Του Vikram Mittal
Από τις αρχές του καλοκαιριού, η Ουκρανία πραγματοποιεί μια σειρά από επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον στόχων βαθιά μέσα στη ρωσική επικράτεια. Αν και μεγάλο μεγάλο μέρος της προσοχής έχει επικεντρωθεί σε επιθέσεις εναντίον στρατιωτικών αποθηκών, εργοστασίων και διυλιστηρίων, η Ουκρανία έχει επίσης αυξήσει τις επιθέσεις της σε ρωσικά τρένα, ιδίως σε εκείνα που μεταφέρουν πετρέλαιο και στρατιωτικό εξοπλισμό. Αυτές οι επιθέσεις είναι σημαντικές δεδομένου του κεντρικού ρόλου που διαδραματίζουν τα τρένα στον ρωσικό στρατό και την οικονομία, καθώς και της ευάλωτης θέσης τους σε επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Ο ρυθμός αυτών των επιθέσεων έχει επιταχυνθεί τους τελευταίους μήνες, έχοντας άμεσο αντίκτυπο τόσο στον ρωσικό στρατό όσο και στην ευρύτερη οικονομία.
Τα τρένα αποτελούν κοινό στόχο και για τις δύο πλευρές καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου, ειδικά εκείνα που χρησιμοποιούνται για στρατιωτικό ανεφοδιασμό. Νωρίτερα φέτος, η Ουκρανία ανέπτυξε προηγμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη κρούσης με μεγαλύτερη εμβέλεια, επιτρέποντάς τους να χτυπούν στόχους βαθύτερα μέσα στη Ρωσία και σε ρωσικά ελεγχόμενα εδάφη. Με αυτά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, η Ουκρανία επέκτεινε τις επιθέσεις της σε ρωσικά τρένα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής εκστρατείας επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Ενώ δεν έχουν καταγραφεί όλες οι επιθέσεις σε τρένα, ουκρανικές πηγές έχουν δημοσιεύσει αρκετά βίντεο που δείχνουν επιθέσεις σε ρωσικά τρένα. Τον Ιούλιο, ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατέστρεψαν ένα τρένο που μετέφερε καύσιμα, λιπαντικά και στρατιωτικό εξοπλισμό στην περιφέρεια Ροστόφ, αναγκάζοντας τις αρχές να αναστείλουν τη σιδηροδρομική κυκλοφορία.
Τον Αύγουστο, ο ρυθμός των επιθέσεων αυξήθηκε, συμπεριλαμβανομένης μιας επιδρομής κοντά στο Τοκμάκ που οδήγησε ένα τρένο καυσίμων να εκτροχιαστεί και διέκοψε μια βασική διαδρομή ανεφοδιασμού προς την Κριμαία, εκτός από μια επιδρομή σε ένα τρένο καυσίμων κοντά στο Ντζάνκοι στην κατεχόμενη Κριμαία. Ουκρανικές μονάδες δημοσίευσαν νέα πλάνα από μη επανδρωμένα αεροσκάφη που δείχνουν πολλαπλές επιθέσεις στον κατεχόμενο από τη Ρωσία τομέα της Ζαπορίζια, όπου πολλά τρένα καταστράφηκαν ή ακινητοποιήθηκαν.
Παράλληλα με αυτές τις επιθέσεις σε τρένα, η Ουκρανία εξαπέλυσε επίσης μια σειρά από επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον υποστηρικτικών σιδηροδρομικών υποδομών. Στις αρχές Αυγούστου, μια επίθεση προκάλεσε ζημιές στο κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού στην περιοχή του Βόλγκογκραντ, προκαλώντας πυρκαγιές και διαταράσσοντας την κυκλοφορία μέσω ενός βασικού κόμβου στο δίκτυο logistics της Ρωσίας. Μέρες αργότερα, οι επιθέσεις στον σιδηροδρομικό σταθμό Surovikino στην ίδια περιοχή προκάλεσαν περαιτέρω αναστολές των ροών στρατιωτικών φορτίων. Αυτές οι επιθέσεις σε κόμβους έχουν μειώσει περαιτέρω την ικανότητα της Ρωσίας να μεταφέρει εμπορεύματα σιδηροδρομικώς, υπονομεύοντας άμεσα τόσο τις στρατιωτικές επιχειρήσεις όσο και την ευρύτερη οικονομία.
