Του Στάθη Βασιλόπουλου
Τις παθογένειες που είναι βαθιά ριζωμένες στον ΟΣΕ και που οδήγησαν στην τραγωδία των Τεμπών θα επιχειρήσει να ανατρέψει ο νέος σχεδιασμός για την αναβάθμιση του ελληνικού σιδηρόδρομου. Ενός σιδηρόδρομου που επισκιάστηκε από τις μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων, τις συνεχείς βλάβες στη λειτουργία του, τις φυσικές καταστροφές και τις σοβαρές αστοχίες, με αποκορύφωμα το δυστύχημα της 28ης Φεβρουαρίου 2023 και το θάνατο 57 ανθρώπων.
Το σχετικό σχέδιο νόμου που φιλοδοξεί να αφήσει πίσω τις "μελανές" σελίδες του παρελθόντος κατήρτισε η νέα ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και αναμένεται να συζητηθεί στο υπουργικό συμβούλιο που έχει προγραμματιστεί για τις 28 Απριλίου. Στόχος είναι η απλοποίηση της γραφειοκρατίας, η αξιολόγηση του προσωπικού και η αποτελεσματική επικοινωνία ανάμεσα στις διαφορετικές λειτουργίες του σιδηροδρομικού συστήματος, αποφεύγοντας τα κενά ή τις υπερκαλύψεις αρμοδιοτήτων.
Η αναδιαμόρφωση του οργανισμού θα γίνει με "όχημα" τη νέα εταιρεία "Σιδηρόδρομοι Ελλάδος ΜΑΕ", που θα προκύψει από τη συγχώνευση των ΟΣΕ, ΓΑΙΑ ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ. Η νέα εταιρεία θα λειτουργεί κατά τα πρότυπα της ΔΕΗ, όπως είχε δηλώσει άλλωστε προ ημερών ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, με γνώμονα την αναβάθμιση και συντήρηση του δικτύου, την υιοθέτηση των ευρωπαϊκών προτάσεων για την ασφάλεια των τρένων στην Ελλάδα και την προσέλκυση στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα.
Το νομοσχέδιο βασίζεται σε δύο άξονες: στο ανθρώπινο δυναμικό και στα τεχνολογικά συστήματα. Ως προς το σκέλος του ανθρώπινου δυναμικού το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει την αυστηροποίηση των αξιολογήσεων και την επιτάχυνση των προσλήψεων, ενώ παράλληλα δίνει τη δυνατότητα στο νέο ΟΣΕ να προχωρά σε απολύσεις, σε περίπτωση σοβαρών παραλείψεων που απειλούν την ασφάλεια.
Στο πρώτο σφάλμα ο υπάλληλος θα απομακρύνεται από τη θέση για επανεκπαίδευση, στο δεύτερο λάθος θα του γίνεται αυστηρή προειδοποίηση και θα επαναλαμβάνει την επανεκπαίδευση με ακόμα πιο αυστηρούς όρους, ενώ αν επαναλαμβάνει το λάθος για τρίτη φορά θα απολύεται. Ο νέος φορέας θα επιβραβεύει με μπόνους τους αποδοτικούς υπαλλήλους. Παράλληλα στο νομοσχέδιο προβλέπεται και η δημιουργία σύγχρονων Κέντρων Εκπαιδεύσεων.
Το νέο σχέδιο νόμου περιλαμβάνει, επίσης, τη διενέργεια ψυχομετρικών τεστ, τεστ αντανακλαστικών και μια σειρά από άλλες ασκήσεις cσε υπαλλήλους που έχουν αναλάβει κρίσιμα πόστα, όπως είναι οι σταθμάρχες και οι κλειδούχοι, για την εξάλειψη του ανθρώπινου λάθους. Προς αυτή την κατεύθυνση ο νέος φορέας θα συμβληθεί με το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας.
Αναφορικά με τη στελέχωση του νέου οργανισμού έχει ξεκινήσει ήδη η κατάρτιση σχετικής λίστας με Έλληνες του εξωτερικού και στελέχη τα οποία εργάζονται σε αντίστοιχες θέσεις σε επιχειρήσεις σιδηροδρόμων.
Σύστημα υψηλής ακρίβειας για τον εντοπισμό της θέσης των τρένων
Κρίσιμο ρόλο στην ασφάλεια των τρένων αναμένεται να διαδραματίσει το HEPOS (Hellenic Positioning System), το σύστημα υψηλής ακρίβειας γεωεντοπισμού που ανέπτυξε το Ελληνικό Κτηματολόγιο. Σε συνεργασία με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, η τεχνολογία που σχεδιάστηκε για την ακριβή καταγραφή της ακίνητης περιουσίας θα αξιοποιηθεί για την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο της ακριβούς θέσης των τρένων, με ακρίβεια μικρότερη των 5 εκατοστών.
Το σύστημα στηρίζεται σε 98 μόνιμους σταθμούς αναφοράς που έχει εγκαταστήσει το Ελληνικό Κτηματολόγιο, κατανεμημένους σε όλη την επικράτεια και λειτουργεί σε 24ωρη βάση, διασφαλίζοντας σταθερή και αξιόπιστη ροή δεδομένων. Πάνω σε κάθε μηχανή του τρένου τοποθετούνται ειδικοί δέκτες γεωεντοπισμού, οι οποίοι συνδέονται μέσω δορυφορικού διαδικτύου με μια ειδική πλατφόρμα παρακολούθησης, παρέχοντας πραγματική και αδιάλειπτη εικόνα της θέσης κάθε συρμού στο Ενιαίο Κέντρο Κυκλοφορίας.
Σύμφωνα με τα όσα είχε δηλώσει ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, το σύστημα ξεκίνησε να λειτουργεί πιλοτικά στην Αθήνα και αναμένεται μέσα στο επόμενο τρίμηνο να ολοκληρωθεί η εγκατάστασή του σε όλα τα τρένα.