ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 17.02
Το Capital.gr και το Forbes Greece διοργανώνουν το 3ο Συνέδριο Real Estate, με θέμα "Το Όραμα για τα Ακίνητα του Μέλλοντος και οι Τάσεις της Αγοράς". Το κορυφαίο συνέδριο για την Αγορά Ακινήτων πραγματοποιείται την Τρίτη, 27 Μαΐου 2025 από τις 10.00 π.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας και Κόκκαλη 1), στην Αίθουσα "Banquet", συγκεντρώνοντας, για ακόμη μια φορά, τους πλέον επιδραστικούς παράγοντες του κλάδου, και στελέχη τόσο από την επιχειρηματική όσο και από την επιστημονική κοινότητα.
Ανοίγοντας το συνέδριο, ο διευθυντής του Capital.gr και του Forbes Greece Σπύρος Δημητρέλης τόνισε τη σημασία των ακινήτων για τους Έλληνες. "Είναι η αποταμίευση του μικρομεσαίου και μεσαίου νοικοκύρη, αλλά και τα κέρδη του εφοπλιστή που τα παίρνει από τη θάλασσα και τα τοποθετεί στο ελληνικό real estate". Στάθηκε ακόμη στη σημασία που αποκτά χρόνο με τον χρόνο το συνέδριο Real Estate των Capital.gr και Forbes Greece.
Μια "ακτινογραφία" της αγοράς οικιστικών ακινήτων, με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα του 2024, πραγματοποίησε έρευνα της Prosperty, η οποία παρουσιάστηκε από το CEO της εταιρείας, Αντώνη Μαρκόπουλο.
Οι αποκλίσεις τιμών λόγω της χρήσης εργαλείων όπως το "Σπίτι μου 2" δεν είναι μεγάλες, ενώ ο ανταγωνισμός στο πεδίο της "Χρυσής Βίζας" είναι όντως έντονος, τόνισε η Μαρίνα Λαβράνου, CEO της REInvest Greece, μιλώντας στο πάνελ "Παρουσίαση έρευνας ακινήτων από την Prosperty: Το προφίλ των αγοραστών ακινήτων. Ποιος αγοράζει ακίνητα στην Ελλάδα σήμερα; Τάσεις, προτιμήσεις και δυνατότητες" του 3ου Συνεδρίου Real Estate των Capital.gr και Forbes Greece, το οποίο συντόνισε ο Νίκος Ρουσάνογλου.
"Η ζήτηση ακινήτων είναι καθαρά στοχευμένη σε κατοικίες που έχουν χτιστεί μετά το 2000, σε επίπεδα 45%-50%. Υπάρχει τεράστια απόκλιση ανάμεσα σε αυτό που ζητάμε και σε αυτό που υπάρχει διαθέσιμο, με αποτέλεσμα σε αυτά τα ακίνητα να έχουν φτάσει και ξεπεράσει το υψηλό του 2008", σημείωσε η κ. Λαβράνου.
"Ο Έλληνας έχει επιλογές, αλλά θα δυσκολευτεί να αγοράσει αυτό που θέλει, οπότε θα αναγκαστεί σε έναν μερικό συμβιβασμό, εξ ου και πρέπει να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό", συμπλήρωσε.
"Στους αγοραστές υπάρχει μεγάλη δυσπιστία έναντι του τραπεζικού συστήματος. Την ίδια στιγμή βέβαια και οι τράπεζες είναι πιο σφιχτές στους ελέγχους τους, χορηγούν π.χ. μικρότερα ποσά", είπε η κ. Λαβράνου.
"Η διαφάνεια στα στοιχεία των αγοραπωλησιών είναι εξαιρετικά σημαντική, το ίδιο και η ταχύτητα στις μεταβιβάσεις".
Μέχρι και το 2024, τα δεδομένα έδειχναν ότι οι τιμές ανέβαιναν και ήδη έχουν ανακάμψει σε επίπεδα πάνω από τα προ κρίσης υψηλά, τόνισε από την πλευρά του ο Δημήτρης Μανουσάκης, CEO της Savills. Το 2025 βλέπουμε μια κάποια ανάσχεση, είπε.
"Μετά την πανδημία εκτινάχθηκαν τα κόστη κατασκευής. Ταυτόχρονα ο κλάδος του real estate έχει μια τάση να προσπαθεί να καλύψει τη "χασούρα" των προηγούμενων ετών", ανέφερε ακόμη ο κ. Μανουσάκης.
"Αρχίζουν να εμφανίζονται κάποια στοιχεία επιβράδυνσης και κάμψης, που δεν πρόκειται όμως να κάνει κάποια ουσιαστική διαφορά σε επίπεδο τιμών για το μέσο ελληνικό νοικοκυριό", συμπλήρωσε.
"Σήμερα εκείνος που χρειάζεται ένα στεγαστικό δάνειο, με βάση πάντα τις οικονομικές του δυνατότητες, θα το πάρει. Έχει περάσει η περίοδος που οι τράπεζες ήταν πιο κουμπωμένες", είπε από την πλευρά του Ανδρέας Πρωτόπαππας, Γενικός Διευθυντής της FinTHESIS. "Έχουμε καταφέρει στους πρώτους μήνες της λειτουργίας μας να στείλουμε στις τράπεζες πάνω από 500 αιτήματα για δάνεια, με το 90% να έχει εγκριθεί".
"Η προσφορά είναι μικρότερη από τη ζήτηση. Υπάρχουν όμως και ευκαιρίες στην αγορά ώστε κάποιος να βρει ένα ακίνητο σε πιο ανταγωνιστικές τιμές".
Εν έτει 2005-2007, στη χώρα μας εκταμιεύονταν κατά μέσο όρο, μεσοσταθμικά, 15 δισ. ευρώ στεγαστικών δανείων, ενώ το 2015, στην καρδιά της κρίσης, κινείτο στα 480 εκατ. ευρώ, ενώ σήμερα είμαστε περίπου στο 1,7 δισ. ευρώ. Σήμερα δηλαδή βρισκόμαστε μόλις στο 12% του προ κρίσης όγκου στεγαστικών, σημείωσε από την πλευρά του ο Αντώνης Μαρκόπουλος, CEO της Prosperty.
"Στις προηγμένες αγορές, έχουμε επίσημα στοιχεία μεταβιβάσεων. Πρέπει τα στοιχεία να ανοίξουν, το ίδιο πρέπει και να συμβεί με όλα τα μισθωτήρια της χώρας, προκειμένου να έχουμε μέσες τιμές συναλλαγών για όλα τα ακίνητα που μας ενδιαφέρουν", επισήμανε ο κ. Μαρκόπουλος.
"Δεν υπάρχει ζήτημα ρευστότητας αυτή τη στιγμή στους πωλητές. Αφήνουν ωστόσο τις αγγελίες για μεγάλο διάστημα, για την περίπτωση που κάποιος ενδιαφερθεί".
Αλ. Εξαρχου: Τεράστια η συμφωνία με ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις - Αναμένουμε ροές €1,2 δισ.
Στη συμφωνία με την Prodea αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο Αλέξανδρος Εξάρχου, Πρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνοντας Σύμβουλος του Ομίλου Εταιρειών AKTOR, στο 3ο Forbes Real Estate Conference, με αντικείμενο τις προοπτικές της αγοράς ακινήτων.
Σχετικά με τη συμφωνία με την Prodea, ο κ. Εξάρχου σημείωσε ότι "η συμφωνία μας έδωσε δύναμη για τα επόμενα 5-10 χρόνια και παραπάνω, ελπίζουμε σε αύξηση των κερδών. Αποτελεί σημαντικό τομέα στον οποίο αποφασίσαμε να επενδύσουμε. Πρόκεται για εξαιρετικής ποιότητας ακίνητα, τα οποία είναι μισθωμένα σε prime τιμες".
"Δεν φιλοδοξούμε να γινουμε Real Estate Developments. Βεβαιως, αν υπάρξει ακίνητο που ειναι prime και έχει δυνατότητες, προφανώς θα το αξιοποιήσουμε.
Στη συνέχεια, ο κ. Εξάρχου επισήμανε την ανάγκη για affordable housing σε Αθήνα και στις μεγάλες πόλεις. "Η κυβέρνηση ενδιαφέρεται να δημιουργήσει προϋποθέσειςγια το affordable housing στις μεγαλες πολεις. Αυτό το κομμάτι μας ενδιαφέρει", επισήμανε χαρακτηριστικά.
