Για την εικόνα της αγοράς φωτοβολταϊκών, τις εξελίξεις και τις αλλαγές στην αυτοκατανάλωση και το Virtual Net-Billing μιλά στο Forbes ο Γενικός Διευθυντής της ΑΕΝΑΟΣ Ενεργειακά Συστήματα, Νίκος Τζωρτζακάκης.
Συνέντευξη στον Χάρη Φλουδόπουλο
Ποια είναι αυτή τη στιγμή η εικόνα της αγοράς Φωτοβολταϊκών; Πώς έκλεισε το 2024 και ποιες είναι οι προοπτικές για το 2025;
Η αγορά των Φωτοβολταϊκών στη χώρα μας, αν κάποιος εξετάσει στυγνά αριθμούς χωρίς να αναλύσει ποιοτικά χαρακτηριστικά, το 2024 έσπασε νέο ρεκόρ εγκατεστημένης ισχύος. Παρ’ όλα αυτά, το ρεκόρ αφορά αποκλειστικά μεγάλα έργα επί εδάφους, που δεν έχουν καταφέρει, με τον τρόπο που λειτουργεί η αγορά, να μειώσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας των καταναλωτών. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, υστερούμε σημαντικά στο πιο σημαντικό σημείο της πράσινης μετάβασης, που είναι η Αυτοκατανάλωση. Ενδεικτικά, τα συστήματα Αυτοκατανάλωσης αφορούν το 8% των ΑΠΕ στη χώρα μας, ενώ στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες κυμαίνονται πάνω από 50%.
Ποιοι είναι οι λόγοι για τη στασιμότητα που παρατηρείται στην αγορά της Αυτοκατανάλωσης και πώς μπορεί αυτό να αλλάξει; Ποιες αλλαγές θα μπορούσαν να βοηθήσουν την αγορά; Πώς μπορεί να στηριχθεί η περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου;
Δημιουργήθηκε στασιμότητα λόγω των συχνών αλλαγών που έκανε η κυβέρνηση στο θεσμικό πλαίσιο και της μη ομαλής μετάβασης από το Net-Metering στο Net-Billing. Ευελπιστούμε ότι πλέον αυτά είναι παρελθόν και ότι θα κινηθούμε σε συγκεκριμένα πλαίσια από εδώ και πέρα, καθώς το ενδιαφέρον είναι τεράστιο. Υπάρχουν, όμως, αρκετές παρεμβάσεις που μπορεί να κάνει η κυβέρνηση, αν πραγματικά θέλει να προτάξει την Αυτοκατανάλωση ως προτεραιότητα, ειδικά για τα οικιακά συστήματα. Ενδεικτικά, επενδύσεις σε κορεσμένα δίκτυα, απελευθέρωση του Zero-Feed in και μηδενικός ΦΠΑ για τα οικιακά συστήματα είναι κάποιες κινήσεις που πραγματικά θα έδιναν μεγάλη ώθηση στην αγορά.
Ποιες αλλαγές έχουν τεθεί σε ισχύ για την Αυτοκατανάλωση και τι ισχύει πλέον για τις επενδύσεις Νet-Βilling και την απόσβεσή τους; Ποιο είναι το όφελος που αποκομίζει ο επενδυτής, είτε είναι νοικοκυριό είτε επιχείρηση;
Η κύρια αλλαγή που έχει επέλθει αφορά την ενέργεια που παράγει το Φωτοβολταϊκό και δεν συμψηφίζεται παράλληλα με την κατανάλωση της εκάστοτε επιχείρησης ή νοικοκυριού. Μιλάμε για τη λεγόμενη πλεονάζουσα ενέργεια, που πλέον θα αποζημιώνεται με Χονδρεμπορική Τιμή Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Είναι μια διαδικασία που την αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου είτε ο ΦΟΣΕ, για τις επιχειρήσεις είτε ο ΔΑΠΕΕΠ, για τα οικιακά συστήματα και δεν χρειάζεται να αγχώνεται καθόλου ο εκάστοτε επενδυτής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μεγαλώνει λίγο σε κάποιες περιπτώσεις, στα οικιακά ειδικά, το Payback Period. Παρ’ όλα αυτά, η ενεργειακή ασφάλεια, η άμεση μείωση κόστους ηλεκτρικής ενέργειας και τα δεκάδες άλλα benefits που λαμβάνει ένας καταναλωτής που εγκαθιστά ένα Φωτοβολταϊκό στη στέγη του είναι παραπάνω από ικανά για να υπερκεράσουν ότι η επένδυση, π.χ., έκανε απόσβεση πριν στα 3 χρόνια, ενώ τώρα στα 4.
