του Νίκου Κωτσικόπουλου
Δωρεάν πρόσβαση για αναλήψεις σε περισσότερα από 5.000 ATM όλων των τραπεζών που είναι μέλη της ΔΙΑΣ αποκτούν από τις 11 Αυγούστου όλοι οι πολίτες, με τροπολογία που κατέθεσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κυριάκος Πιερρακάκης.
Η νέα ρύθμιση συμπληρώνει και βελτιώνει την προηγούμενη για τους πελάτες. Ωστόσο, επηρεάζει τα έσοδα των τραπεζών και κυρίως των τρίτων παρόχων, με τον μεγαλύτερο από αυτούς, τη Euronet, που διαθέτει πάνω από 2.300 μη τραπεζικά μηχανήματα, να θέτει το ζήτημα της βιωσιμότητας ειδικά για τα ATM σε απομακρυσμένες περιοχές και νησιά, καθώς το έσοδο αυτών των εταιρειών προέρχεται από τις αναλήψεις και δεν πραγματοποιούν άλλες τραπεζικές εργασίες.
Αλλά και οι τράπεζες προβληματίζονται με το κόστος του φυσικού χρήματος και τη λειτουργία εκτεταμένου δικτύου ATM στο οποίο επένδυσαν και δημιούργησαν κάτω από άλλες συνθήκες. Η Πειραιώς, καθώς ήταν η τράπεζα με το μεγαλύτερο δίκτυο με σχεδόν 2.200 ATM από τα οποία τα περισσότερα δεν ήταν σε καταστήματα, υποχρεώθηκε να πουλήσει 820 μηχανήματα από αυτά (εκτός καταστημάτων) για να μην τα κλείσει, ώστε να μειώσει τα κόστη της.
Από την Eurobank, που έχει περίπου 1.188 μηχανήματα και την Εθνική, που έχει λίγο πάνω από 1.400 ATM δεν υπάρχει σχεδιασμός στο ορατό μέλλον για να κλείσουν τα ATM που διαθέτουν. Από την άλλη, σχεδόν το σύνολο του κλάδου γνωρίζει και παραδέχεται ότι η χρήση των μετρητών και η διατήρηση δικτύου ATM έχει μεγάλο κόστος και είναι ασύμφορη. Σε βάθος χρόνου, στελέχη του κλάδου εκτιμούν ότι τουλάχιστον τα μη τραπεζικά ATM θα περιοριστούν, προβλέποντας πιθανές συνεργασίες μεταξύ τραπεζών σε επιλεγμένα σημεία με συμφωνημένο κοινό επιμερισμό του κόστους.
Τι αλλάζει με την τροπολογία Πιερρακάκη
Η νέα ρύθμιση συμπληρώνει την προηγούμενη και μεταξύ άλλων προβλέπει:
- Μηδενισμό των χρεώσεων για αναλήψεις μετρητών από το δίκτυο ΑΤΜ των τραπεζών που μετέχουν στο σύστημα ΔΙΑΣ.
- Κατάργηση των χρεώσεων σε δημοτικές κοινότητες όπου λειτουργεί μόνο ένα ΑΤΜ, είτε αυτό ανήκει σε τράπεζα είτε σε τρίτο πάροχο, δηλαδή πρόκειται για μηχάνημα άλλης εταιρείας και όχι τράπεζας. Να σημειωθεί ότι με αυτόν τον τρόπο βελτιώνεται υπέρ των πολιτών η προηγούμενη ρύθμιση που αναφερόταν σε απομακρυσμένες περιοχές. Τώρα ισχύει για όλες τις δημοτικές κοινότητες όπου υπάρχει ένα ATM, σε όποιον κι αν ανήκει. Ισχύει και για δήμους που αποτελούνται μόνο από δημοτικές ενότητες, αναφέρει η τροπολογία.
- Θεσπίζεται εθνικό πλαφόν 1,5 ευρώ για αναλήψεις από ΑΤΜ τρίτων παρόχων που δεν συμμετέχουν στη ΔΙΑΣ, στις υπόλοιπες περιπτώσεις. Μέχρι τώρα οι εταιρείες-πάροχοι χρέωναν από 2 έως 4,95 ευρώ στις αναλήψεις. Αυτό πάντως δεν ισχύει για τους τουρίστες που κάνουν αναλήψεις από λογαριασμούς ξένων τραπεζών.
- Η χρέωση για τα εμβάσματα εισερχόμενα ή εξερχόμενα από ΑΤΜ ορίζεται σε 0,50 ευρώ, ενώ εξακολουθεί να ισχύει η δωρεάν ενημέρωση υπολοίπου στον λογαριασμό (είχε καταργηθεί με την πρώτη ρύθμιση).
