Της Ξανθής Γούναρη
Λίγες εβδομάδες πριν την πιο γλυκιά εποχή του χρόνου, η αβεβαιότητα και η πίεση στις τιμές της σοκολάτας συνεχίζουν να "πικραίνουν" την αγορά. Το κακάο παραμένει σε τροχιά έντονων διακυμάνσεων, καθώς ύστερα από το ιστορικό έλλειμμα της περιόδου 2023/24 – κοντά στους -490.000 τόνους, το μεγαλύτερο σε πάνω από 60 χρόνια – οι διεθνείς οργανισμοί προβλέπουν για το 2024/25 πλεόνασμα περίπου +140.000 τόνων, το πρώτο μετά από τέσσερα χρόνια. Αυτό ασκεί πιέσεις στις τιμές, χωρίς όμως να αίρει το γεγονός ότι τα αποθέματα βρίσκονται σε χαμηλό δεκαετιών.
Το "πικρό" κακάο
"Είναι πιθανό οι τιμές του κακάο να παραμείνουν υψηλές τουλάχιστον ως τη λήξη της τρέχουσας καλλιεργητικής περιόδου, δηλαδή έως τον Σεπτέμβριο του 2026, δεδομένου του ρεκόρ ελλείμματος προσφοράς", αναφέρεται σε πρόσφατη έκθεση της Wells Fargo. Παρότι οι τιμές χονδρικής έχουν υποχωρήσει από τα ιστορικά υψηλά του 2024, οι παραγωγοί σοκολάτας εξακολουθούν να μετακυλίουν το υψηλότερο κόστος στους καταναλωτές, συχνά μειώνοντας μεγέθη συσκευασίας ή περιορίζοντας τις εποχιακές σειρές.
Σε αυτό το περιβάλλον, η ελληνική αγορά προετοιμάζεται για τον "σοκολατοπόλεμο" των Χριστουγέννων, μια εποχή που μεγάλες και μικρότερες σοκολατοβιομηχανίες γράφουν ένα μεγάλο μέρος του τζίρου τους. Αν και δεσπόζουν οι πολυεθνικοί όμιλοι Mondelez, Ferrero, Mars, αλλά και η εγχώρια ΙΟΝ του Σπύρου Θεοδωρόπουλου, δύο ιστορικά ονόματα με σχεδόν έναν αιώνα παρουσίας καταφέρνουν να κρατούν ισχυρές θέσεις στις προτιμήσεις των καταναλωτών: η Oscar και η Astir, ειδικά στα εποχιακά προϊόντα. Και οι δύο αναμένουν θετικές επιδόσεις για εφέτος, έχοντας αποδείξει –με βάση τη ανοδική πορεία της καθαρής κερδοφορίας τους– πως ακόμη και στο δύσκολο 2024 η ανθεκτικότητα και η στρατηγική μπορούν να λειτουργήσουν ως "ασπίδα" απέναντι στο ράλι των διεθνών τιμών.
Oscar: Από την Κωνσταντινούπολη στον Ασπρόπυργο
Το 2024 η Oscar, συμφερόντων της οικογένειας Αράπογλου, ολοκλήρωσε στρατηγικό επενδυτικό πρόγραμμα τριετίας που αύξησε την παραγωγική δυναμικότητα κατά 50%, ενώ εμπλούτισε το χαρτοφυλάκιο με σκόνη κακάο, ροφήματα και βούτυρο κακάο, ενισχύοντας την καθετοποίηση.
Τα οικονομικά αποτελέσματα επιβραβεύουν τη στρατηγική αυτή. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας με 120 άτομα προσωπικό, ανήλθε σε 20,19 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 5,7% σε σχέση με το 2023, όταν είχε διαμορφωθεί στα 19,09 εκατ. ευρώ. Το μικτό αποτέλεσμα έφτασε τα 4,75 εκατ. ευρώ, αυξημένο οριακά κατά 0,9% από τα 4,71 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης.
