Οι ευκαιρίες αλλά και οι προκλήσεις που παρουσιάζει η εγχώρια αγορά ακινήτων τέθηκαν στο επίκεντρο του 1ου Real Estate Conference, το οποίο διοργάνωσε την Τετάρτη 29 Νοεμβρίου 2023 στο Μέγαρο Μουσικής το Capital.gr και το Forbes Greece, με θέμα "Το Παρόν - το Μέλλον και οι Προκλήσεις του Real Estate".
Κορυφαίοι υπουργοί και αξιωματούχοι, σημαίνοντες παράγοντες της αγοράς και υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων ιχνηλάτησαν το τοπίο του real estate, όπως διαμορφώνεται σήμερα στη χώρα μας, αναδεικνύοντας τόσο τις προοπτικές ανάπτυξης όσο και τους κινδύνους που καλείται να ξεπεράσει ο κλάδος.
Τις εργασίες του συνεδρίου άνοιξε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος στην ομιλία του, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι η κυβερνητική πολιτική κινείται σε 3 βασικούς άξονες: προσιτή στέγη, αξιοποίηση της περιουσίας του δημοσίου και άλλες, ευρύτερες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών στην αγορά.
Παράλληλα, ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι δίνεται έμφαση στη δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος για τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα, σημειώνοντας ότι έχουν δρομολογηθεί σημαντικές ενέργειες για την προσέλκυση νέων επενδύσεων στα ελληνικά ακίνητα και ότι η ελληνική κυβέρνηση δίνει μεγάλη έμφαση στην προώθηση των μεγάλων επενδύσεων στο real estate, ξεχωρίζοντας την εμβληματική επένδυση στο Ελληνικό.
Στο 1ο πάνελ συζήτησης με θέμα τις προοπτικές και τις νέες τάσεις που διαφαίνονται στην αγορά του real estate ο Ερρίκος Αρώνες, CEO της Hellenic Properties, σημείωσε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα ζήτησης αλλά προσφοράς καθώς "στην αγορά λείπουν ακίνητα και αυτή είναι η μεγάλη ευθύνη που έχουμε οι developers, οι κατασκευαστές κτλ., να φέρουμε περισσότερο προϊόν".
Ο Γιάννης Δεληκανάκης, Founding Partner της Southrock Asset Management, απέκλεισε το ενδεχόμενο μιας φούσκας στην αγορά ακινήτων, λέγοντας ότι "έχουμε δύο πολύ μεγάλα και ισχυρά πλεονεκτήματα. Το ένα είναι ότι έχουμε ίσως την πιο σοβαρή κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση γενικότερα, ειδικότερα όσον αφορά την οικονομική πολιτική. Το δεύτερο είναι ότι έχουμε μία ανάπτυξη η οποία είναι σχεδόν διπλή από τον μέσο όρο της ΕΕ".
Η Γεωργία Μητσοτάκη, Τεχνική Διευθύντρια Ανάπτυξης Ακινήτων του Ομίλου Intrakat σημείωσε ότι η εταιρεία "επενδύει με συνέπεια στο real estate με στόχο αφενός να συνεισφέρει στην ανανέωση του κτηριακού αποθέματος της χώρας, αλλά και αφετέρου να διασφαλίσει νέες πηγές εσόδων στο ευρύτερο πλαίσιο".
Η Λίλα Τσιτσογιαννοπούλου, Real Estate Director της PwC Greece τόνισε ότι οι πιο σοβαρές προκλήσεις που θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη επενδυτές, κατασκευαστές και μισθωτές είναι η αύξηση του κατασκευαστικού κόστος και το ποσοστό του margin καθώς και η Τεχνητή Νοημοσύνη σε όλους τους τομείς.
Στο 2ο πάνελ συζήτησης με θέμα τις απαιτούμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, ρόλο των ΑΕΑΠ και των εργαλείων για την ανάπτυξή της κτηματαγοράς, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης αναφέρθηκε στις παρεμβάσεις που περιλαμβάνονται στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο όσον αφορά την αγορά ακινήτων με μεγαλύτερη αυτή που αφορά τις βραχυχρόνιες μισθώσεις όπως και την απαγόρευση αγοραπωλησία ακινήτων με μετρητά. "Μπαίνει μια φορολογική τάξη στην αγορά της βραχυχρόνιας επαγγελματικής μίσθωσης, οδηγώντας την σε ένα μεγαλύτερο επαγγελματισμό", είπε χαρακτηριστικά.
