Της Ελευθερίας Πιπερόπουλου
Το ESG (Περιβάλλον - Κοινωνία - Διακυβέρνηση) έχει πλέον καθιερωθεί ως αναπόσπαστο στοιχείο της επιχειρηµατικής και επενδυτικής στρατηγικής. Αφορά πρακτικές που ενισχύουν τον θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, στην κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση. Περιλαµβάνει ζητήµατα όπως η µείωση εκποµπών άνθρακα και η ενεργειακή απόδοση, η προώθηση της διαφορετικότητας και των καλών εργασιακών πρακτικών, καθώς και η διαφάνεια στη λειτουργία των διοικητικών συµβουλίων και η δίκαιη διαµόρφωση των αµοιβών των στελεχών.
Σε µια εποχή όπου οι ρυθµιστικές αρχές απαιτούν αυστηρότερη λογοδοσία, οι επενδυτές στρέφονται στη βιώσιµη κερδοφορία και οι καταναλωτές ζητούν υπευθυνότητα και σεβασµό προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον, η διαφάνεια στα θέµατα ESG αναδεικνύεται σε κρίσιµο παράγοντα αξιολόγησης των εταιρειών και των µακροπρόθεσµων προοπτικών τους.
Η διαφάνεια αποτελεί θεµέλιο για την εµπιστοσύνη όλων των ενδιαφεροµένων – επενδυτών, ρυθµιστικών φορέων, καταναλωτών και κοινωνίας– και στηρίζεται σε αρχές όπως η προληπτικότητα, η ειλικρίνεια και η τήρηση υψηλών προτύπων, αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες και κατάρτιση.
Χάρτης για τις ελληνικές επιχειρήσεις
Στο πλαίσιο αυτό, το "Forbes", σε συνεργασία µε την EY Ελλάδος και την Net Zero Analytics, παρουσιάζει το ESG Transparency Index – µια πρωτοβουλία που αποτυπώνει την παρούσα κατάσταση των 100 µεγαλύτερων εταιρειών στην Ελλάδα, όπως καταγράφονται στη λίστα του "Forbes" µε τις µεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα για το 2023, ως προς το επίπεδο διαφάνειας που παρέχουν σε θέµατα ESG. Η έρευνα βασίζεται σε δηµόσιες πηγές και σε συγκεκριµένα κριτήρια γνωστοποίησης και δεν αποσκοπεί στην αξιολόγηση των επιδόσεων των εταιρειών σε θέµατα ESG, αλλά στην καταγραφή της διαφάνειας και της πληρότητας των σχετικών αναφορών τους.
Ανάλογα µε τη βαθµολογία τους, οι εταιρείες κατατάσσονται σε έξι κατηγορίες: από τους Pioneers (Platinum), µε βαθµολογία άνω των 44 βαθµών (µε µέγιστη βαθµολογία τους 52 βαθµούς), έως εκείνες που µόλις ξεκινούν το ESG ταξίδι τους, µε βαθµολογία κάτω από 9. Η µέση βαθµολογία των 100 εταιρειών ανέρχεται σε 21,6.
Στην υψηλότερη βαθµίδα Platinum (Pioneers) κατατάσσονται 15 εταιρείες, οι οποίες παρουσίασαν τις υψηλότερες επιδόσεις σε όρους διαφάνειας, συγκεντρώνοντας πάνω από 44 βαθµούς στην αξιολόγηση. Ακολουθεί η βαθµίδα Diamond (Leaders), στην οποία εντάσσονται 23 εταιρείες, συγκεντρώνοντας βαθµολογία από 36 έως 44.
Στην τρίτη βαθµίδα, Gold (Advanced), βρίσκονται 10 εταιρείες (µε βαθµολογία από 27 έως 35) και στη βαθµίδα Silver (Followers) κατατάσσονται 6 εταιρείες (18-26). Στην κατηγορία Bronze (Beginners) βρίσκονται 2 εταιρείες (9-17), ενώ η χαµηλότερη κατηγορία, "Commencing the ESG journey" (µε βαθµολογία 0-8), συγκεντρώνει 44 εταιρείες –δηλαδή σχεδόν τις µισές του δείγµατος–, γεγονός που αποτυπώνει τον σηµαντικό δρόµο που αποµένει για την ενίσχυση της διαφάνειας γύρω από τις δράσεις ESG στην ελληνική επιχειρηµατική κοινότητα.
Η παραπάνω κατανοµή αναδεικνύει ότι, αν και έχει σηµειωθεί πρόοδος σε ορισµένους κλάδους και από συγκεκριµένες εταιρείες, η πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων βρίσκεται ακόµη στα πρώτα βήµατα στον τοµέα της ESG διαφάνειας.
Η έρευνα καταγράφει και άλλα σηµαντικά ευρήµατα αναφορικά µε το επίπεδο διαφάνειας των 100 µεγαλύτερων ελληνικών εταιρειών σε ζητήµατα ESG. Πιο συγκεκριµένα, το 54% των εταιρειών του δείγµατος έχει δηµοσιεύσει Έκθεση Βιώσιµης Ανάπτυξης ή ESG, βασισµένη σε αναγνωρισµένα διεθνή πρότυπα Βιωσιµότητας.
Παράλληλα, το 36% των επιχειρήσεων θέτει µετρήσιµους στόχους µείωσης εκποµπών ρύπων, συνοδευόµενους από σαφή χρονοδιάγραµµα υλοποίησης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι το 27% των εταιρειών περιλαµβάνει στις δηµοσιοποιήσεις τους ανεξάρτητη εξωτερική διασφάλιση των ESG πληροφοριών.
Ο υψηλότερος βαθµός διαφάνειας των 100 µεγαλύτερων εταιρειών της Ελλάδας παρατηρείται στον πυλώνα της Κοινωνίας (S από το E-S-G), ο οποίος καταγράφει το µεγαλύτερο ποσοστό γνωστοποιήσεων (41%) στο σύνολο των κριτήριων αξιολόγησης που αφορούν τον πυλώνα των κριτηρίων Κοινωνίας, και στον κλάδο Ενέργειας-Νερού, ο οποίος καταγράφει το µεγαλύτερο ποσοστό γνωστοποιήσεων (68%) στο σύνολο των κριτηρίων αξιολόγησης.
Σε σύγκριση µε την προηγούµενη χρονιά, καταγράφεται ανοδική τάση στη διαφάνεια, µε ιδιαίτερη αύξηση στις γνωστοποιήσεις βάσει διεθνών προτύπων, όπως και στις γνωστοποιήσεις εκποµπών Scope 1 και 2. Παράλληλα, ο αριθµός των δηµοσιευµένων Εκθέσεων Βιώσιµης Ανάπτυξης ή ESG αυξήθηκε κατά 13%, δείχνοντας την αυξανόµενη σηµασία που αποδίδουν οι ελληνικές επιχειρήσεις στο ESG.
H λίστα ESG με τις ελληνικές εταιρείες που ξεχωρίζουν
οι εταιρείες με τη διάκριση
PLATINUM
- ALPHA ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε.
- ATTICA A.E. ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ
- ELPEDISON Α.Ε.
- EUROBANK ERGASIAS A.E.
- HELLENIQ ENERGY A.E.
- LAMDA DEVELOPMENT A.E.
- METLEN ENERGY & METALS A.E.
- ΔΕΗ Α.Ε.
- ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.
- ΕΛΛΑΚΤΩΡ Α.Ε.
- ΕΥΔΑΠ Α.Ε.
- ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ) Α.Ε.
- ΟΤΕ Α.Ε.
- ΠΕΙΡΑΙΩΣ FINANCIAL HOLDINGS Α.Ε.
- ΤΙΤΑΝ Α.Ε. ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ
οι εταιρείες με τη διάκριση
DIAMOND
- ΑΔΜΗΕ Α.Ε.
- ΑΚΤΟΡ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
- FOURLIS A.E. ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ
- QUEST ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε.
- REVOIL Α.Ε.Ε.Π
- SUNLIGHT GROUP A.E.
- ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ A.E.
- ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε.
- ΑΛΟΥΜΥΛ Α.Ε.
- ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε.
- ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε.
- ΕΘΝΙΚΗ, Η, Α.Ε.Ε.Γ.Α.
- ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ Α.Ε.
- ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ Α.Ε.
- ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ Α.Ε.
- Ο.Π.Α.Π. Α.Ε.
- ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ Α.Β.Ε.Σ.
- ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS A.B.E.E.
- ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ Α.Β.Ε.Ε.
- ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ Α.Β.Ε.Ε.
- ΣΑΡΑΝΤΗΣ, ΓΡ., Α.Β.Ε.Ε.
- ΣΙΔΕΝΟΡ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΧΑΛΥΒΑ Α.Ε.
- ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε.
οι εταιρείες με τη διάκριση
GOLD
- AUTOHELLAS (HERTZ) A.T.Ε.Ε.
- JUMBO Α.Ε.
- NOVA TELECOMMUNICATIONS & MEDIA A.E.
- VODAFONE - ΠΑΝΑΦΟΝ Α.Ε.Ε.Τ.
- ΑΒΑΞ Α.Ε. ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
- ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Α.Ε.
- ΕΛΙΝΟΪΛ Α.Ε.
- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ & ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Α.Ε.
- ΗΡΑΚΛΗΣ Α.Γ.Ε.Τ.
- ΦΑΡΜΑΤΕΝ Α.Β.Ε.Ε.
οι εταιρείες με τη διάκριση
SILVER
- AVRAMAR ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Ε.
- COCA-COLA 3E ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Β.Ε.Ε.
- INTRALOT Α.Ε.
- PUBLIC RETAIL ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.Ε.
- ΚΑΥΚΑΣ, Β., Α.Ε.
- Σ.Ε.Π. Α.Ε.
οι εταιρείες με τη διάκριση
BRONZE
- ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.
- ALLIANZ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Α.Ε.
commencing the ESG journey
(6η βαθμίδα)
- AIGLON Α.Β. & Ε.Ε.
- AVIAREPS ΕΛΛΑΣ Α.Ε.
- BOEHRINGER INGELHEIM ΕΛΛΑΣ Α.Ε.
- BP ΕΛΛΗΝΙΚΗ Α.Ε.
- CETRACORE - JET OIL A.E.
- FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ Α.Ε.
- FRIESLANDCAMPINA ΕΛΛΑΣ Α.Ε.
- GENERALI HELLAS
- ΙΤΧ ΕΛΛΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.
- KOSMOCAR A.E.
- NESTLE ΕΛΛΑΣ Α.Ε.
- NEXΤ GEN
- NN A.A.E.Z.
- OLYMPIC ΕΤΕ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.
- SAMSUNG ELECTRONICS ΕΛΛΑΣ
- SHELL & MOH Α.Ε.
- TOYOTA ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε.
- VIVARTIA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε.
- VOLTON ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε.
- ΑΙΓΑΙΟΝ ΟΪΛ Α.Ε.
- ΑΝΕΔΗΚ ΚΡΗΤΙΚΟΣ Α.Ε.
- ΒΙΑΝΕΞ A.E.
- ΕΛΑΪΣ - UNILEVER HELLAS Α.Ε.
- ΕΛΛΑΓΡΟΛΙΠ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Β.Β.Ε.Ε.
- ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΑΕΡΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Α.Ε.
- ΕΤΕΚΑ Α.Ε.
- ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΩΝ ΕΙΔΩΝ
- ΚΕΝΤΡΟ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ Α.Ε.
- MARKET IN ΑΚΙΝΗΤΩΝ Α.Ε.
- ΜΑΣΟΥΤΗΣ, Δ., ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ Α.Ε.
- ΜΕΤΡΟ Α.Ε.& Β.Ε
- ΜΟΥΧΑΛΗΣ Α.Ε.
- ΜΥΛΟΙ ΣΟΓΙΑΣ Α.Ε.
- ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ, Θ., Α.Β.Ε.Ε.
- ΠΕΝΤΕ Α.Ε.
- ΠΡΟΚΤΕΡ & ΓΚΑΜΠΛ ΕΛΛΑΣ Ε.Π.Ε.
- ΣΕΚΑΒΙΝ ΠΡΑΤΗΡΙΑ
- ΣΕΝΦΛΟΥΓΚΑ Α.Ε.
- ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ Α.Ε.Ε.
- ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ Α.Β. & Ε.Ε.
- ΣΥΝΕΤ. ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ Π.Ε.
- ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ Η ΠΙΝΔΟΣ
- ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε.
- ΤΕΛΕΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ Α.Ε.Π.Υ.
ΚΥΡΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Μεθοδολογία και αποτελέσματα
Σκοπός: Σκοπός της έρευνας είναι η αποτύπωση της παρούσας κατάστασης των 100 µεγαλύτερων εταιρειών στην Ελλάδα (σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της λίστας του "Forbes" µε τις µεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα για το 2023) ως προς το επίπεδο διαφάνειας σε θέµατα ESG, βάσει συγκεκριµένων πηγών δηµόσιων αναφορών και κριτηρίων γνωστοποίησης (βλ. Παράρτηµα).
Σηµειώνεται ρητά ότι η έρευνα δεν έχει ως αντικείµενο την αξιολόγηση των εταιρειών σχετικά µε τις επιδόσεις τους σε θέµατα ESG.
Δείγµα: Ως δείγµα της έρευνας επιλέχθηκαν οι 100 µεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα, βάσει τζίρου, µε έτος αναφοράς το 2023, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της λίστας του "Forbes" µε τις µεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα για το 2023. Σηµειώνεται ότι η λίστα εταιρειών που χρησιµοποιήθηκε για την ανάπτυξη του φετινού "ESG Transparency Index" είναι διαφορετική σε σχέση µε τη λίστα που δηµοσιεύτηκε το 2024 στο "Forbes" (µε έτος αναφοράς το 2022), λόγω των αλλαγών που υπάρχουν στη λίστα αναφοράς (λίστα "Forbes" µε τις 100 µεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα 2023).
Μέθοδος: Η παρούσα ποσοτική έρευνα είναι δευτερογενής και η άντληση των δεδοµένων πραγµατοποιήθηκε ως εξής:
-Πηγές
Ως πηγές συλλογής δεδοµένων χρησιµοποιήθηκαν οι Εκθέσεις Βιώσιµης Ανάπτυξης / ESG και οι Ετήσιες Οικονοµικές Εκθέσεις / Εκθέσεις Διαχείρισης Δ.Σ. των εταιρειών.
Η αξιολόγηση βασίστηκε αποκλειστικά στο δηµοσιευµένο περιεχόµενο των ανωτέρω Εκθέσεων, συµπεριλαµβανοµένων των παραποµπών που υπήρχαν εντός των Εκθέσεων (στις περιπτώσεις όπου τα links ήταν λειτουργικά), και στις ιστοσελίδες των εταιρειών, µόνο σε περιπτώσεις όπου οι πληροφορίες αφορούν κάποιο παράρτηµα/συµπλήρωµα της βασικής Έκθεσης ESG και γνωστοποιούνται µε βάση κάποιο συγκεκριµένο πρότυπο µη χρηµατοοικονοµικής αναφοράς (π.χ., GRI). Δεν ελήφθη υπόψη οποιαδήποτε άλλη δηµοσιευµένη πληροφορία ESG από λοιπά κανάλια επικοινωνίας (π.χ., άρθρα ιστοσελίδων, δελτία Τύπου κ.λπ.). Για θυγατρικές εταιρείες οµίλων του εξωτερικού, οι γνωστοποιήσεις που αντλήθηκαν αφορούν µόνο την πληροφόρηση Βιωσιµότητας της εγχώριας θυγατρικής.
-Έτος αναφοράς
Ως έτος αναφοράς των παραπάνω πηγών χρησιµοποιήθηκε το 2023. Σε περιπτώσεις όπου δεν ήταν διαθέσιµη η Έκθεση Βιώσιµης Ανάπτυξης µε έτος αναφοράς το 2023, χρησιµοποιήθηκαν οι διαθέσιµες Εκθέσεις µε το πιο πρόσφατο έτος αναφοράς (π.χ., 2022). Η παρούσα µελέτη έλαβε υπόψη Εκθέσεις που είχαν δηµοσιευθεί µέχρι και τις 13/6/2025.