Τα προσαρμοσμένα EBITDA ενισχύθηκαν κατά 8% στα 2,21 εκατ. ευρώ έναντι 2,05 εκατ. ευρώ το 2023, ενώ τα προ φόρων κέρδη αυξήθηκαν κατά 25% στις 371 χιλ. ευρώ από 297 χιλ. ευρώ. Τα καθαρά αποτελέσματα διαμορφώθηκαν στις 291 χιλ. ευρώ, αυξημένα κατά 19% από 244 χιλ. ευρώ το 2023.
Με παρουσία σε περισσότερες από 25 αγορές, τόσο με επώνυμα όσο και με private label προϊόντα, η Oscar επιτυγχάνει αντιστάθμιση κινδύνων και διεύρυνση πελατολογίου. Ενδεικτικά, μολονότι δραστηριοποιείται και στη Μέση Ανατολή, δεν φέρεται ότι έχει δεχθεί σημαντικές επιπτώσεις, καθώς οι όποιοι κλυδωνισμοί αντισταθμίζονται από την ανάπτυξη της εταιρείας σε άλλες αγορές.
Για το 2025, η διοίκηση εκτιμά ότι τα μεγέθη θα ενισχυθούν περαιτέρω, με βάση την ισχυρή πορεία του πρώτου εξαμήνου.
Η ιστορία της Oscar ξεκινά το 1932 στην Κωνσταντινούπολη, όπου η οικογένεια των ιδρυτών δραστηριοποιήθηκε για πρώτη φορά στη σοκολατοποιία. Επίσημα η εταιρεία ιδρύθηκε το 1970 στην Αθήνα, με "προίκα" την τεχνογνωσία και το μεράκι των πρώτων ετών. Σταδιακά καθιερώθηκε ως ένας από τους βασικούς παίκτες στα εποχιακά προϊόντα – σοκολατένια αυγά, γιορτινά τυλιχτά και premium συσκευασίες.
Σήμερα η έδρα της βρίσκεται στον Ασπρόπυργο Αττικής, σε εγκαταστάσεις 10.000 τ.μ., με σύγχρονο εξοπλισμό και 7.500 τ.μ. στεγασμένων χώρων παραγωγής. Διαθέτει υποκατάστημα στη Θεσσαλονίκη και αποθήκες στη Λάρισα και τα Ιωάννινα.
Astir: Από το 1933
Με αυξημένο κύκλο εργασιών στα 8,49 εκατ. ευρώ από 7,99 εκατ. ευρώ το 2023, έκλεισε το 2024 η ιστορική σοκολατοποιία Astir. Το μικτό αποτέλεσμα διαμορφώθηκε στα 3,37 εκατ. ευρώ έναντι 3,45 εκατ. ευρώ το 2023, με το μικτό περιθώριο να υποχωρεί στο 39,7% από 43,2% της προηγούμενης χρήσης, κυρίως λόγω της αύξησης του κόστους πωλήσεων που ανήλθε σε 5,12 εκατ. ευρώ από 4,54 εκατ. ευρώ.
Παρά την πίεση στα περιθώρια, τα προ φόρων κέρδη ανήλθαν σε 2,30 εκατ. ευρώ έναντι 2,05 εκατ. ευρώ το 2023, ενώ τα καθαρά αποτελέσματα έφτασαν τα 1,77 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 12% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση που είχαν διαμορφωθεί στα 1,59 εκατ. ευρώ. Τα ίδια κεφάλαια ενισχύθηκαν στα 4,79 εκατ. ευρώ από 4,60 εκατ. ευρώ.
Η εταιρεία διατήρησε την κερδοφορία της παρά το αυξημένο κόστος πωλήσεων, με τα λειτουργικά της έξοδα να παραμένουν υπό έλεγχο. Η αποτελεσματική διαχείριση κόστους επέτρεψε στην εταιρεία να διατηρήσει ισχυρά αποτελέσματα προ φόρων και τόκων στα 2,31 εκατ. ευρώ.