- Τέλος δωρεάν θα είναι οι αναλήψεις από λογαριασμούς τράπεζας σε ATM το οποίο εκμεταλλεύεται επιχείρηση που έχει συμμετοχή στη διοίκησή της ή στο μετοχικό η τράπεζα από λογαριασμό της οποίας γίνεται ανάληψη.
Αυτό το τελευταίο είναι έμμεση αναφορά στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς, που διατηρεί σχεδόν 20% μεριδίου στην Printec, με αφορμή την οποία ήρθε η νέα ρύθμιση για τις τραπεζικές προμήθειες που συμπλήρωσε την προηγούμενη.
Πώς ανέκυψε το ζήτημα
Η Τράπεζα Πειραιώς είχε ένα εκτεταμένο δίκτυο με σχεδόν 2.200 ATM, από τα οποία τα περισσότερα δεν ήταν σε καταστήματα και υποχρεώθηκε να τα πουλήσει στην Printec, μητρική της Cashflex, για να μην τα κλείσει.
Τον Μάιο η Πειραιώς σύστησε την εταιρία "Κέα" εισφέροντας τα 820 μηχανήματα με καθαρά ίδια κεφάλαια 11 εκατ. ευρώ και πούλησε το 80,1% και κράτησε το υπόλοιπο ποσοστό. Ωστόσο μόνον ένα τμήμα, περί τα 200 ATM, πέρασαν στα χρώματα της Cashflex. Στη θέση των γνωστών ΑTM της τράπεζας σε σούπερ-μάρκετ ή άλλα σημεία βρέθηκαν μηχανήματα του παρόχου που χρέωναν προμήθειες 2,10 ευρώ αρχικά και στη συνέχεια 2 ευρώ και ξεκίνησαν διαμαρτυρίες που αργότερα γενικεύθηκαν. Η κυβέρνηση ανησύχησε ότι μπορεί να είχε βρεθεί τρόπος για να παρακαμφθεί η αρχική ρύθμιση και επενέβη.
Το κόστος του χρήματος και των ATM – Τι λένε οι εταιρείες
Για τις τράπεζες αλλά ειδικά για τις εταιρείες-παρόχους το πλαφόν 1,5 ευρώ στις προμήθειες θα επηρεάσει τα έσοδά τους. Η χρήση των μετρητών και η ανάγκη αγοράς και διατήρησης μηχανημάτων κοστίζει.
Η Euronet στο site που διατηρεί αναφέρει μεταξύ άλλων:
"Η διαθεσιμότητα μετρητών εξαρτάται από σημαντικές επενδύσεις σε λειτουργικά κόστη που, μεταξύ άλλων, αφορούν την ενοικίαση κατάλληλης τοποθεσίας, την εγκατάσταση και λειτουργία του ΑΤΜ, τον ανεφοδιασμό μετρητών, ελέγχους ασφαλείας και μέτρα αναβάθμισης που εξασφαλίζουν την αξιοπιστία της υπηρεσίας 24/7, καθώς και τη λειτουργία τηλεφωνικών γραμμών εξυπηρέτησης. Οι χρεώσεις στα ΑΤΜ είναι καταλυτικές για τη διατήρηση του δικτύου ΑΤΜ και την απρόσκοπτη παροχή μετρητών, όπου και όποτε υπάρχει ανάγκη.
Για τους λόγους που αναφέρθηκαν, η λειτουργία μιας αξιόπιστης και αποδοτικής υπηρεσίας μετρητών δεν είναι δωρεάν, αλλά η διευκόλυνση που προσφέρει είναι ανεκτίμητη".
Αντίστοιχα η Cashflex αναφέρει:
"Η Cashflex ακολουθεί ενιαία τιμολογιακή πολιτική σε όλα τα ΑΤΜ του δικτύου της. Η προμήθεια για ανάληψη μετρητών είναι 1,50 ευρώ ανά συναλλαγή, ανεξαρτήτως ποσού ανάληψης, γεγονός που την καθιστά μία από τις πιο ανταγωνιστικές στην ελληνική αγορά. Οι πρόσθετες υπηρεσίες, όπως η αλλαγή PIN και η ερώτηση υπολοίπου, παρέχονται δωρεάν, χωρίς καμία χρέωση από την Cashflex. Στους κατόχους καρτών ξένων τραπεζών, με νόμισμα διάφορο του ευρώ, προσφέρεται η δυνατότητα χρήσης της υπηρεσίας μετατροπής συναλλάγματος (DCC) η οποία περιλαμβάνει markup 12% στην τρέχουσα ισοτιμία μετατροπής. Σε κάθε συναλλαγή ενδέχεται να υπάρχουν χρεώσεις από την εκδότρια τράπεζα".
