατ. ευρώ. Η σύμβαση ανανεώθηκε για έναν επιπλέον χρόνο, ενώ παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη νέος διαγωνισμός για πενταετή σύμβαση υπηρεσιών τεχνικής συντήρησης και καθαρισμού.
Ωστόσο, η συνεργασία σκιάζεται από νομικές εκκρεμότητες. Τον Δεκέμβριο του 2017 το ΚΠΙΣΝ προχώρησε σε μερική καταγγελία της σύμβασης για τη συντήρηση του πρασίνου του Πάρκου, χωρίς όμως να έχει επιδοθεί αγωγή. Το 2022 ο υπεργολάβος που είχε αναλάβει τη συντήρηση του πρασίνου κατέθεσε αίτηση στο Διαιτητικό Δικαστήριο ζητώντας 3 εκατ. ευρώ για δεδουλευμένες υπηρεσίες. Η διοίκηση της Cordia σημειώνει ότι, λόγω της πολυπλοκότητας των νομικών ζητημάτων, δεν είναι δυνατή η ασφαλής πρόβλεψη της έκβασης - ενώ η συμφωνία εξαγοράς από το SMERC προβλέπει ότι η μητρική εταιρεία θα καλύψει το κόστος τυχόν αποζημιώσεων.
Η διοίκηση της εταιρείας εκτιμά ότι τα έσοδα θα αυξηθούν το 2025 συγκριτικά με το 2024, με έμφαση στη βελτίωση των μικτών περιθωρίων κέρδους. Η στρατηγική επικεντρώνεται στην προσέλκυση νέων ιδιωτών πελατών με εξασφαλισμένο χρονοδιάγραμμα πληρωμών, αλλά και στη συνέχιση των εξαγορών.
ESA: Ρεκόρ τζίρου και διεκδικήσεις από το υπουργείο Μετανάστευσης
Η ESA Security Solutions, εταιρεία υπηρεσιών ασφάλειας, θέτει ψηλά τον πήχη για φέτος στοχεύοντας σε τζίρο άνω των 100 εκατ. ευρώ, βασιζόμενη στην επέκταση υπαρχόντων συμβολαίων, νέους πελάτες και την ενίσχυση των τεχνολογικών λύσεων ασφαλείας.
Ωστόσο, η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 6% από την 1η Απριλίου, μαζί με τις τριετίες των εργαζομένων, απειλούν να πιέσουν τα περιθώρια. Η διοίκηση εκτιμά ότι θα μεταφέρει το κόστος στους πελάτες, χάρη στην ποιότητα των υπηρεσιών και τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Με 89,39 εκατ. ευρώ πωλήσεις το 2024 (από 78,26 εκατ. το 2023), η ESA κατέγραψε τον υψηλότερο τζίρο στα 27 χρόνια της αν και το κόστος εκτινάχθηκε ταχύτερα. Τα μικτά κέρδη υποχώρησαν κατά 15,3% στα 8,32 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων περιορίστηκαν δραματικά σε 553.586 ευρώ από 2,37 εκατ. ευρώ το 2023.
Η εταιρεία με 3.409 εργαζόμενους (μέσος όρος 3.354 άτομα) κατάφερε να κρατήσει σταθερή την καθαρή της θέση στα 8,16 εκατ. ευρώ.
Ας σημειωθεί ότι στις 8 Απριλίου 2025, η ESA κατέθεσε αγωγή στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών κατά του Ελληνικού Δημοσίου και του Υπουργείου Μετανάστευσης, ζητώντας 13,20 εκατ. ευρώ - ή επικουρικώς 14,18 εκατ. - για δεδουλευμένες υπηρεσίες και τόκους υπερημερίας. Στον ισολογισμό του 2024, τα δεδουλευμένα έσοδα από το Υπουργείο φτάνουν τα 13,50 εκατ. ευρώ.
Με συντηρητική λογική, η εταιρεία έχει ήδη καταχωρίσει έσοδα 1,50 εκατ. ευρώ από τόκους υπερημερίας στα βιβλία της. Το εύρος των διεκδικούμενων τόκων όμως κυμαίνεται από 470.000 ευρώ έως πάνω από 3 εκατ. ευρώ - ανάλογα με το πώς θα κρίνει το δικαστήριο τα χρονικά ορόσημα. Η δικάσιμος δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί.
Η διοίκηση της ESA, παρά το μέγεθος των ανείσπρακτων, εκτιμά ότι ο πιστωτικός κίνδυνος παραμένει διαχειρίσιμος.
Παράλληλα η ESA προχώρησε εφέτος σε επιθετικές κινήσεις, εξασφαλίζοντας από την Attica Bank ανακυκλούμενο ομολογιακό δάνειο έως 10 εκατ. ευρώ, ενώ εξαγόρασε το πλειοψηφικό πακέτο κυπριακής εταιρείας ασφάλειας, που μετονομάστηκε σε ESA Private Security Services Cyprus Limited. Για να στηρίξει τη νέα θυγατρική, χορήγησε δάνειο 200.000 ευρώ με επιτόκιο 6%.