"Τα έργα ΣΔΙΤ που έχουμε αναλάβει δεν θεωρούνται real estate. Μπαίνουμε σε μια αγορά που δίνουμε μικρές κατοικίες. Θα πρέπει να λειτουργεί αυτό στις ανθρώπινες συνθήκες", τόνισε.
Για την ΑΚΤΟΡ Παραχωρήσεις, ο Αλέξανδρος Εξάρχου σημείωσε ότι "αυτή η συμφωνία ήταν τεράστια ευκαιρία. Το πακέτο αυτό θα μας δώσει ροές τα επόμενα 10-15 χρόνια 500 εκατ. ευρώ. Μαζί με τις υφιστάμενες παραχωρήσεις, τις επόμενες δεκαετίες, θα έχουμε ροές 1,2 δισ. ευρώ.
"Ήδη έχει παραχθεί σημαντικό κεφάλαιο στην ελληνική οικονομία. Τα τελευταία 2 χρόνια είχα αμφιβολίες αν οι ξένοι θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα. Το τελευταίο 6μηνο έχω δει πραγματικό ενδιαφέρον Αμερικανών αλλά και ευρωπαϊκό ενδιαφέρον. Μεταλλάσσεται το μοντέλο, προσελκύει επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό. Η ελληνική οικονομία έχει αποκτήσει μια δυνατή βάση για να ανταπεξέλθει", υπογράμμισε.
"Για τους ξένους επενδυτές, η Ελλάδα αποτελεί φθηνό προορισμό για να αγοράσει κανείς ή να επενδύσει. Υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον από ξένα funds", τόνισε.
Το ακίνητο του μέλλοντος και οι προκλήσεις του σήμερα
Το ακίνητο του μέλλοντος και οι προκλήσεις που γεννούν οι αυξανόμενες ανάγκες του σήμερα για νέες χρήσεις και εκσυγχρονισμό των κτιρίων, απασχόλησαν το 3ο Συνέδριο Real Estate, με θέμα "Το Όραμα για τα Ακίνητα του Μέλλοντος και οι Τάσεις της Αγοράς" του Capital.gr και το Forbes Greece.
Οι ομιλητές που συμμετείχαν στο πάνελ με θέμα "Τα κτίρια εξελίσσονται: Οι νέες χρήσεις που εισάγονται και οι αλλαγές στον σχεδιασμό των ακινήτων", αναφέρθηκαν στις νέες ανάγκες της αγορές, όπως αυτές δημιουργούνται με βάση και τις τάσεις που φθάνουν στην Ελλάδα από το εξωτερικό, αλλά και σύμφωνα με τις καινούργιες επιταγές της καθημερινότητας, ενώ ανέλυσαν και τις προκλήσεις που αναδύονται, καταδεικνύοντας μάλιστα και τα νομοθετικά εμπόδια που παρουσιάζονται συχνά.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Άλκης Καλόμπαρης, Operations Director - Buildings της Hill International, αναφερόμενος στη μεγαλύτερη πρόκληση για την αγορά, τόνισε ότι είναι ο συγκερασμός των μοντέρνων αναγκών - εντάσσοντας την τεχνολογία μέσα στα σπίτια - με τον παράγοντα του κόστους.
Όσο για το ακίνητο της επόμενης ημέρας, ο ίδιος στάθηκε στην πολυλειτουργικότητα που θα πρέπει να το χαρακτηρίζει, αλλά και στη σημασία που θα πρέπει να διαδραμτίσει η Τεχνητή Νοημοσύνη, ήτοι "να γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας" όπως είπε.
Αναφορικά με τα μέσα που υπάρχουν διαθέσιμα για τον σχεδιασμό των ακινήτων, αναφέρθηκε στις νέες τεχνολογίες και στα νέα εργαλεία για το καλύτερο δυνατό balance μεταξύ κόστους, χρόνου και βιωσιμότητας.
Από την πλευρά του, ο κ. Αλέξανδρος Μαρής, Deputy CEO της TenTec., θυγατρικής του Ομίλου Ten Brinke Hellas, επεσήμανε επίσης τη σημασία που αποκτά η ευελιξία , υπογραμμίζοντας ότι η μεγαλύτερη πρόκληση του σήμερα είναι η δημιουργία ευφυών χώρων ικανών να προσαρμόζονται στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Παράλληλα, σημαντική πρόκληση, όπως ανέφερε, είναι και η εξεύρεση απάντησης στην αβεβαιότητα των επενδυτών - ως προς τη χρήση του ακινήτου - κάνοντας μνεία και στο σύνθετο νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο.
Οραματιζόμενος το ακίνητο του αύριο, ο ίδιος περιέγραψε ένα κτίριο που θα μετέβαλλε χρήσεις, θα μπορούσε να μεταμορφώνεται, θα είναι πλήρως ενεργειακό αυτόνομο, θα προσάρμοζε το περιβάλλον ανάλογα με τις ανάγκες σε πραγματικό χρόνο και θα ήταν φιλόξενο σαν συνέχεια του δομικού ιστού.
Ο κ. Μαρής εξήγησε ότι η ελληνική αγορά, φυσιολογικά, επηρεάζεται από τις παγκόσμιες τάσεις και τα πρότυπα, αλλά και οι ίδιοι ασκούμε επιρροή στον μετασχηματισμό του κλάδου μας, όπως ανέφερε. "Εισάγουμε παγκόσμια πρότυπα και τα προσαρμόζουμε στην ελληνική πραγματικότητα" είπε μεταξύ άλλων.
Η κυρία Αγγέλα Μιχαλοπούλου, Business Development Director της DKG Development, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για τη δημιουργία ακινήτων που θα είναι ανθεκτικά και διαχρονικά, βιώσιμα, με πολλαπλές χρήσεις και προσαρμοσμένα στις επιθυμίες των επενδυτών, αναφέρθηκε στα νέα μοντέλα ακινήτων που φθάνουν και στην Ελλάδα από τη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, εισάγοντας και στη χώρα μας καινοτόμες λύσεις. Τα ακίνητα του σήμερα δεν έχουν καμία σχέση με εκείνα προ κρίσης, όπως επεσήμανε συγκεκριμένα. Η ίδια μάλιστα βλέπει αυξανόμενη ανάγκη για πιο καινοτόμα πρότζεκτ, για "ανθρώπινες γειτονιές" με σύγχρονα μοντέλα που δημιουργούν αξία στην ευρύτερη περιοχή στην οποία βρίσκονται, αλλά και ασφάλεια στον επενδυτή λόγω πολλαπλών ροών.
Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε ενδεικτικά το Piraeus Gate, το πρότζεκτ αστικής ανάπλασης που δρομολογεί η DKG Development, μία επένδυση για τη δημιουργία διαφόρων κτιρίων μικτής χρήσης σε 100.000 τμ, στην είσοδο της πόλης του Πειραιά.
Η Νο.1 πρόκληση, σύμφωνα με την ίδια, είναι ο νομοθέτης. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, το πρόβλημα της στεγαστικής κρίσης και οι τεράστιες εκτάσεις με πολεοδομικά ανενεργές χρήσεις πρέπει κάποτε να συγκλίνουν, για να φτιαχτεί κάτι χρήσιμο για την κοινωνία. Όσο για το ακίνητο του μέλλοντος, εκτίμησε ότι στις επόμενες δεκαετίες θα ξεφύγουμε από το παραδοσιακό μοντέλο, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τα τετραγωνικά και εστιάζοντας στις υπηρεσίες.
Ο κ. Παναγιώτης Νεράντζης, Director, Planning & Development της Arbitrage Real Estate, επεσήμανε ότι το challenge είναι η αύξηση του κόστους που συνεπάγονται οι ανάγκες του σήμερα, την ώρα μάλιστα που το νομοθετικό πλαίσιο δεν βοηθάει. "Η Ελλάδα βρίσκεται πίσω σε σχέση με τις ανάγκες" παρατήρησε.
