Του Dan Alexander
Στις 11 Ιανουαρίου 2017, εννέα ημέρες πριν αναλάβει για πρώτη φορά την προεδρία, ο Ντόναλντ Τραμπ αποκάλυψε πώς σκόπευε να διαχειριστεί τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες ενόσω θα ήταν ένοικος του Λευκού Οίκου. Δεν θα πουλούσε τα περιουσιακά του στοιχεία. Ούτε θα τα έδινε στους κληρονόμους του. Ούτε θα δημιουργούσε ένα καταπίστευμα, ούτε θα εξουσιοδοτούσε κάποιον ανεξάρτητο εκτελεστικό σύμβουλο. Έθεσε όμως ένα όριο που δεσμεύθηκε να μην το ξεπεράσει ποτέ: δεν θα έκλεινε νέες επιχειρηματικές συμφωνίες στο εξωτερικό. "Το Σαββατοκύριακο", είπε τότε ο εκλεγμένος πρόεδρος σε συνέντευξη Τύπου, "μου προσφέρθηκαν 2 δισ. δολάρια για μια συμφωνία στο Ντουμπάι — για μια σειρά συμφωνιών. Και τις απέρριψα".
Οκτώ χρόνια μετά, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είναι ο κόμβος της διεθνούς επέκτασης του Trump Organization. Η οικογένεια Τραμπ έχει συνάψει τουλάχιστον εννέα συμφωνίες πυο συνδέονται με τη συγκεκριμένη χώρα του Κόλπου — κάποιες αφορούν κυβερνητικούς φορείς των ΗΑΕ ενώ οι περισσότερες κλείνουν λόγω των επιχειρηματικών σχέσεων που έχουν αναπτυχθεί εκεί. Συνολικά, πέντε συμφωνίες αδειοδότησης δικαιωμάτων και τρεις συμφωνίες που συνδέονται με την αγορά των κρυπτονομισμάτων θα αποφέρουν περίπου 500 εκατ. δολάρια το 2025 στην οικογένεια Τραμπ — και περίπου 50 εκατ. δολάρια ετησίως για τα επόμενα χρόνια.
Και έρχονται και άλλες συμφωνίες. Η οικογένεια Τραμπ εργάζεται για ένα project -που ακόμα δεν έχει ανακοινωθεί- στο Αμπού Ντάμπι, πιθανόν στην παραλιακή περιοχή Al Raha της πόλης. Επιπλέον τα παιδιά του προέδρου Τραμπ εξετάζουν πώς θα εκμεταλλευθούν τη φρενίτιδα για τα crypto ώστε να βγάλουν περισσότερα χρήματα από τα ακίνητα περιουσιακά τους στοιχεία.
Ο Έρικ Τραμπ επαινεί διαρκώς τη χώρα. "Τα ΗΑΕ είναι το όνειρο των κατασκευαστών, επειδή δεν λένε 'όχι' σε τίποτα", είπε στο πλαίσιο μιας εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στο Αμπού Ντάμπι πέρυσι. "Στην πραγματικότητα, πάντα σου λένε να ξεπεράσεις τα όρια. Δεν υπάρχει μέρος που να έχει αναπτυχθεί πιο γρήγορα. Δεν υπάρχει μέρος πιο ευχάριστο για να δουλεύεις από τα ΗΑΕ. Αν θέλεις να το χτίσεις, αν μπορείς να το ονειρευτείς, σε αφήνουν να το κάνεις".
Η εταιρεία ακινήτων του Τραμπ εισήλθε για πρώτη φορά στη Μέση Ανατολή πριν από περίπου 20 χρόνια. Και ξεκίνησε από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Εκείνη την εποχή, το Ντουμπάι ξόδευε αλόγιστα: κατασκεύαζε ακόμα και νησιά στη θάλασσα, έξω από το κέντρο της πόλης. Μέχρι το 2008, ο Τραμπ είχε συνάψει συμφωνία αδειοδότησης με την εταιρεία Nakheel, που συνδέεται με την κυβέρνηση και τη διευθύνει ο σουλτάνος Αχμέτ μπιν Σουλάιμ, επιχειρηματίας με πολλές γνωριμίες, ανάμεσά τους και ο Τζέφρι Έπσταϊν στις ΗΠΑ.