Οι αλλαγές που έγιναν όσον αφορά το Virtual Net-Billing είναι ικανές να ανοίξουν πλέον αυτή την πολυπόθητη από τις επιχειρήσεις αγορά;
Το άνοιγμα της αγοράς του Virtual Net-Billing είναι πέρα από κάθε αμφιβολία μια εξαιρετική είδηση για τον κλάδο. Λύνει το τεράστιο πρόβλημα των επιχειρήσεων που δεν έχουν διαθέσιμη στέγη για να εγκαταστήσουν Φωτοβολταϊκό με τη δυνατότητα να το εγκαταστήσουν σε οποιοδήποτε χωράφι ή στέγη επιθυμούν στη χώρα (μέσα στα νομοθετικά και περιβαλλοντικά πλαίσια). Επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις που έχουν πάνω από μία παροχή στην κατοχή τους να εγκαταστήσουν ένα Φωτοβολταϊκο Σύστημα με δυνατότητα συμψηφισμού ενέργειας όλων των επιθυμητών παροχών τους, αρκεί να ανήκουν στον ίδιο ΑΦΜ. Υπάρχουν κάποια προβλήματα που πρέπει να λυθούν, αλλά γενικά κινείται στη σωστή κατεύθυνση.
Πώς έκλεισε το 2024 για την ΑΕΝΑΟΣ και ποια μεγάλα projects ξεχώρισαν για την εταιρεία το τελευταίο διάστημα; Ποιες είναι οι προοπτικές για φέτος; Ποιοι είναι οι στόχοι σας;
Το 2024 αποτέλεσε ακόμα μία εξαιρετική χρονιά για την ΑΕΝΑΟΣ Ενεργειακά Συστήματα, καθώς συνεχίστηκε η ανάπτυξη της εταιρείας με νέο ιστορικό υψηλό σε Κύκλο Εργασιών και EBITDA. Υλοποιήσαμε έργα Αυτοπαραγωγής σε μερικές από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της χώρας, όπως Coca-Cola 3Ε, ΚΟΛΙΟΣ Α.Ε., Λιμάνι Ηγουμενίτσας του ομίλου Grimaldi, ΧΑΛΚΙΣ ΑΒΕΕ και πολλά άλλα. Πέρα από τα έργα Αυτοκατανάλωσης, υλοποιήσαμε και δεκάδες έργα Λειτουργικής Ενίσχυσης. Το 2025 μάς βρίσκει με μεγάλο αριθμό ανεκτέλεστων έργων, έχοντας ήδη παραδώσει αρκετά το πρώτο τρίμηνο. Οι επόμενοί μας στόχοι αφορούν την περαιτέρω τοποθέτηση της εταιρείας σε έργα Energy Efficiency ευρύτερα, με σαφή στόχευση στα έξυπνα ενεργειακά συστήματα και τη δυνατότητα πλέον των καταναλωτών να γίνουν prosumer. Η σύνδεση του Φωτοβολταϊκού, της αντλίας θερμότητας, ηλεκτρικών φορτιστών, μπαταρίας και άλλων έξυπνων συστημάτων μεταξύ τους δίνει το δικαίωμα στον καταναλωτή να παράγει και να καταναλώνει πετυχαίνοντας το μέγιστο όφελος για τον ίδιο.
Είναι ικανοποιητικοί οι ρυθμοί στην αγορά στο κομμάτι της αποθήκευσης; Μπορεί να υπάρξει βελτίωση; Τι πρέπει να γίνει;
Η αγορά αποθήκευσης στη χώρα μας, έστω και καθυστερημένα, αρχίζει πλέον να κάνει τα πρώτα της βήματα. Οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν να καταρτίσουν ένα πολύ συγκεκριμένο πλάνο και στρατηγική, για να αποφύγουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ευρύτερα με την αγορά των Φωτοβολταϊκών και των Αιολικών Πάρκων. Επιπλέον, το υπουργείο πρέπει να αναλύσει τον λόγο για τον οποίο οι επιχειρήσεις δεν έχουν δείξει καθόλου ενδιαφέρον στο επιδοτούμενο πρόγραμμα "Συστήματα Αποθήκευσης στις επιχειρήσεις", που προκήρυξε πριν από τρεις μήνες. Δεν υπάρχει πραγματικό κίνητρο για τις επιχειρήσεις να βάλουν μπαταρία, καθώς η τιμή τους είναι ακόμη πολύ υψηλή και είναι λίγες οι περιπτώσεις που βοηθούν στην απόσβεση της επένδυσης.
Τέλος, δεν έχει έρθει ακόμη το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα δίνει το δικαίωμα στον καταναλωτή να φορτίζει την μπαταρία του από το δίκτυο τις ώρες που υπάρχει αφθονία των ΑΠΕ με πολύ χαμηλή Χονδρεμπορική Τιμή και να την πουλάει το απόγευμα σε μεγαλύτερη. Πέρα από το γεγονός ότι αυτή είναι μια συνήθης πρακτική στα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει διττό ρόλο, καθώς από τη μια ο καταναλωτής κερδίζει περισσότερα ως prosumer και από την άλλη βοηθά όλο το σύστημα στη μείωση της τιμής στο τέλος της ημέρας.