Σε ό,τι αφορά τα υφιστάμενα παλαιότερα κτίρια και το πώς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν αποτοδοτικά, ο ίδιος τόνισε ότι ένα συγκριτικό πλεονέκτημα είναι η μεγαλύτερη ωφέλιμη επιφάνεια προς εκμετάλλευση. Ένα ακόμα σημαντικός παράγοντας είναι η προσβασιμότητα, πόσο κοντά βρίσκεται σε άλλες επενδύσεις ανάπλασης που αποτελούν πόλο έλξης. Σε δεύτερο στάδιο, όπως είπε, πρέπει να εξεταστεί και η βιωσιμότητα, κατά πόσο δηάδη το κόστος των αναγκαίων επεμβάσεων μπορεί να καλυφθεί.
Ο ίδιος, άλλωστε, εκτιμά ότι το μέλλον θέλει την αγορά να συνοδεύεται από περισσότερες αναπλάσεις περιοχών με μικτές χρήσεις και ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό.
Servicers και αγορά ακινήτων - Προκλήσεις, προοπτικές και νέα δεδομένα
Στις παρεμβάσεις που προτίθεται να κάνει η κυβέρνηση προκειμένου να περάσουν περισσότερα -και πιο γρήγορα- οικιστικά ακίνητα στην αγορά εν μέσω του στεγαστικού προβλήματος αναφέρθηκε η Θεώνη Αλαμπάση, Γενική Γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, μιλώντας στο πάνελ Servicers & Αγορά Ακινήτων: Διαχείριση, προκλήσεις, προοπτικές και νέα δεδομένα στο πλαίσιο του 3ου Συνέδριο Real Estate, με θέμα "Το Όραμα για τα Ακίνητα του Μέλλοντος και οι Τάσεις της Αγοράς" του Capital.gr και το Forbes Greece.
Ειδικότερα, η κα Αλαμπάση σημείωσε ότι η νομική αβεβαιότητα στη διαδικασία των πλειστηριασμών δεν συμφέρει κανέναν, "ούτε το ακίνητο ούτε τον αγοραστή", σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως "κανείς δεν θα έπαιρνε ένα ακίνητο αν υπήρχε ανακοπή κατά του πλειστηριασμού πάνω από το κεφάλι του". Σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης η κα Αλαμπάση ανέφερε πως δρομολογείται η δημιουργία πλατφόρμας όπου οι αιτούντες θα οφείλουν να επαναπροσδιορίσουν την ανακοπή κατά ενός πλειστηριασμού ώστε να οριστεί δικάσιμος.
Όπως είπε η κα Αλαμπάση, η κυβέρνηση αναγνωρίζει τα γραφειοκρατικά εμπόδια που υπάρχουν και τόνισε την ανάγκη να προσφερθούν περισσότερα κίνητρα στους ιδιώτες όσον αφορά τους πλειστηριασμούς, τα οποία θα βοηθούν και τον οφειλέτη. Έκανε ιδιαίτερη μνεία στις διατάξεις που πέρασε το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ώστε ο αγοραστής να μην φέρει ως βάρη απλήρωτους λογαριασμούς του ακινήτου, αλλά και στη δημιουργία του ψηφιακού φακέλου για κάθε ακίνητο. πρωτοβουλίες και την ενίσχυση του ανταγωνισμού ένα ακίνητο αγοράζεται κατά μέσο όσο 16,8% πάνω από την πρώτη τιμή προσφοράς. Για το ζήτημα που ο υποψήφιος αγοραστής δεν μπορεί να δει το εσωτερικό του σπιτιού, σημείωσε πως αυτό παραμένει αφού υπάρχουν συνταγματικοί περιορισμοί λόγω της κυριότητας του ιδιοκτήτη.
Όπως ανέφερε, από τα 14.000 ακίνητα που είναι στο χαρτοφυλάκιο τραπεζών, μόλις 3.000 είναι ώριμα για να βγουν στην αγορά, και από τα 6.000 που είναι στους servicers μόλις 2.000, σημειώοντας πως έχει συσταθεί ομάδα εργασίας μεταξύ άλλων για το σοβαρό θέμα της τακτοποίησης αυθαίρετων κατοικιών.
Στη συνέχεια της συζήτησης ο Tάσος Πανούσης, CEO της doValue, σημείωσε στην αρχή της τοποθέτησής του πως όσο περισσότερες οι ρυθμίσεις τόσο λιγότεροι οι πλειστηριασμοί. Ανέφερε πώς τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται 40-50 χιλιάδες πλειστηριασμοί ετησίως και αλλάζουν χέρια περίπου 15 χιλιάδες ακίνητα, γεγονός που δίνει ανάσα στο οικιστικό πρόβλημα.
Όσον αφορά τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος, τόνισε πως είναι πολύ υψηλό το ποσοστό ανακοπών, συνθήκη που δημιουργεί πρόβλημα στις πωλήσεις, ενώ ανέφερε χαρακτηριστικά πως ορίζονται σήμερα δικάσιμοι ακόμα και για το 2033. δεν υπάρχει δυνατότητα επίσκεψης των ακινήτων. Πρόσθεσε ακόμη στα προβλήματα ότι οι χρηματοδοτήσεις στα δάνεια των πλειστηριασμών έχουν ξεκινήσει μόνο από δύο τράπεζες, ότι είναι μεγάλο το χρονικό διάστημα ωρίμανσης ενός ακινήτου (πάνω από 18 μήνες) για να βγει στην αγορά, σημειώνοντας, εξού και ο μικρός αριθμός των διαθέσιμων, αφού όπως είπε "μπορούν να βγουν 18.000 ακίνητα και τελικά βγαίνουν 3.000".
Στις προτάσεις του ο κ. Πανούσης ανέφερε: α) να γίνεται εντός 6μήνου η απόφαση και εκδίκαση ανακοπής κατά πλειστηριασμού β) να δοθεί η δυνατότητα επίσκεψης στο ακίνητο και να υπάρχει ο πλήρης φάκελός του γ) να διευρυνθεί η δυνατότητα χρηματοδότησης των δανείων για πλειστηριασμούς από όλες τις τράπεζες και δ) ή να επιταχθουν οι διαδικασίες ωρίμανσης των ακινήτων ή να γίνεται τεχνική ωρίμανση για τη λύση των νομικών ζητημάτων ενός ακινήτου από τον αγοραστή του.
Ο CEO της CEPAL, Θεόδωρος Αθανασόπουλος, σημείωσε πως για τους servicers οι πλειστηριασμοί δεν είναι προτεραιότητα, τονίζοντας πως ο σχεδιασμός του συστήματος είναι "φέρε μετρητά" και ο κλάδος αμείβεται καλύτερα από τις ρυθμίσεις δανείων παρά από τους πλειστηριασμούς. "Τα νούμερα δείχνουν ότι θέλουμε ρυθμίσεις", είπε, τονίζοντας πως πρέπει να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις που σχετίζονται με το διαθέσιμο εισόδημα ενός οφειλέτη και την αξία της περιουσίας του.
Σημείωσε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι για τους ανθρώπους που θέλουν να ρυθμίσουν τις υποχρεώσεις τους αλλά δεν μπορούν να το κάνουν με τα διαθέσιμα εισοδήματα τους.
Εμείς θέλουμε ρυθμίσεις, αλλά σε τέτοιες περιπτώσεις θα οδηγηθούμε εκ των πραγμάτων σε πλειστηριασμούς, είπε.
Τόνισε ακόμα πως σε κάθε μεταβίβαση ακινήτου πρέπει "να εμπλακούν μηχανικοί, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, αγοραστής, πωλητής" και τόνισε την ανάγκη η ψηφιοποίηση να αντιμετωπίσει το χρονοβόρο των διαδικασιών επισπεύδοντάς τες.
Η Φωτεινή Μπιτσιαρά, επικεφαλής Διαχείρισης Κινδύνων της Thea Artemis ΑΕΔΑΔΠ, σημείωσε πως η αναγκαστική απαίτηση δεν αποτελεί αυτοσκοπό. Το ιδανικό είναι η ρύθμιση μιας οφειλής ώστε να επιστρέψει το ακίνητο πίσω στην ιδιοκτησία του, "αλλά στην πραγματικότητα δεν γίνεται έτσι". Όπως ανέφερε, στην περίπτωση του συνεργάσιμου οφειλέτη, είτε αυτός συμφωνήσει για εκποίηση μέρους της περιουσίας του είτε σε συναινετικό πλειστηριασμό, αυτό θα βοηθήσει ώστε να γίνει η συναλλαγή κατά κανόνα στην εμπορική αξία του ακινήτου.