Για το 2025, η διοίκηση της Astir προβλέπει ότι η χρήση θα είναι εκ νέου κερδοφόρα, με τα αποτελέσματα να διατηρούνται σε επίπεδα αντίστοιχα με το 2024. Ταυτόχρονα, εντείνεται η προσπάθεια διεθνοποίησης και εισόδου σε νέες αγορές, με "αισιόδοξες προοπτικές" για την περαιτέρω ανάπτυξη.
Η Astir ιδρύθηκε το 1933 ως μικρή οικογενειακή βιοτεχνία σοκολάτας στην Αθήνα. Το 1954, τα αδέλφια Κωνσταντίνος και Λούης Κωνσταντινίδης, γιοι του ιδρυτή Ανδρέα, αποφάσισαν να μεταφέρουν την επιχείρηση σε μεγαλύτερο χώρο. Το 1956 η εταιρεία εγκαταστάθηκε στις σημερινές εγκαταστάσεις της στον Ταύρο. Το 1993 η τρίτη γενιά επέκτεινε τις εγκαταστάσεις, ενώ το 2003 η εταιρεία απέκτησε τη σημερινή μορφή της Ανώνυμης Εμπορικής και Βιομηχανικής Εταιρείας.
Αρχικά παρήγε σοκολάτες, σοκολατάκια και πρώτες ύλες για τα εργαστήρια ζαχαροπλαστικής, ενώ έγινε ευρύτερα γνωστή από τις σοκολατένιες μαργαρίτες, την τρούφα και τα πασχαλινά είδη.
Η Astir παραμένει ως σήμερα αμιγώς ελληνική και οικογενειακή, αλλά με στρατηγική που θυμίζει πολυεθνική. Διαθέτει προσωπικό 59 ατόμων, δίνει έμφαση στην ποιότητα και επενδύει σε πρακτικές περιβαλλοντικής υπευθυνότητας. Στη διοίκησή της συμμετέχουν σήμερα, μεταξύ άλλων, ο Αναστάσιος Κωνσταντινίδης ως πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, καθώς και ο Ιορδάνης Ασλανίδης ως αντιπρόεδρος.
Το Halloween ως "test drive" πριν τα Χριστούγεννα
Το Halloween (31 Οκτωβρίου) αναδεικνύεται φέτος ως κρίσιμος δείκτης για την αντοχή της παγκόσμιας ζήτησης σοκολάτας. Αν και το εγχώριο trick or treat (φάρσα ή κέρασμα) δεν μπορεί να συγκριθεί με όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ, στον Καναδά ή στη δυτική Ευρώπη, η κατανάλωση γλυκών –και ιδιαίτερα προϊόντων σοκολάτας– έχουν αποκτήσει δυναμική αυτές τις μέρες και στην ελληνική αγορά, με τους παραγωγούς να παρακολουθούν στενά την εξέλιξεις.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι λιανικές τιμές των γλυκών έχουν αυξηθεί πάνω από 8% το 2025, με το 57% των καταναλωτών να επανεξετάζουν τις δαπάνες τους. Παρά τις πιέσεις, οι συνολικές πωλήσεις Halloween αναμένεται να κάνουν νέο ρεκόρ στα 13,1 δισ. δολάρια, με τις πωλήσεις σοκολάτας και γλυκών να φτάνουν τα 3,9 δισ. δολάρια.
Η αντίδραση των καταναλωτών στις υψηλότερες τιμές και η ενδεχόμενη στροφή σε εναλλακτικά προϊόντα χαμηλότερου κόστους θα αποτελέσουν καθοριστικό "test drive" ενόψει της εορταστικής περιόδου. Το αποτέλεσμα θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις στρατηγικές τιμολόγησης και διάθεσης για τον κρίσιμο "σοκολατοπόλεμο" των Χριστουγέννων στην εγχώρια αγορά.