Της Rachel Sandler
Από το τέλος της περασμένης εβδομάδας, ένας βασικός δείκτης στην αγορά ομολόγων-η καμπύλη των ανεστραμμένων αποδόσεων- έχει προκαλέσει ανησυχία στους οικονομολόγους. Όχι απλώς ανησυχία, αλλά μεγάλη αναστάτωση. Η καμπύλη αποδόσεων είναι ένας σχεδόν απόλυτα ασφαλής δείκτης πρόβλεψης της ύφεσης ιστορικά και ορισμένοι οικονομολόγοι τονίζουν ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας είναι η αιτία που η καμπύλη των αποδόσεων "δείχνει" προς την κατεύθυνση μιας οικονομικής επιβράδυνσης και, εάν η συγκεκριμένη τάση συνεχιστεί, μια πιθανή ύφεση.
Τι είναι όμως (για όσους δεν γνωρίζουν) η καμπύλη των αποδόσεων; Πρόκειται για την διαφορά των επιτοκίων (ή αλλιώς των αποδόσεων) μεταξύ βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης διάρκειας ομολόγων. Συνήθως, οι επενδυτές κερδίζουν περισσότερα χρήματα όταν επενδύουν σε 10ετή ομόλογα αντί σε βραχυπρόθεσμα ομόλογα, για παράδειγμα τρίμηνης διάρκειας. Την περασμένη εβδομάδα, η καμπύλη ήταν αντεστραμμένη. Τώρα, οι επενδυτές μπορούν να αποκομίσουν μεγαλύτερα κέρδη επενδύοντας σε βραχυπρόθεσμα ομόλογα σε σχέση με ανάλογες επενδύσεις σε μακροπρόθεσμα.
Αυτό δεν είναι καλή εξέλιξη, επισημαίνουν οι οικονομολόγοι.
"Η καμπύλη των ανεστραμμένων αποδόσεων έχει υπάρξει σχεδόν τέλειο εργαλείο πρόβλεψης μιας ύφεσης από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και εξής", αναφέρει ο Christian deRitis, αναπληρωτής επικεφαλής οικονομολόγος της Moody's Analytics. "Είμαι ανήσυχος".
Πότε όμως "γύρισε" η καμπύλη των αποδόσεων; Τον Μάρτιο, αντεστράφη για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία, ωστόσο επέστρεψε στην πρότερη κατάσταση μία εβδομάδα αργότερα, σημειώνει ο Leslie Falconio, ανώτερο στέλεχος στρατηγικής της UBS. Αυτή τη φορά, η καμπύλη έχει αναστραφεί από τις 23 Μαΐου, προσθέτει.
Γιατί όμως η καμπύλη αποδόσεων αναστρέφεται; Γενικά, το φαινόμενο λαμβάνει χώρα όταν οι επενδυτές ανησυχούν για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας, λέει ο deRitis. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι θεωρούν ότι μια ανεστραμμένη καμπύλη δεν προκαλεί ύφεση, αλλά αντανακλά ένα αρνητικό για τις προοπτικές ανάπτυξη κλίμα.
Καθώς οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας συνεχίζουν να επιδεινώνονται χωρίς να διαφαίνεται στον ορίζοντα η προοπτική μιας εμπορικής συμφωνίας, οι οικονομολόγοι είναι σχεδόν σίγουροι ότι η οικονομία θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα, προσθέτει ο deRitis. Επιπλέον, η αγορά προσπαθεί ακόμη να σταθεροποιηθεί μετά την ανακοίνωση - έκπληξη την Πέμπτη από πλευράς Τραμπ ότι υπάρχει πιθανότητα επιβολής δασμών στο σύνολο των εισαγόμενων στις ΗΠΑ αγαθών από το Μεξικό.
Εκτός των εμπορικών εντάσεων, τόσο η ευρωπαϊκή όσο και η κινεζική οικονομία "κατεβάζουν ταχύτητα". Ειδικότερα, το Brexit προκαλεί αβεβαιότητα στις παγκόσμιες αγορές. Οι επιχειρήσεις επίσης γίνονται πιο επιφυλακτικές όσον αφορά στις δαπάνες τους.
Μια καμπύλη ανεστραμμένων αποδόσεων θα μπορούσε επίσης να σημαίνει ότι οι επενδυτές της αγοράς ομολόγων πιστεύουν ότι η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve) θα προχωρήσει σε μείωση επιτοκίων.
Μήπως όμως η οικονομία δεν πηγαίνει καλά;
Κι όμως, η ανεργία βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδά της από το 1969. Υπάρχει ζήτηση για εργαζόμενους και η αγορά αυξάνει τις θέσεις εργασίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αναλυτές δεν έχουν χτυπήσει ακόμη "καμπανάκι" συναγερμού για το ενδεχόμενο οικονομικής ύφεσης, παρόλο που εξακολουθούν να υπάρχουν γεωπολιτικές ανησυχίες που προκαλούν αβεβαιότητα, όπως το ζήτημα του διεθνούς εμπορίου.
Πόση ανησυχία δικαιολογούν οι εξελίξεις τελικά; Ενώ ορισμένοι οικονομολόγοι προωθούν ήδη προσδένονται για την έλευση της ύφεσης στο εγγύς μέλλον, δεν ποντάρουν όλοι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Η αγορά εργασίας εξακολουθεί να λειτουργεί καλά και η εμπιστοσύνη των καταναλωτών είναι υψηλή, γεγονός που μπορεί να αντισταθμίσει ορισμένες από τις επιπτώσεις μιας ασθενέστερης ανάπτυξης.
Ωστόσο, εάν η καμπύλη αποδόσεων παραμείνει ανεστραμμένη για τους επόμενους μήνες και η διαφορά μεταξύ μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων αποδόσεων συνεχίσει να αυξάνεται, η ανησυχία θα είναι δικαιολογημένη, καταλήγει ο Falconio.