Για να μπουν γρήγορα και περισσότερα οικιστικά ακίνητα με τεχνική και νομική ωρίμανση στην αγορά, η κα Μπιτσιαρά τόνισε πως πρέπει οι λειτουργίες εντός των εταιρειών να είναι αποτελεσματικές και να επιλέγονται οι σωστοί συνεργάτες
Τέλος, ο διευθυντής ανάπτυξης της Landea, Βασίλης Πάτρας, τόνισε πως οι αγορές ακινήτων μέσω πλειστηριασμών το 2024 έφτασαν στον αριθμό ρεκόρ των 12.400. Σημείωσε πως η βάση των εγγεγραμμένων χρηστών της πλατφόρμας της Landea, όπου μπορεί να αναζητήσει κάποιος ακίνητα που εκποιούνται αναγκαστικά, διπλασιάστηκε τον ίδιο χρόνο.
Ανέφερε μάλιστα πως για πρώτη χρονιά η μείωση της τιμής δεν ήταν ο κύριος παράγοντας που όριζε τις κινήσεις του ενδιαφερομένου για μια αγορά. Οι υποψήφιοι αγοραστές βλέπουν ως μεγαλύτερα προβλήματα το ότι δεν μπορούν να δουν το ακίνητο για το οποίο ενδιαφέρονται, τις διαδικασίες μετά την αγορά, και ακολούθως αναφέρουν τις υψηλές τιμές στους πλειστηριασμούς και την πολυπλοκότητα της διαδικασίας. Οι ηθικοί λόγοι ως "εμπόδιο" αναφέρθηκαν μόλις από το 1/5 των ενδιαφερομένων αγοραστών, σύμφωνα με τα ευρήματα της Landea.
O κ. Πάτρας σημείωσε πως η αύξηση των πλειστηριασμών κατά 35% το 2024 οφείλεται κυρίως λόγω τους ενδιαφέροντος για οικιστικά ακίνητα στην επαρχία, ενώ ανέφερε πώς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη το 1/3 των πωληθέντων ακινήτων κινήθηκε κάτω από τα 200 ευρώ το τετραγωνικό.
Κ. Χατζηδάκης: Οι επενδυτές της κοινωνικής αντιπαροχής θα μπορούν να διαθέτουν τα ακίνητα προς πώληση - Οι 5 πυλώνες της κυβερνητικής πολιτικής για τα ακίνητα
Για "σημείο αναφοράς" στο χώρο του real estate στην Ελλάδα έκανε λόγο ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, στην ομιλία του στο πλαίσιο του 3ου Real Estate Conference του Capital.gr και του Forbes Greece, παρουσιάζοντας τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης τόσο για την ενίσχυση της αγοράς ακινήτων, των επενδυτών, των ιδιοκτητών και ενοικιαστών, τόσο και για την αντιμετώπιση του στεγαστικού.
"Η αγορά ακίνητων στην Ελλάδα μετά από δυσκολίες έχει ανακάμψει δυναμικά, έχει γίνει μοχλός ανάπτυξης. Κάποιοι βλέπουν αυτή την εξέλιξη ως πρόβλημα, εμείς τη βλέπουμε ως "πρόκληση". Γι'αυτό και κάνουμε μια πολυεπίπεδη προσπάθεια που απαντά σε όλες τις ανάγκες", σημείωσε.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης τόνισε ότι η αγορά ακινήτων βρίσκεται σε φάση έντονης κινητικότητας, σημειώνοντας ότι υπάρχει σημαντική υπάρχει σημαντική επενδυτική δραστηριότητα τόσο από ξένους όσο και από Έλληνες επενδυτές.
Ειδικότερα, το 2024 ήταν χρονιά ρεκόρ για τον κλάδο, με εισροή 2 δισ. ευρώ, ενώ από το 2019 έως το 2024, έχουν εισρεύσει 8 δισ. ευρώ αλλά και πολλά ακόμη τον κλάδο των κατασκευών. Την ίδια στιγμή, οι οικοδομικές άδειες έφτασαν το 2024 τις 32.000, διπλάσιος αριθμός σε σχέση με το 2018.
Ωστόσο, ο κ. Χατζηδάκης δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας το α' τρίμηνο του 2025, αναγνωρίζοντας ότι αυτή συνδέεται με την απόφαση του ΣτΕ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό. "Νομίζω ότι η πρόσφατη παρέμβαση της κυβέρνησης για το θέμα στα οδηγήσει τα πράγματα προς την πορεία την οποία είχαν πάρει πρωτύτερα", σημείωσε.
Όσο για τη βελτίωση στον κλάδο, ιδίως σε σχέση με την περίοδο της κρίσης, ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε ότι τα αποτελέσματα αυτά έχουν δημιουργήσει 2 μύθους:
Πρώτος μύθος: Οι μόνες επενδύσεις που γίνονται είναι στα ακίνητα.
"Η πραγματικότητα είναι ότι η αύξηση έρχεται μετά από μια δεκαετία πλήρους στασιμότητας [...] Οι επενδύσεις είναι απαραίτητες για να καλύψουν τις ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας".
Το 2024, το ποσοστό των επενδύσεων στη χώρα που πήγε σε ακίνητα βρισκόταν στο 39,2% με μέσο όρο στην ΕΕ 52,4% -12 μονάδες ψηλότερα, επισήμανε. "Έχω να παλέψω με μύθους, αλλά αυτά είναι τα επίσημα στοιχεία".
Δεύτερος μύθος: Η στεγαστική πίεση οφείλεται αποκλειστικά στους ιδιοκτήτες
Ασφαλώς υπάρχουν στρεβλώσεις, αναγνώρισε ο κ. Χατζηδάκης, όμως η κύρια αιτία είναι η ανεπάρκεια προσφοράς ειδικά εκεί που υπάρχει υψηλή ζήτηση.
"Στο επίκεντρο της στρατηγικής μας βρίσκεται η αύξηση του διαθέσιμου οικιστικού αποθέματος τόσο μέσω κατασκευών αλλά και αξιοποίηση του υπάρχοντος"
Παράλληλα, η κυβέρνηση προωθεί μέτρα στήριξης για τα νοικοκυριά (Σπίτι 1 και 2, πρόσφατη πρωτοβουλία για την επιστροφή 1 ενοικίου το χρόνο για ευάλωτους ενοικιαστές, κλπ). "Ωστόσο, δίνουμε έμφαση στην ενίσχυση της προσφοράς".
Οι 5 πυλώνες της κυβερνητικής πολιτικής
Όπως δήλωσε ο κ. Χατζηδάκης στην παρέμβασή του, η πολιτική της κυβέρνησης για τα ακίνητα και τη στέγαση, στηρίζεται σε πέντε πυλώνες.
1 - Μείωση της φορολογίας στα ακίνητα
"Είμαστε μια κυβέρνηση που πιστεύει στη χαμηλή φορολογία ως μοχλό ανάπτυξης και προσέλκυσης των επενδύσεων. Τα τελευταία 6 χρόνια έχουμε μειώσει 72 φόρους" τόνισε ο κ. Χατζηδάκης, και αναφέρθηκε στον ΕΝΦΙΑ (μεσοσταθμικά 35% και για όσους ασφαλίζουν κατοικίες για φυσικές καταστροφές), στην αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, στην αναστολή του φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις αλλά και στην κατάργηση του φόρου στις γονικές παροχές.
2 - Πρωτοβουλίες για την αύξηση της προσφοράς στέγης
Σε αυτό το πλαίσιο, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αναφέρθηκε στα τέσσερα διαφορετικά "Εξοικονομώ" συνολικού προϋπολογισμού 2,7 δισ. ευρώ μέσω των οποίων επιδοτούνται ενεργειακές ανακαινίσεις αλλά και στο πρόγραμμα "Ανακαινίζω-Νοικιάζω".
"Θα θέλαμε να κάνουμε περισσότερα; Προφανώς. Όμως οφείλουμε να κινούμαστε με υπευθυνότητα. Περαιτέρω παρεμβάσεις θα εξαρτηθούν από τη συνολική πορεία του προϋπολογισμού", είπε.