Τα τρένα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων. Οι στρατοί χρειάζονται μια σταθερή ροή προμηθειών, συμπεριλαμβανομένων πυρομαχικών, καυσίμων και βαρέος εξοπλισμού, για να διατηρήσουν τον ρυθμό τους στο πεδίο της μάχης. Αυτές οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί καθώς η Ρωσία έχει αναπτύξει περισσότερα στρατεύματα στην Ουκρανία στο πλαίσιο της καλοκαιρινής της επίθεσης. Οι σιδηροδρομικές μεταφορές επιτρέπουν την ταχεία μετακίνηση μεγάλων ποσοτήτων ανεφοδιασμού σε μεγάλες αποστάσεις. Για όλη τη διάρκεια του πολέμου, η ρωσική εφοδιαστική αλυσίδα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε σιδηροδρομικά δίκτυα που εκτείνονται σε κατεχόμενα εδάφη, με τα τρένα καυσίμων να είναι ιδιαίτερα απαραίτητα για την τροφοδοσία τεθωρακισμένων οχημάτων και συστημάτων πυροβολικού. Ως αποτέλεσμα, οι επιθέσεις της Ουκρανίας σε αυτά τα τρένα είχαν άμεσο αντίκτυπο στην ικανότητα της Ρωσίας να διατηρεί τις επιχειρήσεις της στο μέτωπο.
Η σημασία των σιδηροδρομικών μεταφορών εκτείνεται πέρα από τον στρατό στην ευρύτερη ρωσική οικονομία. Δεδομένου του τεράστιου μεγέθους της χώρας, η Ρωσία βασίζεται στο εκτεταμένο σιδηροδρομικό της δίκτυο για τη μεταφορά αγαθών, φυσικών πόρων και βιομηχανικών προϊόντων σε μεγάλες αποστάσεις. Οι σιδηρόδρομοι συνδέουν απομακρυσμένα πεδία πετρελαίου και φυσικού αερίου, περιοχές εξόρυξης και γεωργικές ζώνες με κέντρα επεξεργασίας και κόμβους εξαγωγών, καθιστώντας τα απαραίτητα τόσο για την εγχώρια διανομή όσο και για το διεθνές εμπόριο. Είναι ιδιαίτερα κρίσιμα για τη μεταφορά πετρελαίου - τη ραχοκοκαλιά της ρωσικής οικονομίας. Καθώς η Ουκρανία ενισχύεται τις δυνατότητες της να πραγματοποιεί επιθέσεις βαθύτερα στο ρωσικό έδαφος, το εκτεταμένο σιδηροδρομικό δίκτυο που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά πετρελαίου και άλλων αγαθών θα στοχοποιείται ολοένα και περισσότερο, με τον ίδιο τρόπο που η Ουκρανία στοχεύει σήμερα τα ρωσικά διυλιστήρια.
Ευάλωτα τα ρωσικά τρένα στις επιθέσεις
Παρά τη σημασία τους, τα ρωσικά τρένα είναι ευάλωτα σε επιθέσεις με ουκρανικά drones. Τα τρένα γενικά αποτελούν εύκολους στόχους για drones, καθώς είναι μεγάλοι στόχοι που ακολουθούν διαδρομές κατά μήκος σταθερών γραμμών. Οι διαδρομές και τα χρονοδιαγράμματα των τρένων μπορούν συχνά να εξαχθούν μέσω πληροφοριών ανοιχτού κώδικα. Ενώ βρίσκονται σε κίνηση, μια σωστά τοποθετημένη επίθεση μπορεί να εκτροχιάσει τα βαγόνια τους, να καταστρέψει φορτίο και να προκαλέσει ζημιά στις γραμμές, ειδικά όταν το τρένο μεταφέρει μεγάλες ποσότητες πετρελαίου. Η προστασία των κινούμενων τρένων είναι δύσκολη επειδή δεν μπορούν να προστατευθούν με ανθεκτικές κατασκευές ή να χρησιμοποιήσουν τα σταθερά μέσα αεράμυνας που προστατεύουν σταθερές αποθήκες ή διυλιστήρια.