Το Trump International Hotel and Tower επρόκειτο να είναι το ψηλότερο κτίριο στο νησί σε σχήμα φοίνικα, με 50.000 τετραγωνικά πόδια να διατίθενται για εμπορικούς σκοπούς, ενώ θα υπήρχαν 378 δωμάτια ξενοδοχείου και 399 διαμερίσματα. Ο Τραμπ είχε πει πως ένα εξ αυτών θα το κρατούσε για τον εαυτό του. Οι πωλήσεις άρχισαν τον Ιούνιο του 2008. Η συγκυρία δεν ήταν καλή. Η οικονομική κρίση διέλυσε την αγορά ακινήτων στο Ντουμπάι και, σύμφωνα με πληροφορίες, συνεργάτης του Τραμπ ακύρωσε τη συμφωνία το 2011.
Την ίδια χρονιά, όμως, ένας επιχειρηματίας ονόματι Hussain Sajwani έβαλε μπροστά το project Damac Hills, έξω από το Ντουμπάι. Ένας από τους βοηθούς του Sajwani, ο Ziad El Chaar, ήρθε σε επαφή με την οικογένεια Τραμπ και έκλεισε συμφωνία αδειοδότησης για ένα γκολφ κλαμπ. Τον Μάιο του 2014, ο El Chaar παρέλαβε τον Τραμπ από το αεροδρόμιο Al Maktoum International, το μόνο όπου μπορούσε να προσγειωθεί εκείνη την περίοδο το ιδιωτικό αεροσκάφος του Τραμπ. Κατά τη διαδρομή με το αυτοκίνητο, ο Τραμπ ρώτησε για τις πολιτικές που ακολουθούσαν οι ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, δημιουργώντας στον El Chaar την απορία αν ο επιχειρηματίας είχε πολιτικές φιλοδοξίες.
Δυόμισι χρόνια μετά, ο Τραμπ έγινε ο 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Sajwani, ο εργοδότης του El Chaar, γιόρτασε το γεγονός στο Trump International Hotel της Ουάσιγκτον. Οι γιοι του προέδρου, Έρικ και Ντόναλντ Jr. εμφανίστηκαν στο Ντουμπάι για τα επίσημα εγκαίνια του Trump International Golf Club τον επόμενο μήνα. Με τον Τραμπ να κλείνει τις πόρτες σε νέες συμφωνίες στο εξωτερικό, οι αδειοδοτήσεις του brand του πήγαν πίσω. Η εισβολή της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο, δύο εβδομάδες προτού ο Τραμπ επιστρέψει στον ιδιωτικό του βίο και τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, δεν βοήθησαν το brand name του Οργανισμού του.
Το 2022, ο Trump Organization υπέγραψε μια νέα συμφωνία αδειοδότησης για θέρετρο γκολφ έξω από το Μουσκάτ, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με το σουλτανάτο του Ομάν. Στη συμφωνία εμπλεκόταν ένας παλιός γνώρισμος. Ο El Chaar εργαζόταν πλέον για τη σαουδαραβική Dar Al Arkan. Με τη συμφωνία για το project στο Ομάν, εγκαινιάστηκε η σχέση της εταιρείας με τον Τραμπ. Τέσσερις ημέρες μετά την κατάρρευση του Τζο Μπάιντεν στο προεκλογικό debate που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2024, ο διεθνής βραχίονας της Dar Al Arkan ανακοίνωσε μια συμφωνία για να φέρει το όνομα Τραμπ στη Σαουδική Αραβία, και λίγες εβδομάδες μετά αποκάλυψε άλλη μια συμφωνία για το Ντουμπάι. Μετά τις εκλογές προέκυψαν και άλλες ευκαιρίες: δύο νέες συμφωνίες στη Σαουδική Αραβία και ένα γκολφ κλαμπ στο Κατάρ. Τα έσοδα από τις άδειες χρήσης του Τραμπ αυξήθηκαν από περίπου 7 εκατ. δολάρια το 2023 σε 45 εκατ. δολάρια το 2024, με την αξία της επιχείρησής του να εκτοξεύεται από τα 100 εκατ. δολάρια στα 500 εκατ. δολάρια σε έναν χρόνο.