3 - Αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας μέσω ΣΔΙΤ
Βασικός στόχος, σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη η αύξηση της προσφοράς. Αναφέρθηκε στη θεσμοθέτηση της κοινωνικής αντιπαροχής και ανακοίνωσε ότι το αρμόδιο υπουργείο Οικογένειας επεξεργάζεται και θα φέρει προς ψήφιση βελτιώσεις.
Ειδικότερα, θα προβλέπεται δυνατότητα να διατίθεται προς πώληση στην αγορά το ποσοστό των κατοικιών - μέχρι σήμερα υπήρχε δυνατότητα μόνο για ενοικίαση - κάνοντας έτσι πιο άμεση την απόσβεση της επένδυσης.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στη χαρτογράφηση των 36.000 ακινήτων στο χαρτοφυλάκιο της ΕΤΑΔ, αναφέροντας ότι η διαδικασία θα γίνεται σε "πακέτα" και όχι ένα-ένα, προκειμένου να τρέξει πιο γρήγορα.
4 - Βελτίωση και μεταρρύθμιση των πολεοδομικών σχεδίων
Βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση για την εκπόνηση των πολεοδομικών σχεδίων, με βάση τις ανάγκες και αντοχές της περιοχής. Ενισχύεται η ασφάλεια δικαίου, καθώς όλοι θα γνωρίζουν πλέον τι επιτρέπεται και πού, δημιουργώντας ένα σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον.
Σε αυτό το πλαίσιο, το αρμόδιο υπουργείο θα συντάξει πρόταση για τη δόμηση, λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και της οικογένειας, βάσει των συνταγματικών προβλέψεων.
Εξ άλλου, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αναφέρθηκε και στις παρεμβάσεις που έγιναν τόσο στο πλαίσιο της Golden Visa όσο και της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
5 - Συντονισμός των πολιτικών για το στεγαστικό
"Τα τελευταία 3 χρόνια έχουμε υιοθετήσει πάνω από 40 πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του στεγαστικού. Μόνο μέσα από συνεργασία μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι πολιτικές έχουν μετρήσιμο αποτέλεσμα", είπε, μεταξύ άλλων ο κ. Χατζηδάκης, και ανακοίνωσε τρεις παρεμβάσεις που προωθεί η κυβέρνηση:
1. Συγκρότηση διυπουργικής επιτροπής για το στεγαστικό με τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων υπουργείων
2. Δημιουργία ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας όπου οι πολίτες θα μπορούν να γνωρίζουν το σύνολο των πολιτικών και να βρουν το πρόγραμμα που ταιριάζει στο προφίλ και τις ανάγκες τους.
3 - Σύσταση παρατηρητηρίου για τις τιμές στην αγορά
Κ. Πιερρακάκης: Εξετάζεται να καταστεί υποχρεωτική η καταβολή του ενοικίου μέσω τραπεζών
Το μέτρο της υποχρεωτικής καταβολής του ενοικίου μέσω τράπεζας εξετάζει η κυβέρνηση, σύμφωνα με όσα ανέφερε, μιλώντας στο 3ο Συνέδριο Real Estate, με θέμα "Το Όραμα για τα Ακίνητα του Μέλλοντος και οι Τάσεις της Αγοράς" των Capital.gr και Forbes Greece ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης.
"Συμφωνούμε νομίζω ότι το μέσο ενοίκιο στη χώρα δεν είναι 255 ευρώ", υπογράμμισε ο επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου.
Σε συζήτηση του με τον Δημήτρη Ανδριόπουλο, CEO της Dimand, με συντονιστή τον Σπύρο Δημητρέλη, διευθυντή των Capital.gr και Forbes Greece, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας τόνισε ότι ως χώρα μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα και γρηγορότερα για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
"Μπορούμε να απεγκλωβίσουμε, να ξεκλειδώσουμε τεράστιες αξίες", σημείωσε ο κ. Πιερρακάκης.
Για το ζήτημα της φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια, ο υπουργός επανέλαβε ότι τέτοιες ανακοινώσεις γίνονται σε περιβάλλον ΔΕΘ από τον Πρωθυπουργό.
"Ποιες είναι οι 4 ή πιο σωστά οι 3+1 γεννήτριες ανάπτυξης, δεδομένου ότι έχουμε λύσει το δημοσιονομικό μας πρόβλημα;
-Έκθεση Ντράγκι - ένωση κεφαλαιαγορών
-Αφαίρεση εμποδίων και εντός της ελληνικής κοινωνίας
-Αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας
-Κλαδικές πολιτικές
Όλα όσα θα πει ο Πρωθυπουργός τον Σεπτέμβριο θα εντάσσονται σε αυτό το 3+1", τόνισε ο υπουργός.
Σε ερώτηση σχετικά με πιθανή αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος, ο κ. Πιερρακάκης σημείωσε ότι μόνον έτσι μπορεί να αντιμετωπιστεί μια ιστορική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.
"Ό,τι δεν μπορείς να μετρήσεις, δεν μπορείς να το μεταρρυθμίσεις", υπογράμμισε ο υπουργός.
"Απλουστεύοντας τις διαδικασίες γύρω από την επιχειρηματική δραστηριότητα, είναι προφανές ότι θα υπάρξει άμεση ώθηση στο ΑΕΠ", είπε ο κ. Πιερρακάκης.
Απαντώντας σε ερώτηση του προέδρου της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτου Παραδιά, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας τόνισε ότι χρειάζονται ρυθμίσεις για να πέσουν κι άλλα ακίνητα στην αγορά, σημειώνοντας ότι έχουν γίνει ενέργειες με κοινωνικό πρόσημο.
"Υπήρχε μια κουβέντα για πλαφόν στα ενοίκια, την οποία έχουμε αποκλείσει, με βάση και τα αρνητικά παραδείγματα από το Βερολίνο και την Ιρλανδία", σημείωσε ακόμη αναφερόμενος σε συζητήσεις του στο πλαίσιο του ECOFIN και του Eurogroup.
Από την πλευρά του, ο κ. Ανδριόπουλος σημείωσε ότι οι δυνατότητες και οι αξίες που κρύβει η δημόσια περιουσία είναι τεράστιες.
"Το πρόβλημα της κοινωνικής κατοικίας είναι παγκόσμιο. Γίνονται αρκετά βήματα και συντονισμένες προσπάθειες. Η κοινωνική αντιπαροχή μπορεί να φέρει σημαντικό αριθμό ακινήτων στην αγορά γρήγορα. Γρήγορα στη δουλειά μας σημαίνει σε δύο και πλέον χρόνια", τόνισε ο CEO της Dimand.
"H βασική λύση στην εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης έρχεται με το να ρίξεις μεγάλο αριθμό ακινήτων στην αγορά", σημείωσε ο κ. Ανδριόπουλος.
Η "στρογγυλή τράπεζα" των επενδυτών ακινήτων (ΑΕΕΑΠ): Επενδυτική στρατηγική και ευκαιρίες - Το νέο θεσμικό πλαίσιο
Η "στρογγυλή τράπεζα" των επενδυτών ακινήτων (ΑΕΕΑΠ), η Επενδυτική στρατηγική, οι ευκαιρίες και το νέο θεσμικό πλαίσιο αποτέλεσαν το επίκεντρο της συζήτησης του 4ου πάνελ του 3ου Συνεδρίου Real Estate, με θέμα "Το Όραμα για τα Ακίνητα του Μέλλοντος και οι Τάσεις της Αγοράς".