O Βασίλης Ηλιόπουλος, Founder και CEO της BluPeak Properties δήλωσε ότι "η ψηφιοποίηση και η δημιουργία του μητρώου ακινήτων στη σημερινή εποχή είναι επιτακτική, επειδή αλλάζει ριζικά τον τομέα της διαχείρισης ακινήτων, που αποτελεί πλέον αναγκαιότητα και υποχρέωση της ίδιας της αγοράς αλλά και του καταναλωτή".
Ο Στράτος Παραδιάς, Πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ αναφερόμενος στο φορολογικό νομοσχέδιο, είπε ότι είναι "στη σωστή κατεύθυνση η διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι μια ομάδα η οποία συνεχώς αυξάνει τη συμμετοχή της στα δημόσια βάρη ενώ συνεχώς αποκλείεται από κάθε ευεργετικό μέτρο".
H Βασιλική Σαλακά, Εταίρος και επικεφαλής κλάδου Real Estate της Karatzas & Partners Law Firm επεσήμανε ότι "αυτή τη στιγμή, επειδή η αγορά είναι ρηχή και επειδή δεν υπάρχει ποιοτικό απόθεμα ακινήτων, οι ΑΕΕΑΠ έχουν μπει πάρα πολύ και στο development".
Η Κάκια Τζέμου, General Counsel της Prodea Investments ανέφερε ότι "οι επενδύσεις των ΑΕΕΑΠ στρέφονται κυρίως στην πράσινη επένδυση, στα πράσινα κτήρια, τα οποία συμβάλλουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, ενισχύουν την κοινωνική ευθύνη και βελτιώνουν και την απόδοση με έναν μακροπρόθεσμο ορίζοντα".
Στο In Conversation με θέμα τις τουριστικές επενδύσεις, ο Χάρης Σιγανός, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Zeus International επεσήμανε ότι "είμαστε σε ένα διεθνές επενδυτικό περιβάλλον, η Ελλάδα έχει αρχίσει και γίνεται ένας εξαιρετικά ενδιαφέρον τουριστικός προορισμός. Αυτό που πρέπει να ασχοληθούμε σαν Έλληνες είναι να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τις σταθερές που μπορούμε σε επίπεδο Ελλάδας".
Στο Face to Face με θέμα τις αστικές αναπτύξεις ο νέος δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, μιλώντας, μεταξύ άλλων, για την Πανεπιστημίου, δήλωσε ότι "η Πανεπιστημίου είναι και τώρα ξηλωμένη, τέσσερα χρόνια θα είχαμε βγάλει πετρέλαιο. Έχω αρχίσει και αναρωτιέμαι τι ακριβώς γίνεται εκεί και έχουμε ξανά έργα. Μόλις αναλάβω τα καθήκοντά μου θα δω ποιο είναι το σενάριο. Προεκλογική μου δέσμευση ήταν να αφήσω την Πανεπιστημίου στην ησυχία της". Αναφερόμενος στους τρόπους για να αυξηθεί το πράσινο, δήλωσε ότι "θα πρέπει πρώτα να διασφαλίσουμε ότι δεν θα κόβονται νέα δέντρα, όσα κόβονται θα μεταφυτεύονται και όταν γίνονται νέα έργα υποδομών δεν θα πρέπει να γίνονται με βάση σχεδιασμούς 20 και 30 χρόνια πίσω, αλλά θα πρέπει να γίνονται με συνθήκες κλιματικής κρίσης".
Ο Δημήτρης Ανδριόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Dimand, σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι για να ξαναζωντανέψει το κέντρο της πόλης, πρέπει να δημιουργηθούν κίνητρα, για μόνιμους κατοίκους να ζήσουν στην πόλη. "Η επιλογή μας να επενδύσουμε στο κέντρο και του Πειραιά πιο παλιά και τώρα της Αθήνας, είναι μια συνειδητή επιλογή. Έχω πει πολλές φορές ότι δεν μπορούμε εμείς οι επιχειρηματίες να τα περιμένουμε όλα από το κράτος, από τον Δήμο ή από την περιφέρεια. Η λογική μας από το 2015 είναι οι επεμβάσεις μας να χαρακτηρίζονται από αυτό που λέμε μικρής κλίμακας αστικές αναπλάσεις, γιατί αυτό αναλογεί στον ιδιώτη", είπε χαρακτηριστικά.
