Του Matthew Herper
Η εταιρεία Merck -και το φάρμακο του καρκίνου Keytruda- είχαν μια υπέροχη μέρα στις 10 Μαΐου.
Αρχικά, η μεγάλη ανταγωνίστρια φαρμακευτική Roche αποκάλυψε ότι μια κλινική δοκιμή απέτυχε να δείξει πως το φάρμακό της, το Tecentriq -παρόμοιο με το Keytruda- θα μπορούσε να επεκτείνει τη διάρκεια ζωής ασθενών που έχουν προσβληθεί από καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Το Keytruda, αντιθέτως, κατάφερε να προσθέσει 3,1 μήνες ζωής σε ασθενείς, με την ίδια πάθηση, σε μια παρόμοια μελέτη. Έτσι, λοιπόν, το βράδυ πριν από τη 10η Μαΐου, το Keytruda εγκρίθηκε ως πρώτη επιλογή για τους περισσότερους καρκινοπαθείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο στους πνεύμονες σε συνδυασμό με χημειοθεραπείες.
Τους τελευταίους 12 μήνες, η Merck κατάφερε να αναδειχθεί από ουραγό της φαρμακευτικής αγοράς σε ηγέτιδα εταιρεία του κλάδου. Αναλυτές της Wall Street προβλέπουν πως φάρμακα όπως το Keytruda θα πετύχουν πωλήσεις ύψους 30 δισ. δολαρίων έως το 2022, με τα περισσότερα κέρδη να πηγαίνουν στη Merck και την ανταγωνίστριά της, την Bristol-Myers Squibb. Μάλιστα τα κέρδη θα μπορούσαν να επιτευχθούν με αστραπιαίους ρυθμούς. Οι πωλήσεις του Keytruda είναι πολύ πιθανόν να αυξηθούν από 584 εκατ. δολάρια στο πρώτο τρίμηνο του 2017, σε 777 εκατ. δολ. στο δεύτερο, 958 εκατ. δολ. στο τρίτο και 1,2 δισ. δολ. στο τέταρτο. Το 2018, οι πωλήσεις του Keytruda μπορούν να αγγίξουν τα 6 δισ. δολ., σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών.
Ένα μεγάλο τμήμα της οικονομικής ευκαιρίας του Keytruda εδράζεται στον αυξημένο αριθμό των νέων καρκινοπαθών -οι αναλυτές τούς υπολογίζουν σε 100.000 ασθενείς ετησίως-, αλλά και στα καινούργια φάρμακα που υπόσχονται θαυματουργά αποτελέσματα μέσω της ενδυνάμωσης του ανοσοποιητικού συστήματος του αρρώστου. (Ακούγεται μάλιστα πως χάρη στο Keytruda υποχώρησε ο καρκίνος του πρώην Αμερικανού προέδρου Jimmy Carter). Μια άλλη σημαντική πτυχή αυτής της ευκαιρίας είναι τα κόστη. Ένας χρόνος θεραπείας με το Keytruda, μαζί με χημειοθεραπεία, κοστίζει 257.000 δολάρια ετησίως, αν και η Merck έχει τονίσει πως οι περισσότεροι χρήστες του Keytruda το έχουν χρησιμοποιήσει μόνο για 8 χρόνια, ή 172.000 δολ., πριν τα υπόλοιπα φάρμακα τους απογοητεύσουν.
Μια ακόμη μεγάλη επιτυχία του Keytruda οφείλεται στο ότι το Opdivo της Bristol απέτυχε σε κλινικές δοκιμές, στις ίδιες που το Keytruda κατάφερε να πετύχει, αφήνοντας τους ειδικούς εντυπωσιασμένους. Ακόμη και τα στελέχη της Merck πιστεύουν ότι μεγαλύτερη σημασία έχει ο ασθενής στον οποίο χορηγείται το φάρμακο και όχι το φάρμακο αυτό καθαυτό. Η Merck χορήγησε το φάρμακο σε καρκινοπαθείς που εμφάνισαν αυξημένη μια πρωτεΐνη, την PD-11, σε αντίθεση με την Bristol που συμπεριέλαβε και άλλους ασθενείς. Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι διαφορές δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί μια εταιρεία κατάφερε να πετύχει και η άλλη όχι. Το αποτέλεσμα είναι πως η Merck έχει πιστοποιηθεί από τον FDA να πουλήσει το φάρμακό της σε ασθενείς με μη μικροκυτταρικούς καρκίνους των πνευμόνων. Η Bristol, όμως, όχι.
Οι αναλυτές πλέον περιμένουν το Keytruda και το Opdivo να ισοφαρίζουν, με το καθένα από αυτά να πετυχαίνει πωλήσεις 10 δισ. δολ. έως το 2022. (Προσοχή: τέτοιες εκτιμήσεις είναι συχνά πολύ υψηλές). Τέτοιες αγορές, όμως, όπως σημειώνει ο Timothy Anderson της Bernstein, είναι "ρευστές". Το μεγάλο ερώτημα στον τομέα ερευνών για τον καρκίνο είναι εάν είναι καλύτερο ένα φάρμακο όπως το Keytruda ή το Opdivo να συνδυάζεται με χημειοθεραπεία ή με άλλες φαρμακευτικές ουσίες που απελευθερώνουν κύτταρα του ανοσοποιητικού στους όγκους. Η Merck, αυτήν τη στιγμή, έχει καταφέρει να ηγείται της αγοράς, αλλά το ερώτημα παραμένει για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος θεραπείας. Μάλιστα, τον Ιούνιο με Ιούλιο θα γίνουν κλινικές δοκιμές δύο μη εγκεκριμένων φαρμάκων ανοσοθεραπείας σε μη μικροκυτταρικούς καρκινικούς όγκους, ενώ μέσα στην επόμενη χρονιά θα δοκιμαστεί ο συνδυασμός του Opdivo με το Yervoy, επίσης φάρμακο που ενισχύει το ανοσοποιητικό.
Την ίδια στιγμή, η Merck διεξάγει μια ευρεία μελέτη συνδυαστικών φαρμακευτικών ουσιών με χημειοθεραπείες. Αν αποτύχει, θα καθυστερήσει την εξέλιξη της Merck, η οποία έχει επωφεληθεί τόσο από τις δυνατότητές της όσο και από τις συνθήκες. Ο Umer Raffat, αναλυτής στην επενδυτική τράπεζα Evercore/ISI, ανέφερε σε έκθεσή του πως, δεδομένων των επιτυχιών του Keytruda (και των αποτυχιών των άλλων παρόμοιων φαρμάκων), ίσως ήρθε η ώρα να συμπεράνουμε πως το Keytruda είναι καλύτερο από τα ανταγωνιστικά φάρμακα. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό να συμβεί και το αντίθετο. Το να επιλέγεις έναν νικητή αυτήν τη στιγμή είναι σαν να τζογάρεις. Και τα κέρδη που μπορούν να κερδίσουν οι δύο εταιρείες είναι τεράστια.