Ο Δημήτρης Παπούλης, CEO, Trade Estates, αναφέρθηκε στις αναπτύξεις που πραγματοποιεί η εταιρεία, δήλώνοντας ότι "η Trade Estates είναι πολυμετοχική εταιρεία, που γεννήθηκε από τη Fourlis. Έχουμε επενδυτικό πλάνο 250 εκατ. ευρώ έως το 2028. Απο τα 6 projects, τα 2 έχουν ήδη παραδοθεί. Πρόκειται για το retail πάρκο της Πάτρας και το retail πάρκο του Ηρακλείου, το μεγαλύτερο IKEA που φτιάχτηκε τα τελευταία 15 χρόνια. Τα υπόλοιπα projects βρίσκονται σε φάση κατασκευής. Το logistic center, το οποίο παρουσιάστηκε στον Πρωθυπουργό, πριν από 15 μήνες. 50.000 τμ στον Ασπρόπυργο, αποτελεί τη νέα γενιά των logistics, και πρόκειται για σημαντικό project που παράγει ελληνική υπεραξία. Η Ελλάδα φιλοδοξεί να αποτελέσει regional hub, έχει γεωγραφική θέση, πανίσχυρα λιμάνια, που βρίσκονται στο υψηλότερο capacity τους, χρειάζονται σιδηροδρομικές υποδομές. Πάνω από το 1/3 των stock των logistic centers είναι 45.000 τετραγωνικά στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα αγγίζουμε τα 2 centers.
Στη συνέχεια, ο Μιχάλης Παναγής, CEO, Noval Property, μίλησε για τους τομείς της αγοράς που εντοπίζονται προοπτικές επένδυσης, υποστηρίζοντας ότι "στο σχεδιασμο της Noval βρίσκεται ο επαναπροσδιορισμός χρήσης ακινήτων και η ελκυστικότητα ακινήτων. Έχουμε ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, ισορροπημένο, με έμφαση σε 3 βασικά assets, επαγγελματικά, commercial, γραφεία, retail, logistic, ένα πολύ μεγαλο κομμάτι χαρτοφυλακίου που είναι υπό ανάπτυξη. Πάνω από το 20%, που μας δίνει τη δυνατότητα να απελευθερώσουμε προστιθέμενες αξίες. Κοιτάζουμε εκεί που έχουμε δραστηριότητα και μια σωστή βάση. Στα γραφεία έχουμε αναπτύξει εμβληματικά κτίρια με δικιά τους ταυτότητα. 40.000 τμ προς μίσθωση βρίσκονται στην κατηγορία Α ή Α+, και υλοποιούμε ένα επενδυτικό πλάνο που ανέρχεται πανω από 200 εκατ.. Έχουμε ενδιαφέροντα project μπροστά μας, βιοκλιματικά, βιώσιμα, που προσφέρουν ευεξία στον εργαζόμενο. Έχουμε δραστηριότητα στον χώρο του retail, κινούμαστε λίγο διαφορετικά με τα 2 retail πάρκα μας. Εκεί επενδύουμε, αναβαθμίζοντας το προϊόν που έχουμε, αξιοποιώντας κάθε τετραγωνικό που έχουμε. Εστιάζουμε στη συνεχή αναβάθμιση του προϊόντος και έχουμε πλάνα για μεγαλύτερη επέκταση. Στο χώρο του logistic κάνουμε επιλεκτικές κινήσεις, αναπτύσσοντας δικά μας ακίνητα.
Ο Κώστας Mαρκάζος, CEO, Premia Properties αναφέρθηκε για αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, λέγοντας ότι "όλες οι ΑΕΕΑΠ έχουν μια ιστορία. Η Premia είναι μια σχετικά καινούργια εταιρεία, έχουμε φτάσει τα 550 εκατ. υπό διαχείριση ενεργητικού. Ελπίζουμε να φτάσουμε τα 750 εκατ.. Στοχος να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε το δισεκατομμύριο. Το μεγεθος του real estate μετράει. Ξεκινήσαμε με τα logistics, ταυτόχρονα μπήκαμε σε άλλους κλάδους, όπως είναι τα πράσινα γραφεία, όπως τα γραφεία της ΑΑΔΕ, είμαστε περήφανοι. Ένας άλλος κλάδος που μπαίνουμε, με λεφτά που θα χρησιμοποιήσουμε από την αύξηση που θα γίνει, είναι τα ξενοδοχεία. Είμαστε μια εταιρεία που δεν έχουμε πολύ development. Σε λιγο θα έχουμε πάνω από 10 φοιτητικές εστίες. Στοχος να φτάσουμε τα 2.000 δωμάτια. Κανουμε την αύξηση σε μια κακή εποχή σε σχέση με την ΑΕΕΑΠ, να ενισχύσουμε την πολυμετοχικότητα.
Ο Τάσος Καζίνος, CEO, Trastor, αναφερόμενος στις μορφές επενδύσεων σε ακίνητα, είπε "στην Ελλάδα όταν σκεφτόμαστε τις επενδύσεις σε ακίνητα, πάμε σε γραφεία, logistics, όμως τώρα με την τεχνολογία είναι καλύτερο να δούμε τις τάσεις που διαμορφώνουν τις επενδύσεις στα ακίνητα. Πρώτα από όλα, βλέπουμε τα ακίνητα τα οποία αναπτύσσονται με την ανάπτυξη του ΑΕΠ. Άλλη μια κατηγορία, συνδεδεμένη με τεχνολογία, science innovation hubs, data centers, και άλλη μια είναι η δημιουργία υποδομών, όπως έιναι τα λιμάνια. Αλληλεπιδρούν η μια με την άλλη. Στην Trastor, βλέπουμε μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες και στο demographics. Επιπλέον, υπάρχει νέα ώθηση στον κλάδο οι ΑΕΕΑΠ να γίνουν πιο entepreneurial.
Ο Ερρίκος Αρώνες, CEO, Hellenic Properties μίλησε για τη συνεργασία των εισηγμένων εταιρειών και των εταιρειών ανάπτυξης ακινήτων, τονίζοντας ότι "την τελευταία 5ετία είχαμε περιορισμένη δραστηριότητα, που προέρχεται από έλλειψη ικανού μεγέθους εταιρειών development, βγαίνοντας από την κρίση. Επιπλέον, ώθησε τις ΑΕΕΑΠ να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και να φτιάχνουν μόνες τους το προϊόν τους. Από τη μια, το κομμάτι του development γίνεται αρκετά challenging, άρα γίνεται πιο σύνθετη άσκηση για τις ΑΕΕΑ[ να το κάνουν μόνες τους, και από την άλλη, έχουμε εταιρείες develop που έχουν δυναμώσει την τελευταία 5ετία και έχουν αποκτήσει εμπειρία και τεχνογνωσία. Εμείς σαν developers, έχουμε παράλληλα ανεβασμένο χρηματοδοτικό κόστος, θα δούμε πολύ περισσότερες συνεργασίες από ότι στο παρελθόν και θα δούμε σοβαρες υπεραξίες.
Για το φορολογικό, ο κ. Παπούλης αναφέρθηκε στην ανάγκη εξέλιξης του νόμου. "Η φορολογηση των ΑΕΕΑΠ είναι συνδεδεμένη με το euribor. Αντιμετωπίσαμε την έκπλξηξη της δυνατότητας του να έχει Visibility και στον τρόπο που φορολογείσαι. Μιλάμε για ένα variable φορολογικό συντελεστή, βρισκόμαστε στη δύσκολη θέση να αντιμετωπίζουμε υψηλότερα επιτόκια και φορολογικό συντελεστή. Είπαμε στον υπουργό να επανέλθουμε στο επίπεδο που βρισκόμασταν πριν από 15 χρόνια.
Ο κ. Παναγής, όσον αφορά για την ανάπλαση της Halcor, στην οδό Πειραιώς, είπε "πολύ φιλόδοξο σχέδιο, πλάνο αστικής αναζωογόνησης, 70 στρεμμάτων, με προσοχή και υπευθυνότητα σχεδιάζουμε πως να το αναπτύξουμε και να συμβάλουμε στην ανάπλαση. Χρειαζόμαστε πάνω από 1,5 χρονο για να μπορέσουμε να είμαατε συγκεκριμένοι. Το έργο θα συνδυάζει μίγμα χρήσεων. Θέλουμε να πετύχουμε έναν βιώσιμο τρόπο ζωής, λίγο διαφορετικό, και να εισάγουμε νέες πτυχές στην επένδυση, όπως το οικιστικό κομμάτι, με εξυπηρετούμενες κατοικίες, με σημαντικό τουριστικό προϊόν, και θέλουμε να συνεισφέρουμε στο πολιτιστικό κομμάτι, να κάνουμε ένα district art, είναι ένα μητροπολιτικό τετράγωνο. Μας ενιδαφέρει να κρατήσουμε μέρος της πολιτιστικής-βιομηχανικής κληρονομιάς. Σε ένα χρόνο από τώρα θα είμαστε σε θέση να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο. Θα αξιοποιήσουμε πάνω από 50.000 τετραγωνικά. Η επένδυση θα είναι πάνω απο 200 εκατ.