Την ίδια στιγμή, η Ουκρανία αναπτύσσει νέες δυνατότητες για να πραγματοποιεί επιθέσεις. Τα νεότερα συστήματα, όπως οι πρόσφατες εκδόσεις του drone κρούσης Liutyi, περιλαμβάνουν αυτονομία και προηγμένη ανίχνευση, μειώνοντας την ανάγκη για άμεσο ανθρώπινο έλεγχο κατά την τελική προσέγγιση. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν GPS για να πλοηγηθούν σε σιδηροδρομικές γραμμές σε ώρες που είναι πιθανό να υπάρχουν ρωσικά τρένα που μεταφέρουν καύσιμα ή στρατιωτικό εξοπλισμό. Μόλις εντοπιστεί ένα τρένο, η τεχνητή νοημοσύνη υποστηρίζει την προσέγγιση και καθοδηγεί την επίθεση στα πιο ευάλωτα σημεία, μεγιστοποιώντας έτσι τον αντίκτυπο της έκρηξης. Όταν συντονίζονται πολλά drone, αυτές οι επιθέσεις μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές και ακόμη και να καταστρέψουν ένα ολόκληρο τρένο.
Τα ρωσικά αντίμετρα
Δεδομένου του αντίκτυπου που έχουν αυτές οι επιθέσεις στον στρατό και την οικονομία της, η Ρωσία αναπτύσσει μέτρα κατά των drones για την προστασία των τρένων της. Βίντεο που δημοσιεύτηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν δείξει ουκρανικά τρένα εξοπλισμένα με δίχτυα κατά των drones. Η Ρωσία πιθανότατα υιοθετεί παρόμοια δίχτυα για την προστασία των δικών της τρένων.
Ενώ αναπτύσσονται πιο εξελιγμένα μέτρα προστασίας, η Ρωσία μπορεί να μετακινεί τα τρένα της σε ακανόνιστες ώρες και να ακολουθεί λιγότερο άμεσες διαδρομές προκειμένου να μειώσει την προβλεψιμότητα. Μπορεί επίσης να κατανείμει το φορτίο σε διαφορετικά τρένα για να περιορίσει τις απώλειες από οποιαδήποτε μεμονωμένη επίθεση.
Μακροπρόθεσμα, η Ρωσία θα χρειαστεί να εξοπλίσει τα τρένα της με συστήματα κατά των drones. Ωστόσο, οι τυπικές σουίτες ηλεκτρονικού πολέμου θα έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα έναντι των τελευταίων ουκρανικών drones που βασίζονται λιγότερο σε σήματα εντολών. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, τα τρένα μπορεί να εξοπλιστούν με κινητικές άμυνες, όπως drones αναχαίτισης ή κινητές πλατφόρμες αεράμυνας ικανές να ανιχνεύουν, να παρακολουθούν και να καταρρίπτουν εισερχόμενα drones. Η εφαρμογή όμως αυτών των μέτρων θα είναι δαπανηρή και θα απαιτήσει σημαντικό χρόνο.
Καθώς εφαρμόζονται αυτά τα αντίμετρα, η Ουκρανία θα συνεχίσει να εξαπολύει επιθέσεις εναντίον ρωσικών τρένων στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της εκστρατείας. Αυτές οι επιθέσεις διαταράσσουν τη ρωσική επίθεση περιορίζοντας τον ανεφοδιασμό των δυνάμεων της, ασκώντας παράλληλα οικονομική πίεση καθώς καταστρέφουν βασικές υποδομές. Εκμεταλλευόμενη αυτή την κρίσιμη ευπάθεια τόσο στον ρωσικό στρατό όσο και στην οικονομία, η Ουκρανία μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα του ρωσικού στρατού και να αυξήσει την πίεση στη Μόσχα για να εξετάσει το ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων.