"Προφανώς είναι ο πιο ισχυρός άνθρωπος στον κόσμο", λέει ο πρώην συνεργάτης του Τραμπ, Joo Kim Tiah. "Πολλοί άνθρωποι θέλουν να έχουν πρόσβαση σε αυτόν, ανάμεσά τους πρόεδροι κρατών και πρωθυπουργοί. Κάποιοι επιχειρηματίες θα σκέφτονται: "Αν έχω σχέσεις με τον Τραμπ, η εγχώρια κυβέρνηση θα είναι καλή μαζί μου ή θα μου ανοίξει πόρτες".
Στις 7 Ιανουαρίου, δεκατρείς ημέρες πριν ο Τραμπ αναλάβει εκ νέου την προεδρία των ΗΠΑ, ο Ρεπουμπλικανός υποδέχτηκε τον Sajwani στο Mar-a-Lago. Ο επιχειρηματίας από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που οι εταιρείες του καταβάλλουν στον πρόεδρο περίπου 6 εκατ. δολάρια ετησίως σε τέλη αδειοδότησης και διαχείρισης, ανακοίνωσε ένα σχέδιο επένδυσης 20 δισ. δολαρίων για την επέκταση του data center του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Τραμπ διαβεβαίωσε τον εταίρο του εκείνη την ημέρα ότι θα τον φροντίσει. "Έχουμε εξουσίες που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί πραγματικά σε ό,τι αφορά το περιβάλλον", είπε ο εκλεγμένος πρόεδρος. Βλέποντας την ευκαιρία, οι γιοι του Τραμπ, Έρικ και Ντόναλντ Jr., δημιούργησαν ένα μήνα μετά τη δική τους εταιρεία, με την ονομασία American Data Centers: ένα project που έχει στο επίκεντρο την τεχνητή νοημοσύνη και που μοιάζει πολύ με αυτό του Sajwani.
Οι Τραμπ γρήγορα έστρεψαν την προσοχή τους από τα data center στα κρυπτονομίσματα. Συνεργάστηκαν με μια εταιρεία εξόρυξης bitcoin που τη μετονόμασαν σε American Bitcoin. Ο Έρικ υπερτόνισε τη δυνατότητα της εταιρείας να χρησιμοποιεί φθηνή ενέργεια από το Τέξας για να εξορύσσει bitcoin. Οι επενδυτές συνέρρευσαν φτάνοντας την αποτίμηση της εταιρείας —η οποία έχασε περίπου 100 εκατ. δολάρια το πρώτο τρίμηνο του 2025— σε πάνω από 13 δισ. δολάρια. Έκτοτε η μετοχή της έχει κατρακυλήσει κατά 61%, αλλά και πάλι το μερίδιο του Έρικ υπολογίζεται στο διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 410 εκατ. δολάρια.
Ο CEO της American Bitcoin, Mike Ho, ανέφερε την προηγούμενη εβδομάδα πως η εταιρεία έχει συζητήσει την επέκταση των δραστηριοτήτων εξόρυξης στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ο Ho σημείωσε ότι είχε συζητήσεις με μια εταιρεία ενέργειας στα ΗΑΕ, με την ονομασία Taqa, και μια επενδυτική εταιρεία: την ADQ. Εκπρόσωπος του Ho είπε στο Forbes ότι αναφερόταν σε συνομιλίες που είχαν προηγηθεί της δημιουργίας της American Bitcoin. Ο εκπρόσωπος δεν απάντησε σε περαιτέρω ερωτήσεις σχετικά με το πότε επικοινώνησε η εταιρεία για τελευταία φορά με την Taqa ή την ADQ, οι οποίες ελέγχονται από την κυβέρνηση του Αμπού Ντάμπι.
Οι άδειες για την κατασκευή ακινήτων, η διεθνής διπλωματία και η διαπραγμάτευση μετοχών συμπλέκονται σε ένα μείγμα συμφωνιών, με την οικογένεια Τραμπ να βγαίνει πλουσιότερη κατά δισεκατομμύρια δολάρια. Τίποτα από αυτά δεν χρειάζεται να περιλαμβάνει ρητές ανταποδοτικές πράξεις — οι επιχειρηματικές σχέσεις οδηγούν σε προσωπικές σχέσεις που επηρεάζουν τις πολιτικές συζητήσεις. Έτσι λειτουργούν οι ισχυροί άνθρωποι στην περιοχή του Κόλπου εδώ και δεκαετίες. Το νέο είναι ότι ένας Αμερικανός πρόεδρος έχει τοποθετήσει τον εαυτό του στο επίκεντρο αυτού του δικτύου.