Στο 3ο πάνελ με θέμα το ρόλο των servicers στην εγχώρια αγορά ακινήτων ο Θεόδωρος Αθανασόπουλος, CEO της Cepal, χαρακτήρισε ως "δύσκολο, αλλά και πρωτότυπο εγχείρημα" το νέο νομοσχέδιο για τα ακίνητα, εξηγώντας πως "είναι δύσκολο γιατί ξεκίνησε ως αντικείμενο κοινωνικής πολιτικής. Στην πορεία, επειδή τέθηκαν θέματα state aid, μετετράπη σε μια ιδιωτική πρωτοβουλία.
Η Θεώνη Αλαμπάση, Γενική Γραμματέας Ιδιωτικού Χρέους, ανέγειρε ότι "ο φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης θα μπορεί να αγοράζει το ακίνητο με 30% έκπτωση επί της τιμής πρώτης προσφοράς, κάτι που δεν συνιστά δώρο αλλά αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα".
Ο Θεόδωρος Μητράκος, Διευθυντής-Σύμβρουλος και πρώην Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος χαρακτήρισε ως ένα "δύσκολο οικονομικοτεχνικά project", το νέο σχέδιο για τον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων., τονίζοντας πως θα πρέπει να προκύπτει χαμηλό ενοίκιο για τους ευάλωτους χωρίς αβεβαιότητες για τον επενδυτή.
Ο Τάσος Πανούσης, Διευθύνων Σύμβουλος της DoValue αναφέρθηκε στη δικαιολογημένο προβληματισμό των επενδυτών λέγοντας ότι "μιλάμε για σπίτια ευάλωτων και ζητάμε από έναν ξένο επενδυτή να έρθει και να αγοράσει το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, που όλοι γνωρίζουμε ότι αν -ω μη γένοιτο- δεν μπορέσει ο ευάλωτος να πληρώσει θα πρέπει με κάποιο τρόπο να βγει εκτός ακινήτου. Καταλαβαίνετε τι αρνητική δημοσιότητα μπορεί να δημιουργήσει αυτό σε έναν υποψήφιο επενδυτή".
Στο 4ο πάνελ συζήτησης με θέμα τη σημασία υιοθέτησης ESG κριτηρίων, ο Γιώργος Βιτούλας, Partner της Arbitrage Real Estate τόνισε ότι είναι μονόδρομος το ESG και αναφέρθηκε σε μεγάλους developers που έχουν αποφασίσει στρατηγικά να αναπτύξουν ακίνητα που είτε πιστοποιούνται είτε ακολουθούν τις αρχές του ESG.
O Άγγελος Έντμοντς, Senior Sustainability Manager της Dimand, αναφέρθηκε από την πλευρά του και εκείνος στα μεγάλα project της εταιρείας, όπως στη Softex στον Βοτανικό σε έκταση 50 στρεμμάτων, στον Πύργο του Πειραιά, για τον οποίο ανέφερε ότι με βάση έρευνα που έγινε στην περίπτωση που γινόταν κατεδάφιση και όχι ανακατασκευή η ενέργεια που θα καταναλωνόταν θα ήταν τόσο μεγάλη που θα προεξοφλούσε 15 χρόνια λειτουργίας.
Η Στέλλα Πιερή, Partner στο γραφείο Pieris.Architects, αναφέρθηκε στον σχεδιασμό του πρώτου κτιρίου κατοικιών στην Ελλάδα με διεθνή πιστοποίηση αειφορείας που σχεδιάστηκε από το γραφείο, το "Οxygen".
Ο Δημήτρης Σακίπης, Director, Sustainability and Climate Change της PwC Greece, αναφέρθηκε στο green deal της Ευρώπης να είναι ενεργειακή ουδέτερη μέχρι το 2030 και στον πάρα πολύ μεγάλο ρόλο που έχει το real estate για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος.
Στο χαιρετισμό του ο Διευθυντής του Capital.gr, Σπύρος Δημητρέλης επεσήμανε ότι επιλέχθηκε ως αντικείμενο του συνεδρίου η αγορά των ακινήτων γιατί πρόκειται για έναν κλάδο που αγγίζει το σύνολο των Ελλήνων πολιτών καθώς και το σύνολο της ελληνικής οικονομίας.
Την παρουσίαση του συνεδρίου έκανε η δημοσιογράφος του Capital.gr, Ματίνα Χαρκοφτάκη.
Διαβάστε ακόμη:
