Του Paul Iddon
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε την Τετάρτη το Κατάρ, στενό σύμμαχο της Τουρκίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Τουρκία επιδιώκει να αγοράσει τα Eurofighter Typhoon του Κατάρ, προκειμένου να επισπεύσει την απόκτηση αυτού του προηγμένου μαχητικού αεροσκάφους 4,5ης γενιάς. Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα, έχει ποιοτικό πλεονέκτημα στους αιθέρες έχοντας αποκτήσει τα γαλλικά Rafale. Έτσι, η Τουρκία στοχεύει να αποκτήσει το αντίστοιχο Eurofighter το συντομότερο δυνατόν.
Οποιαδήποτε πώληση μεταχειρισμένων Eurofighter από το Κατάρ στην Τουρκία θα απαιτούσε την έγκριση όλων των χωρών-μελών της κοινοπραξίας που ανέπτυξε το Typhoon: Βρετανίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Ισπανίας. Σύμφωνα με το Middle East Eye, που πρώτο ανέφερε το ενδιαφέρον της Τουρκίας για την αγορά των Eurofighters του Κατάρ στις αρχές του μήνα, η κοινοπραξία υποστηρίζει το πιθανό deal
Η Τουρκία θέλει 40 Eurofighters ως προσωρινή λύση 4,5ης γενιάς για την πολεμική της αεροπορία, μέχρι να ολοκληρώσει την ανάπτυξη του εγχώριου μαχητικού αεροσκάφους TF Kaan, και να αγοράσει F-35 Lightning II 5ης γενιάς από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, η Τουρκία έχει προτείνει ήδη στο Κατάρ μια "πιθανή συμφωνία μεταφοράς τεχνολογίας" για το Kaan ως αντάλλαγμα.
Το Bloomberg μετέδωσε ότι η Τουρκία θέλει να αγοράσει και τα 24 Eurofighter Tranche 3A του Κατάρ. Η Άγκυρα θα αγοράσει επιπλέον 16 Tranche 4, όλα καινούργια. Ωστόσο, το Reuters ανέφερε ότι η Τουρκία θέλει να αγοράσει 12 μεταχειρισμένα μαχητικά από το Κατάρ και το Ομάν "για να καλύψει τις άμεσες ανάγκες της". Αν αυτό ισχύει, τότε η Άγκυρα θα αγοράσει μέρος του στόλου του Κατάρ, τον οποίο η Ντόχα θα μπορούσε εύκολα να αντικαταστήσει, πιθανώς ακόμη και με νεότερα Tranche 4. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Βρετανία υποστηρίζει τη συμφωνία Τουρκίας-Κατάρ, πιθανώς επειδή είναι σίγουρη ότι η Ντόχα θα παραγγείλει αντίστοιχο αριθμό νέων Eurofighter για να αντικαταστήσει όσα πουλήσει τελικά στην Τουρκία.
Αγοράζοντας μεταχειρισμένα αεροσκάφη από το Κατάρ, η Τουρκία θα μπορεί να τα χρησιμοποιεί αρκετά χρόνια πριν την έλευση των ολοκαίνουργιων Tranche 4.
Η Ελλάδα έκανε μια παρόμοια συμφωνία για τα Rafale της. Αρχικά παρήγγειλε 18 αεροσκάφη, 12 μεταχειρισμένα Rafale-C της Γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας, τα οποία αναβαθμίστηκαν σύμφωνα με το πρότυπο Rafale F3R, και 6 καινούργια, τον Ιανουάριο του 2021. Έκτοτε παρήγγειλε άλλα έξι καινούργια, παραλαμβάνοντας το τελευταίο νωρίτερα μέσα στο 2025.
Με βάση τις τρέχουσες εξελίξεις, το σχόλιο του πρώην ΥΠΑΜ της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ το 2021, όταν επέκρινε την Ελλάδα για την ενίσχυση της Πολεμικής της Αεροπορίας, λέγοντας: "Με μερικά μεταχειρισμένα αεροσκάφη, δεν αλλάζει η ισορροπία δυνάμεων", ακούγεται πολύ ειρωνικό.
Αναμφισβήτητα τα γαλλικά μαχητικά έχουν προσφέρει στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία τεχνολογικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας. Αυτά τα αεροσκάφη 4,5ης γενιάς είναι εξοπλισμένα με προηγμένους πυραύλους αέρος-αέρος Meteor, με μέγιστη εμβέλεια 120 μίλια — μεγαλύτερη από όλων των πυραύλων αέρος-αέρος που διαθέτει σήμερα η τουρκική Πολεμική Αεροπορία.
Επιπλέον, η Ελλάδα έχει εκσυγχρονίσει μεγάλο μέρος του στόλου των F-16 της από τις Ηνωμένες Πολιτείες σύμφωνα με το πιο προηγμένο πρότυπο Block 72 και θα αποκτήσει επίσης τουλάχιστον 20 F-35 μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Η Τουρκία έχει ζητήσει 40 νέα F-16 Block 70, αλλά δεν είναι πιθανό να τα λάβει πριν από τις αρχές της δεκαετίας του 2030. Η Άγκυρα ευελπιστεί να επανενταχθεί στο πρόγραμμα των F-35 και να αγοράσει τουλάχιστον 40 από αυτά τα μαχητικά 5ης γενιάς. Και αυτά, όμως, δεν θα τα παραλάβει πριν τις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα χρονοδιαγράμματα, δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι η Άγκυρα επιδιώκει να αποκτήσει Eurofighter από το Κατάρ. Η Ντόχα λογικά θα εγκρίνει την πώλησή τους. Τα δύο κράτη έχουν στενούς δεσμούς. Η Τουρκία διαθέτει στρατιωτική βάση στη χώρα του Περσικού Κόλπου, ενώ το Κατάρ έχει συνάψει συμφωνία εκπαίδευσης που του επιτρέπει να αναπτύσσει μαχητικά αεροσκάφη και προσωπικό σε τουρκικές αεροπορικές βάσεις.
Ανησυχητικό για την Ελλάδα, και πιθανώς και για το Ισραήλ, είναι το γεγονός ότι η πώληση των Eurofighter στην Τουρκία θα περιλαμβάνει και τους πυραύλους Meteor. Για την Αθήνα, η αγορά αυτή υπονομεύει το τεχνολογικό πλεονέκτημα που έχει σήμερα με τα Rafale και τα Meteor έναντι της Άγκυρας, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι η Ελλάδα μπορεί να έχει 24 Rafale έναντι 40 Eurofighter της Τουρκίας, αν στο μεταξύ δεν αποφασίσει να αγοράσει περισσότερα.
Υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας όσον αφορά το μέλλον της Συρίας και οι αεροπορικές τους δυνάμεις επιχειρούν στο συριακό FIR. Σήμερα ο πύραυλος αέρος-αέρος με τη μεγαλύτερη εμβέλεια που διαθέτει το Ισραήλ είναι ο αμερικανικός AIM-120 AMRAAM - το βεληνεκές του είναι μικρότερο από του Meteor. Έτσι το Ισραήλ σύντομα μπορεί να ανησυχεί, όπως η Ελλάδα, για τα τουρκικά Eurofighter, αν δεν ανησυχεί ήδη.
Η τουρκική Πολεμική Αεροπορία βρίσκεται σήμερα σε σταυροδρόμι. Επιδιώκει να αποκτήσει έως και 120 μαχητικά αεροσκάφη ξένου κατασκευαστή —40 Eurofighters, 40 F-16 Block 70 και 40 F-35— τα οποία θα χρησιμεύσουν τόσο ως τα ισχυρά αεροσκάφη 4,5ης γενιάς που χρειάζεται άμεσα, όσο και ως αεροσκάφη 5ης γενιάς πρώτης γραμμής που θα χρειαστεί σίγουρα στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον για να είναι εκσυγχρονισμένη.
Επομένως, είναι λογικό που η Τουρκία, σύμφωνα με πληροφορίες, ακολούθησε το παράδειγμα της Ελλάδας και επιτάχυνε την απόκτηση των Eurofighter, έστω και υπό τον συμβιβασμό να αγοράσει την πρώτη παρτίδα από "δεύτερο χέρι". Τα Eurofighter 3A του Κατάρ μπορεί να είναι ένα σκαλοπάτι κάτω από τα Tranche 4, αλλά δεν έχουν χρησιμοποιηθεί σχεδόν καθόλου, δεν είναι μεγάλης ηλικίας και σίγουρα παραμένουν σε άριστη κατάσταση, όπως και τα δυτικά μαχητικά που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη, δεν θα ήταν περίεργο αν τα πρώτα τουρκικά Typhoon αρχίσουν σύντομα να εκτελούν αποστολές και να πετούν πάνω από "περιοχές έντασης" όπως το Αιγαίο και η Συρία.