Ακόμη, ο Κώστας Mαρκάζος, CEO, Premia Properties, σχετικά με τα είδη των επενδύσεων και το σκεπτικό πίσω από τις κινήσεις, σημείωσε ότι "προσπαθούμε να στήνουμε με άλλους, είμαστε εταιρεία της συνεργασίας. Θα ήθελα να κάνω και ένα σχόλιο για το φορολογικό: Ίσως αποτύχαμε να εξηγήσουμε στην κυβέρνηση τι ειναι τα ΑΕΕΑΠ. Να φτιάξουμε έναν θεσμό και θα μπούμε στον χάρτη των επενδυτών στο εξωτερικώ. Αν δε το καταφέρουμε αυτό, έχουμε αποτυχει.
Ο κ. Καζίνος αναφέρθηκε στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, τονίζοντας ότι "έχει εγκριθεί, και ο βασικός μέτοχος, η Τράπεζα Πειραιώς, προτίθεται να συμβάλει έως και 50% της αύξησης. Για να αντλήσουμε επιπρόσθετα κεφάλαια και για να προσαρμοστούμς στο νέο κανονισμό του χρηματιστηρίου. Σκοπός της εταιρείας να εναρμονιστούμε πλήρως με τον κανονισμό. Έχουμε αρχίσει να βλέπουμε διάφορους Έλληνες θεσμικούς επενδυτές και θέλουμε να προσδιορίσουμε το εύρος της αύξησης".
Τέλος, ο κ. Αρώνες επισήμανε ότι "όλες οι επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι. Αν εφαρμόσουμε το θεσμικό πλαίσιο των ΑΕΕΑΠ, δεν ειναι compatible. Είμαστε εστιασμένοι στην ανάπτυξη που κάνουμε με το χαρτοφυλάκιο και κοιτάμε να το μεγαλώσουμε. Επιδιώκουμε ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου των ξενοδοχείων. Ο συνολικός στρατηγικός στόχος είναι να έχουμε ανάπτυξη σε χαρτοφυλάκια πάνω απο 500 εκατ. έως το 2030".
Ηρώ Χατζηγεωργίου: Οι 4 πυλώνες για να γίνει η ΕΤΑΔ ένας σύγχρονος φορέας real estate
Στη στρατηγική προκειμένου η ΕΤΑΔ να διαμορφωθεί σε έναν σύγχρονο φορέα του real estate αναφέρθηκε η CEO, η Ηρώ Χατζηγεωργίου, μιλώντας "Face to Face" με τη δημοσιογράφο Βίκυ Κουρλιμπίνη.
Όπως σημείωσε η κα Χατζηγεωργίου, η στρατηγική της ΕΤΑΔ εδράζεται σε 4 πυλώνες:
α) Χαρτοφυλάκιο, όπου η καταγραφή των ακινήτων της ΕΤΑΔ θα προσδώσει ταχύτητα και ασφάλεια πληροφόρησης στο έργο του Οργανισμού, καθώς μπορεί οι εγγραφές ακινήτων στο χαρτοφυλάκιο της να ξεπερνούν τις 78.000, όμως υπολογίζονται γύρω στις 36.000 τα "ενεργά".
β) Εταιρική αναδιάρθρωση, με την ΕΤΑΔ να προβαίνει σε αλλαγές εσωτερικής διακυβέρνησης και δομής για να υποστηρίξει την αναπτυξιακή της πορεία
γ) Εξωστρέφεια, δηλαδή συνεργασια με φορείς αφού η αξιοποίηση των ακινήτων επηρεάζει την ανάπτυξη στις τοπικές κοινωνίες
δ) Ψηφιακή αναβάθμιση.
Η κα Χατζηγεωργίου σημείωσε πως η ΕΤΑΔ πρέπει να χτίσει πάνω στην αξία της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, που διαχειρίζεται. "Είμαστε φορέας που ελέγχεται και δεν νομίζω πως τίθεται θέμα αξιοπιστίας" τόνισε, προσθέτοντας πως "υπάρχουν δικλείδες για να δούμε πώς τις αξιοποιούμε με διαφάνεια για να προσδώσουμε αξία στα ακίνητά μας και να ανταποδίδουμε στο κοινό καλό"
Σημείωσε ακόμη με αλλαγές στο κανονιστικό πλαίσιο θα υπάρξει πιο γρήγορη αξιοποίηση των ακινήτων της ΕΤΑΔ.
Αναφερόμενη σε εμβληματικά ακίνητα της ΕΤΑΔ, η κα Χατζηγεωργίου σημείωσε για το Κυβερνείο Θεσσαλονίκης πως έχει ξεκινήσει η διαδικασία αξιοποίησής του, μετά από 18 χρόνια που είχε περιέλθει σε μη λειτουργική κατάσταση και "αυτό δείχνει τη στρατηγική μας". Η ΕΤΑΔ προχώρησε σε σύμπραξη πριν έναν χρόνο, με τη Βουλή των Ελλήνων και το Υπερταμείο, για το Κυβερνείο, ώστε "να έχει πάτημα η Βουλή στη Θεσσαλονίκη. Τρέξαμε μελέτες υποδομής και ζητήσαμε διάλογο με όλους τους φορείς της Θεσσαλονίκης για ποιο είναι το μοντέλο που θα αξιοποιήσει με το καλύτερο τροπο το Κυβερνειο". Όπως τόνισε, "ετοιμοι να δημοπρατησουμε τις τελικές μελέτες".
Για το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού, η κα Χατζηγεωργίου ανέφερε πως πρόκειται για μια επιχειρηματική μονάδα που δεν είναι προσοδοφόρα, ωστόσωο επειδή ζει μέσα από το Κέντρο η τοπική κοινωνία, "θα δούμε πώς μπορεί να βελτιωθεί η παροχή υπηρεσιών", με έμφαση στο να διευρυνθεί η περιοδος λειτουργίας του κ αναξιοποιηθεί καλύτερα ως real estate προϊόν
Μιλώντας για το ακίνητο του Τάε Κβο Ντο, σημείωσε πως βρίσκεται στο τελικό στάδιο για να παραχωρηθεί στην Περιφέρεια Αττικής για χρήσεις Συνεδριακου Κέντρου. Στόχος της παραχώρησης να χρηματοδοτηθεί η επένδυση και καθώς το Τάε Κβο Ντο βρίσκεται στο πλαίσιο του Φαληρικού Μετώπου να συνδεθεί με τις γύρω αναπτύξεις στην περιοχή. Ανέφερε πως η σύμβαση βρίσκεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο
Τέλος, για την Ακτή Βουλιαγμένης η κα Χατζηγεωργίου είπε πως είναι ο μεγαλύτερος διαγωνισμός επί των ημερών της, πρόκειται ένα προσοδοφόρο ακίνητο και 7 σχήματα έχουν δείξει ενδιαφέρον.
Μ. Jalbert (CEO Forbes Global Properties): Η Ελλάδα προσφέρει μεγάλη αξία στην αγορά πολυτελών κατοικιών
Η Ελλάδα προσφέρει μεγάλη αξία αλλά έχει και μεγάλο ανταγωνισμό, τόνισε ο Michael Jalbert, CEO, Forbes Global Properties, στη συζήτηση με τον δημοσιογράφο Νίκο Ρουσάνογλου με θέμα "Η αγορά των πολυτελών κατοικιών στην Ελλάδα στο επίκεντρο των ξένων επενδυτών".
Κλειδί οι υποδομές
Ειδικότερα, αναλύοντας τις ευκαιρίες που έχει να προσφέρει η Ελλάδα σε ένα high-net-worth κοινό, ο κ. Jalbert εξήγησε ότι οι υποδομές είναι το "κλειδί" και αυτό περιλαμβάνει τις πτήσεις, "και τα ιδιωτικά αεροδρόμια". Σημείωσε ότι η χώρα έχει μια "θαυμάσια ιστορία, η οποία μπορεί να ειπωθεί [και να ακουστεί] ακόμη περισσότερο, και εδώ ερχόμαστε εμείς".
