Του Eli Amdur
Το πιο θεμελιώδες και πολύτιμο σύνολο δεξιοτήτων μας είναι ευάλωτο και δέχεται επίθεση. Είναι εκείνο που χρησιμοποιούμε σήμερα και θα χρειαζόμαστε στο μέλλον ολοένα και περισσότερο εάν σκοπεύουμε να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας για επιτυχία, τόσο στην καριέρα όσο και στη ζωή μας.
Κι όμως, αντιμετωπίζει έναν σαφή και παρόντα πλέον κίνδυνο - μια υπαρξιακή απειλή - επειδή συνοδεύεται από υπερβολικά πολλούς πειρασμούς για υπερβολική χρήση ή/και κατάχρηση.
Η ανάγκη για AI και η ανθρώπινη επικοινωνία
Η απειλή αυτή είναι η τεχνητή νοημοσύνη και, αν δεν είμαστε προσεκτικοί και προστατευτικοί απέναντι σε ό,τι μας ανήκει, δηλαδή στο πολύτιμο σύνολο δεξιοτήτων μας στην επικοινωνία και στις διαπροσωπικές συνεργατικές επαφές, οι οποίες μας ξεχωρίζουν από υπόλοιπο ζωικό βασίλειο δομικά, θα προκαλέσουμε στους εαυτούς μας ανεπανόρθωτη ζημιά. Για να γίνω σαφέστερος, δεν πρόκειται για τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και τεχνολογίας. Το ζήτημα εδώ είναι το αίνιγμα του συνδυασμού της τεχνητής νοημοσύνης με την ανθρώπινη επικοινωνία και ο κίνδυνος η πρώτη να στραφεί ενάντια στη δεύτερη.
Τα πρωτοσέλιδα, γεμάτα υπερηφάνεια, κομπάζουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αναλάβει ολόπλευρα ορισμένους οικονομικούς κλάδους ή επαγγέλματα, ιδιαίτερα τις εργασίες χαμηλής ειδίκευσης, οι οποίες συνήθως εκτελούνται από νεοσύλλεκτους εργαζόμενους σε κάθε χώρο δουλειάς. Πράγματα όπως η δημιουργία αναφορών επιχειρηματικών αναλύσεων, η δημιουργία παρουσιάσεων PowerPoint, η συλλογή δεδομένων ακίνητης περιουσίας και η δημιουργία γραφικών υπολογιστών θα βρεθούν όλα τους στο επίκεντρο αυτής της διαδικασίας.
Μεταξύ σφύρας και άκμονος
Βλέπετε πού βρίσκεται το πρόβλημα; Όλες αυτές είναι λειτουργίες που, εκτός από τις απτές τεχνικές δεξιότητες, βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε άριστες ή αναπτυσσόμενες έστω στην πορεία του χρόνου δεξιότητες επικοινωνίας και ομαδικότητας (soft skills).
Ο επείγων χαρακτήρας αυτής της απειλής κάθε άλλο παρά πρέπει να υποτιμάται. Επανειλημμένα και προβλέψιμα, σε έρευνες χρόνο με τον χρόνο, τα στελέχη και οι υπεύθυνοι προσλήψεων αναφέρουν (1) την επικοινωνία και (2) την ικανότητα εργασίας εντός μιας ομάδας ως τα δύο κορυφαία σύνολα δεξιοτήτων τα οποία είναι τα πιο περιζήτητα και τα πιο δύσκολα στο να βρεθούν – περισσότερο από το βρει κανείς λογιστές, μηχανικούς, αναλυτές-ερευνητές κ.λπ.
Εκείνο που λένε, ουσιαστικά, είναι ότι εύκολα βρίσκουν τις απτές - τεχνικές δεξιότητες τις οποίες χρειάζονται. Εκείνο που τους κρατά ξύπνιους τη νύχτα είναι το θέμα των soft skills. Δισεκατομμύρια δολάρια δαπανώνται ετησίως επ’ αυτού του ζητήματος.