Μεθοδολογία αξιολόγησης: Οι εταιρείες του δείγµατος αξιολογήθηκαν βάσει συγκεκριµένων κριτηρίων, τα οποία σχεδιάστηκαν ώστε να καλύπτουν και τους τρεις πυλώνες (E-S-G), λαµβάνοντας υπόψη δείκτες ESG κορυφαίων διεθνών και εθνικών προτύπων µη χρηµατοοικονοµικής αναφοράς (GRI, SASB, ΑΤΗΕΧ ESG Guide, TCFD, ESRS).
Τα κριτήρια αξιολόγησης συνοδεύτηκαν από συγκεκριµένες επεξηγήσεις προς τους αξιολογητές, διατυπωµένες µε σαφή τρόπο, µε στόχο τη διατήρηση της συνέπειας και την παγίωση ενός βαθµού συστηµατικότητας µεταξύ των αξιολογήσεων.
Τα κριτήρια σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να καθίσταται εφικτή η ποσοτικοποίηση του επιπέδου γνωστοποίησης µη χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης των εταιρειών, σε µια κλίµακα 0-52. Συγκεκριµένα, ως κριτήρια χρησιµοποιήθηκαν 52 ερωτήσεις κλειστού τύπου (ναι/όχι), αποδίδοντας έναν βαθµό σε κάθε θετική απάντηση και µηδέν βαθµούς σε κάθε αρνητική απάντηση (η διατύπωση των κριτηρίων βασίστηκε σε θετική πολικότητα).
Σηµειώνεται πως τα κριτήρια έχουν ανανεωθεί σε σχέση µε αυτά που χρησιµοποιήθηκαν για την έρευνα που δηµοσιεύτηκε το 2024 (µε έτος αναφοράς το 2022), ώστε να συνάδουν µε τα συνεχώς εξελισσόµενα πρότυπα µη χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης.
Περιορισµοί έρευνας: Λόγω της έλλειψης οµοιογένειας στον τρόπο µε τον οποίο δηµοσιοποιούν οι εταιρείες τις µη χρηµατοοικονοµικές τους πληροφορίες, η συγκεκριµένη έρευνα υπόκειται στους εγγενείς περιορισµούς της µεθοδολογίας. Συγκεκριµένα, τα όρια των πηγών, καθώς και η επιλογή των κριτηρίων, επηρεάζουν τις διαθέσιµες πηγές συλλογής δεδοµένων, αλλά και την αξιολόγηση αυτή καθαυτή, αντιστοίχως.
Βαθµίδες κατάταξης: Σηµειώνεται πως, αντίστοιχα µε την επικαιροποίηση των κριτηρίων, τροποποιήθηκαν και τα όρια των βαθµίδων κατάταξης. Η αξιολόγηση είναι µια δυναµική και συνεχώς εξελισσόµενη διαδικασία. Ως εκ τούτου, οι άµεσες συγκρίσεις µε προηγούµενα έτη πρέπει να γίνονται µε προσοχή, λαµβάνοντας υπόψη τη διαφορετική βάση αξιολόγησης.
Υπό αυτό το πρίσµα, ανάλογα µε τη βαθµολογία που συγκέντρωσε η κάθε εταιρεία, κατατάχθηκε σε µία εκ των εξής βαθµίδων:
Βασικοί περιγραφικοί στατιστικοί δείκτες
|
Μέση τιµή |
21,60 |
|
Τυπική απόκλιση |
18,84 |
|
Εύρος |
50 |
Η ΝET ΖERO ΑNALYTICS είναι εξειδικευµένη συµβουλευτική εταιρεία η οποία προσφέρει λύσεις αποκλειστικά για ESG. Υποστηρίζουµε τους Στόχους Βιώσιµης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (UN SDGs) και τα πιο διαδεδοµένα πλαίσια παγκόσµιων οργανισµών µη χρηµατοοικονοµικών αναφορών όπως το GRI και το SASB, προσαρµόζοντας τα διάφορα ουσιαστικά θέµατα ανά επιχειρηµατική δραστηριότητα.
ΝET ΖERO ΑNALYTICS – ο αξιόπιστος συνεργάτης στο ταξίδι µετάβασης κάθε εταιρείας σε στρατηγική Βιώσιµης Ανάπτυξης.