"Είναι ένα είδος συναλλαγής που οι κυβερνήσεις του Κόλπου το εφαρμόζουν πολύ στην πράξη", λέει πρώην διπλωμάτης στην περιοχή. "Όχι επειδή οι ίδιες είναι τόσο διεφθαρμένες, αλλά επειδή πρέπει να είσαι με τη σωστή πλευρά, ό,τι και αν συμβεί. Αυτό απαιτεί η Ουάσιγκτον, οπότε βάλτε τα λεφτά σας".
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θέλουν πολλά πράγματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες: τσιπ τεχνητής νοημοσύνης, στρατιωτική συνεργασία και συμμαχία στο διπλωματικό πεδίο. Ένας άνθρωπος που μπορεί να βοηθήσει είναι ο Στιβ Ουίτκοφ, φίλος του Τραμπ από τον χώρο του real estate, ο οποίος τώρα υπηρετεί ως πρεσβευτής του προέδρου για όλα τα θέματα. Ξεκίνησε να συνεργάζεται με τον Τραμπ λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές, ως συνιδρυτής μιας εταιρείας κρυπτονομισμάτων με την ονομασία World Liberty Financial. Δισεκατομμύρια έχουν εισρεύσει σε αυτήν από τότε που κέρδισε τις εκλογές ο Τραμπ, τα περισσότερα από τα ΗΑΕ.
Τον Απρίλιο, η εταιρεία συναλλαγών DWF Labs, η οποία είχε μόλις ανακοινώσει τη μεταφορά της έδρας της στα ΗΑΕ, ανακοίνωσε ότι αγόρασε tokens αξίας 25 εκατ. δολαρίων. Μια μυστηριώδης νομική οντότητα με την ονομασία Aqua1 Foundation, η οποία φαίνεται να ιδρύθηκε περίπου την ίδια περίοδο, ανακοίνωσε ότι αγόρασε άλλα 100 εκατ. δολάρια tokens τον Ιούνιο. Η αρχική πηγή των κεφαλαίων της Aqua1 παραμένει άγνωστη, αλλά σε μια ανακοίνωση που εξέδωσε η ίδια αργότερα, ανέφερε πως ευθυγραμμίζεται με την οικονομική ατζέντα της κυβέρνησης του Αμπού Ντάμπι. Συνολικά, οι συναλλαγές της DWF και της Aqua1 απέφεραν περίπου 94 εκατ. δολάρια στην οικογένεια Τραμπ και 16 εκατ. δολάρια στην οικογένεια Ουίτκοφ.
Τα παιδιά των δύο οικογενειών, Έρικ Τραμπ και Ζακ Ουίτκοφ, συμμετείχαν σε συνέδριο για τα κρυπτονομίσματα στο Ντουμπάι τον Μάιο. Ο υιός Ουίτκοφ αποκάλυψε ότι η MGX, μια εταιρεία στην οποία πρόεδρος είναι ο αναπληρωτής κυβερνήτης του Αμπού Ντάμπι, επρόκειτο να χρησιμοποιήσει το stablecoin της World Liberty για να πραγματοποιήσει μια επένδυση 2 δισ. δολαρίων στο ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων Binance. Η απόφαση να χρησιμοποιηθεί το stablecoin του Τραμπ ουσιαστικά υποσχέθηκε στη World Liberty πολλά δισεκατομμύρια δολάρια που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να κερδίσει 80 εκατ. δολάρια σε ετήσιους τόκους, αυξάνοντας την αξία της επιχείρησης stablecoin κατά περίπου 690 εκατ. δολάρια. Την περασμένη Πέμπτη, ο πρόεδρος Τραμπ απένειμε χάρη στον δισεκατομμυριούχο ιδρυτή της Binance, Changpeng Zhao. Όταν ρωτήθηκε αν τα επιχειρηματικά του συμφέροντα είχαν κάποια σχέση με αυτό, ο Τραμπ απάντησε ότι "πολλοί άνθρωποι λένε ότι δεν ήταν ένοχος για τίποτα". Στην πραγματικότητα, ο ίδιος ο Zhao παραδέχτηκε ότι ήταν ένοχος, ομολογώντας το 2023 ότι δεν είχε εφαρμόσει ένα αξιόπιστο πρόγραμμα κατά του ξεπλύματος χρήματος.