Και τώρα, έρχεται η τεχνητή νοημοσύνη, με ισχύ η οποία μπορεί να αναδιατάξει όλο το "παιχνίδι". Ποιος δημιουργεί αυτή τη σύγκρουση; Τα ίδια τα στελέχη που τραβούν τα μαλλιά τους αναζητώντας υπαλλήλους με soft skills, τρέχουν πρώτοι για να μη χάσουν, όπως νομίζουν, το τρένο της AI. Ακατανόητο, εάν με ρωτάτε. Το τέρας που δημιουργούν είναι η διαφαινόμενη απειλή ενός άδειου "πάγκου" όταν θα εξετάζουν τα σχέδια διαδοχής τους, αναζητώντας υποψηφίους με καλές επικοινωνιακές δεξιότητες.
Πολίτες του Κόσμου
Να, λοιπόν, κάτι που έλεγε ο Δρ. David Steele, κοσμήτορας στο Silberman College of Business, στο Πανεπιστήμιο Fairleigh Dickinson, το 2003 – έχοντας διατελέσει προηγουμένως πρόεδρος της Chevron Λατινικής Αμερικής. Ο Δρ. Steele τόνιζε σε ομιλίες του σε στελέχη και άλλους μεταπτυχιακούς φοιτητές: "Το απλό μήνυμά μου προς εσάς είναι ότι πρέπει να γίνουμε πολίτες του κόσμου για να διαπρέψουμε σε αυτή την εξαιρετικά ανταγωνιστική αγορά".
"Πιστεύω ότι, περισσότερο από ποτέ, η προηγμένη εκπαίδευση είναι απαραίτητη. Το πιο σημαντικό, πρέπει να περάσουμε από μια σημαντική επανεξέταση της έννοιας της γνώσης, μια αλλαγή στην έμφαση από τη "σκληρή" στην "ήπια" γνώση, δίνοντας έμφαση στα στοιχεία που θα μας διαφοροποιούν ως πρόσωπα και ως χώρα".
Ο Δρ. Steele μιλούσε για τις επικοινωνιακές δεξιότητες, τη γνώση του εαυτού, την πολυπολιτισμική οπτική, τις δομικές αξίες, την ηθική, τη δημιουργία ομάδας, την καινοτομία και τη δημιουργικότητα. Ουσιαστικά, έλεγε, η εστίαση πρέπει να βρίσκεται στην ανάπτυξη "εξαιρετικών διαπροσωπικών δεξιοτήτων".
Είχε δίκιο το 2003, πολύ πριν η τεχνητή νοημοσύνη κλοτσήσει με φόρα τις πόρτες των εταιρειών και στρογγυλοκαθίσει στα εταιρικά τραπέζια - και θα είχε ακόμη περισσότερο σήμερα, αν έλεγε τα ίδια λόγια. Στην πραγματικότητα, άλλαξε το πρόσωπο αυτού του προγράμματος MBA ξεκινώντας το συγκεκριμένο μάθημα, Executive Communication and Leadership, καθιστώντας το μάλιστα υποχρεωτικό για τους φοιτητές, καθώς έτσι πίστευε ότι θα επηρέαζε θετικά όχι μόνο την καριέρα τους, αλλά και τις πιθανότητες επιτυχίας τους στα υπόλοιπα μαθήματα.
Ποιες είναι όμως οι πιθανότητες να κάνετε αυτό που πρότεινε τότε ο Δρ. Steele, εάν πρόκειται να δώσετε στην τεχνητή νοημοσύνη μια θέση στην κορυφή του τραπεζιού; Ή τουλάχιστον μέχρι να μετρηθεί προσεκτικά η σωστή θέση που εκείνη πρέπει να λάβει μέσα στα εταιρικά περιβάλλοντα;
Αυτή η συζήτηση, σας υπενθυμίζω, αφορά μια ακούσια συνέπεια της νέας αυτής τεχνολογίας - και δεν αφορά καν όλους τους σκόπιμα κακόβουλους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι ονειρεύονται να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη.
Ωστόσο, σκεπτόμενοι το ζήτημα ξανά – και ξανά και ξανά – θα μπορούσαμε το συντομότερο δυνατό να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η φύση της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να συνιστά μια ύπουλη υπονόμευση της συλλογικής κουλτούρας επικοινωνίας που έχουμε αφιερώσει γενιές για να χτίσουμε - και άρα μπορεί κάλλιστα να είναι η μια αρνητική διαταραχή που εμείς συνεχίζουμε να τη βλέπουμε πεισματικά ως πρόοδο.
Έχουμε ξαναδεί ένα τέτοιο σενάριο; Σίγουρα μου μοιάζει με εκείνο με τον Δούρειο Ίππο.