Skymar: Αναπροσαρμογή τιμήματος
Η Skymar Services Μ.ΕΠΕ, που εξειδικεύεται σε υπηρεσίες καθαρισμού και διαχείρισης κτιριακών εγκαταστάσεων, προχώρησε σε σημαντική τροποποίηση του καταστατικού της. Στις 11 Νοεμβρίου 2024, η Έκτακτη Γενική Συνέλευση αποφάσισε τη μετατροπή της διάρκειας της εταιρείας από ορισμένη σε αορίστου χρόνου. Η τροποποίηση καταχωρίστηκε στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο τον Σεπτέμβριο του 2025.
Η κίνηση αυτή ενισχύει τη σταθερότητα της εταιρείας και επιβεβαιώνει τη μακροπρόθεσμη στρατηγική του ομίλου για τη θυγατρική. Παράλληλα, το 2024 η μητρική Cordia επέστρεψε 323.500 ευρώ από το αρχικό τίμημα εξαγοράς, που είχε ανέλθει σε 1,03 εκατ. ευρώ το 2022.
Το 2023, η εταιρεία με 298 εργαζόμενους σημείωσε κύκλο εργασιών 5,30 εκατ. ευρώ, αλλά τα λειτουργικά αποτελέσματα (EBITDA) παρέμειναν αρνητικά στα -205.000 ευρώ, με ζημίες μετά φόρων 401.070 ευρώ. Η εταιρεία δεν έχει δημοσιεύσει ακόμη ισολογισμό για το 2024.
Το διακεκριμένο πελατολόγιο της Skymar - που περιλαμβάνει το Designer Outlet Athens, τα πολυκαταστήματα Attica, τη Newrest, τη Rolex Hellas, το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, την Τιτάν και το Hellinikon Experience Park - αποτελεί ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την ανάκαμψη της εταιρείας.
Imagin: Η πρόκληση
Η εταιρεία καθαρισμού Imagin Facility Management με τζίρο 10,89 εκατ. ευρώ (μείωση 6%) το 2024, κατέγραψε ζημίες προ φόρων 2,32 εκατ. ευρώ, σχεδόν τριπλάσιες σε σχέση με το 2023. Η καθαρή θέση έγινε αρνητική (-168.776 ευρώ).
Το αρνητικό αποτέλεσμα οφείλεται κατά κύριο λόγο στη ζημία από την πώληση επενδυτικών ακινήτων ύψους 1,58 εκατ. ευρώ, καθώς και στη μείωση του κύκλου εργασιών και την αύξηση του λειτουργικού κόστους. Η διοίκηση συνεχίζει πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που προβλέπει αύξηση του τζίρου μέσω διεύρυνσης του πελατολογίου και μείωση του κόστους.
Η κατακερματισμένη αγορά των 2 δισ.
Η αγορά του facility management στην Ελλάδα αναμένεται να φτάσει τα 2 δισ. ευρώ το 2026, αλλά παραμένει εξαιρετικά κατακερματισμένη.
Οι υπηρεσίες καθαρισμού αντιπροσωπεύουν 650 εκατ. ευρώ, με 600 εταιρείες να μοιράζονται την πίτα. Οι έξι μεγαλύτερες συγκεντρώνουν το 36%. Οι υπηρεσίες ασφάλειας φτάνουν τα 450 εκατ. ευρώ, με πάνω από 500 επιχειρήσεις, ενώ οι πέντε κορυφαίες κατέχουν το 60%. Η τεχνική συντήρηση ανέρχεται σε 300 εκατ. ευρώ, με λιγότερους παίκτες λόγω εξειδίκευσης.
Η ευρωπαϊκή αγορά εκτιμάται σε 350,13 δισ. δολάρια το 2025 και αναμένεται να φτάσει τα 404,92 δισ. έως το 2030 (ρυθμός ανάπτυξης 2,95% ετησίως), σύμφωνα με τη Mordor Intelligence.
Στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνται ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (μέσω ΓΕΚ Services), Όμιλος Μυτιληναίου (με την Unison), Redex (όμιλος Κοπελούζου), Aktor Facility Management, Dimand, Alter Ego, Manifest, Globe Williams, Sarp Facility Management και La Bolaget.
Όλοι βλέπουν τις ίδιες τάσεις: αύξηση του outsourcing, ανάγκη για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, "έξυπνα" συστήματα και τεχνολογική καινοτομία, ενώ ο μετασχηματισμός λόγω τεχνολογίας οδηγεί σε συγκεντρώσεις, όπως ήδη συμβαίνει στην Ευρώπη.