Αναφορικά με τον ανταγωνισμό, είπε ότι αυτός προέρχεται πλέον "από μέρη που δεν ήταν πάντα ανταγωνιστικά" όπως το "Μαυροβούνιο, η Αλβανία, η Κροατία. Έχουν μερικά όμορφα projects. Η ευκαιρία για την Ελλάδα είναι να κάνει ό,τι κάνει ήδη, αλλά να διαφημίσει πραγματικά στην αγορά την αξία της ποιότητας ζωής, την ιστορία της, το πόσο ασφαλής είναι η χώρα. Αυτό ψάχνουν οι αγοραστές - όχι μόνο μια καλή επένδυση, αλλά και τις υποδομές, την κοινότητα που τις υποστηρίζει".
Για τις αλλαγές που παρατηρούνται στους αγοραστές πολυτελών κατοικιών, ο CEO του Forbes Global Properties ανέφερε ότι υπάρχει "μεγάλη δυναμική όσον αφορά στους αγοραστές και τα hotspots".
Ειδικότερα, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, εστίαζαν σε επενδύσεις που περιορίζονταν από τα κριτήρια των "δρόμων και των σιδηροδρομμικών γραμμών", δηλαδή των βασικών υποδομών. Σήμερα, μπορούμε να μιλήσουμε για μια παγκόσμια κοινωνία με μεγάλητ κινητικότητα, μια ψηφιακή βάση, με επιχεριηματίες που μπορεί "να ζουν στο Λονδίνο, να έχουν ένα ακίνητο στην Κρήτη και ένα σπίτι στο Τόκιο".
Όσον αφορά στα κριτήρια που κοιτούν, ο κ. Jalbert ανέφερε μεταξύ άλλων τα κίνητρα που έχουν να προσφέρουν οι προορισμοί, όπως η Golden Visa, τα φορολογικά κίνητρα, τον καιρό, τις υποδομές, κλπ.
Για την Ελλάδα, είπε ότι υπάρχουν θαυμάσια έργα στην Κρήτη, την Κέρκυρα, το Ελληνικό στα οποία εργάζεται το Forbes Global Properties.
Όσο για την καταγωγή των αγοραστών, ο κ. Jalbert βλέπει μια αλλαγή, από ένα αμιγώς βρετανικό κοινό σε ένα πιο διαφοροποιημένο, με αγοραστές από την Ελβετία, την Ολλανδία αλλά και ένα άνοιγμα στην αμερικανική αγορά.
Ανάγκες και απαιτήσεις
Σύμφωνα με τον κ. Jalbert η ταχεία ανάτυξη που καταγράφεται στη μετα-covid εποχή μεταφράζεται και σε μια απαίτηση των αγοραστών να κάνουν επενδύσεις σε ακίνητα που θα απολαμβάνουν - θέλουν ένα μεγάλο ακίνητο με μεγάλο υπαίθριο χώρο, με χώρους εργασίας αλλά και χώρους για υποδοχή και φιλοξενία.
"Θέλουν ομορφιά, προσβασιμότητα, εξωτερικό χώρο, εξοπλισμό, ένα ετοιμοπαράδοτο ακίνητο", πρόσθεσε, ενώ έδωσε το παράδειγμα του Ralph Lauren ο οποίος σχεδιάζει για πρώτη φορά αυτή τη στιγμή βίλες στην Κρήτη.
Παράλληλα, "ενώ δεν τίθεται θέμα τιμής, δεν ψάχνουν να ξοδέψουν παραπάνω, θέλουν αξία", συμπλήρωσε.
Μπορεί η προσφορά στην Ελλάδα να καλύψει τη ζήτηση;
"Αν δεν έχετε αυτό που θέλουν, θα πάνε αλλού". Ωστόσο, υπάρχει μια "παγκόσμια έλλειψη κατοικιών για αγορά ακινήτων". Οπότε, συμπλήρωσε "απέχετε πολύ από το να μην είστε ανταγωνιστικοί, η υπάρχει μεγάλη ευκαιρία να κάνουμε καταπληκτική δουλειά στο μάρκετινγκ, την οποία κάνουμε".
Στην Ελλάδα έχει σημειωθεί "κοσμογονία" τα τελευταία χρόνια στις εξοχικές κατοικίες και τα ξενοδοχεία
Η "κοσμογονία" που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία 5-6 χρόνια στην Ελλάδα στις εξοχικές κατοικίες αλλά και τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις ήταν το αντικείμενο του τελευταίου πάνελ του 3ου Συνεδρίου Real Estate, με θέμα "Οι εξοχικές κατοικίες μαγνήτης ξένων αγοραστών – Τα ξενοδοχεία της νέας γενιάς".
Η κ. Χριστίνα Ντεγιάννη, Co-Founder, BRIGHTaddvalue ότι πλέον οι επενδυτές δεν αναζητούν μόνο να αγοράσουν ένα ακίνητο αλλά να δημιουργήσουν ένα concept πίσω από αυτό. Όπως είπε, υπάρχει μια τάση να αλλάξει η το σκηνικό από τα πολυτελή ξενοδοχεία και να γίνει κάτι πιο ανθρώπινο, πιο προσιτό και να δημιουργήσει μια εμπειρία.
Πρόσθεσε ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη και στον επενδυτή που θα δημιουργήσει ένα νέο project και στον ταξιδιώτη που θέλει να αποφύγει τη στατική πολυτέλεια των 4ων και 5 αστέρων ξενοδοχεία και να δημιουργήσει μια εμπειρία γύρω από αυτό αφήνοντάς του ένα αποτύπωμα φεύγοντας.
Η κ. Ρούλα Ρουβά, Founder & CEO, Roula Rouva | Forbes Global Properties σημείωσε ότι η αγορά εξοχικών κατοικιών έχει περάσει σε μια φάση ωριμότητας.
Όπως είπε η Ελλάδα από ένας αμιγώς τουριστικός προορισμός έχει περάσει σε έναν διεθνώς ανταγωνιστικό προορισμό. Εξήγησε πως οι επενδυτές -αγοραστές που έρχονται πλέον στην Ελλάδα είναι "ψαγμένοι άνθρωποι", απαιτητικοί και δεν έρχονται στα τυφλά να αγοράσουν.
Στους παράγοντες που έχουν αλλάξει, τοποθετεί τη μεγαλύτερη διαφάνεια, καλύτερο σέρβις στις διαδικασίες.
Ο κ. Βασίλης Φωτόπουλος, Associate Director | Head of Hospitality, Colliers Greece & Cyprus σημείωσε από την πλευρά του ότι η τελευταία πενταετία, που είναι αυτή μετά τον Covid, ανέδειξε πόσο δυνατός είναι ο κλάδος των ξενοδοχείων παγκοσμίως αλλά και θεσμοθέτησε το ρόλο της Ελλάδας στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.
Πρόσθεσε ότι πλέον έρχονται περισσότεροι θεσμικοί επενδυτές έχουν μακροχρόνιο όραμα και δεν έρχονται στη χώρα μας για 3-5 χρόνια.
Για επενδύσεις στον χώρο των ξενοδοχείων τα επόμενα χρόνια, όπως είπε η κ. Ντεγιάννη θα πρωταγωνιστήσει η Νότια Κρήτη που δεν έχει αναπτυχθεί όσο η Βόρεια, η Αττική και συγκεκριμένα το ανατολικό τμήμα της αλλά και τη Δυτική Πελοπόννησο.
Η κ. Ρουβά ανέφερε πως πλέον στις επιλογές των επενδυτών για πολυτελή εξοχική κατοικία βρίσκονται οι Αθήνα, Κέρκυρα με τις επενδύσεις στις μαρίνες της. Πρόσθεσε το Μεγανήσι, που όπως είπε, στο εξωτερικό "ακούγεται" ως ένας προορισμός.
Ο κ. Φωτόπουλος για το επόμενο δωδεκάμηνο ονόμασε ως "περιοχές-trends" τις περιοχές του Βορείου Αιγαίου, το Ιόνιο και συγκεκριμένα την περιοχή της Πρέβεζας. Επεσήμανε ότι ακόμη και τις Κυκλάδες που μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω.
Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο κ. Ηλίας Παπαγεωργιάδης, Επιχειρηματίας και Αναλυτής Αγοράς Ακινήτων.