Η οικογένεια Τραμπ μόλις αρχίζει να συνειδητοποιεί τα οφέλη από τη "συγχώνευση των συμφερόντων της". Τα ξενοδοχεία ιδιοκτήσιας Τραμπ θα αρχίσουν να δέχονται πληρωμή σε ψηφιακά νομίσματα στο μέλλον. Υπάρχει και μια πιο ασφαλής -και πιθανόν πιο κερδοφόρα- ευκαιρία για την οικογένεια του προέδρου: να βρει τρόπο να προσφέρει προς επένδυση τα ακίνητα περιουσιακά της στοιχεία στους traders meme μετοχών, στους μεσάζοντες με επιρροή της Ουάσιγκτον και στους ξένους ηγέτες που θέλουν τόσο πολύ να κάνουν business με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν αυτοί οι επενδυτές είναι διατεθειμένοι να δώσουν δισεκατομμύρια δολάρια για περιουσιακά στοιχεία με την επωνυμία Τραμπ που δεν αποφέρουν κέρδη, φανταστείτε τι αποτιμήσεις θα μπορούσαν να δημιουργήσουν για κτίρια που πραγματικά παράγουν εισόδημα.
Δεν πρόκειται για μια ιδέα στη θεωρία. Ο Έρικ Τραμπ δήλωσε σε συνέντευξή του στο CoinDesk την περασμένη εβδομάδα ότι εργάζεται για την tokenization ενός κτιρίου, προσφέροντας μικρά "τμήματα" ως ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο.
"Αν θέλω να χρηματοδοτήσω τον Πύργο Τραμπ, γιατί πρέπει να απευθυνθώ στη Deutsche Bank;" διερωτήθηκε ο γιος του προέδρου. "Γιατί δεν μπορώ να απευθυνθώ στα εκατομμύρια των ανθρώπων που αγαπούν τον Τραμπ; Και γιατί δεν μπορώ να μετατρέψω το κτίριο σε token; Γιατί δεν μπορώ να μετατρέψω τη χρηματοδότηση αυτού του κτιρίου σε token; Γιατί δεν μπορώ να μετατρέψω τα γήπεδα γκολφ μας σε token αν θέλω;"
Ποιο περιουσιακό στοιχείο θα προσπαθήσουν να μετατρέψουν σε token οι Τραμπ πρώτο; Αυτό η οικογένεια δεν το αποκαλύπτει προς το παρόν, αλλά ο νέος πύργος στο Ντουμπάι θα ήταν μια πολύ λογική επιλογή. Ο El Chaar έχει εμμονή με την ιδέα της μετατροπής ακινήτων σε token εδώ και χρόνια, παρουσιάζοντας το Ντουμπάι ως τον ιδανικό τόπο για tokenization. Άλλο σενάριο: το έργο στο Άμπου Ντάμπι που ακόμα δεν έχει ανακοινωθεί.
Ο Έρικ Τραμπ δεν μπορεί να κρύψει τον ενθουσιασμό του. "Ποιος θέλει να συμμετέχει;" είπε στη συνέντευξη του στο CoinDesk. "Ποιος θέλει να αγοράσει το ένα εκατομμυριοστό αυτού του κτιρίου και να επενδύσει 1.000 δολάρια; Και να γίνει μέρος της επιτυχίας μας; Και τότε, ξαφνικά, μπορείτε να έχετε προνόμια. Όταν έρχεστε να μείνετε στον Πύργο, όταν έρχεστε να μείνετε στο ξενοδοχείο, μπορείτε να έχετε δωρεάν δείπνα. Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να έχουν μερίδιο ιδιοκτησίας σε όλο αυτό".
Ειδικά στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
