Του David Axe
Όταν οι ουκρανικές δυνάμεις βύθισαν με δύο πυραύλους Neptune το ρωσικό καταδρομικό Moskva στις 13 Απριλίου, οι Ουκρανοί στέρησαν από τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας την κύρια αεράμυνά του.
Το περιστατικό αυτό εξέθεσε τον υπόλοιπο στόλο της Μαύρης Θάλασσας - ιδιαίτερα τα πλοία υποστήριξης που δεν μπορούν να αμυνθούν - σε ουκρανικές επιθέσεις με πυραύλους και drones.
Αλλά αυτό δεν εμπόδισε τους διοικητές του ρωσικού στόλου να στείλουν τα πιο σημαντικά βοηθητικά τους πλοία -συμπεριλαμβανομένων των πλοίων διάσωσης και των αποβατικών σκαφών- στο πιο επικίνδυνο τμήμα της δυτικής Μαύρης Θάλασσας γύρω από το στρατηγικό νησί Φιδονήσι της Ουκρανίας.
Όποιος ελέγχει το νησί αυτό ελέγχει τους θαλάσσιους διαδρόμους προς την Οδησσό, το μεγαλύτερο λιμάνι της Ουκρανίας και το κλειδί για τη μελλοντική οικονομική της ανάκαμψη. Την πρώτη ημέρα του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου, οι ρωσικές δυνάμεις υπό την ηγεσία του Moskva βομβάρδισαν το νησί, συνέλαβαν τους επιζώντες Ουκρανούς υπερασπιστές του και εγκατέστησαν τη δική τους φρουρά στο μικροσκοπικό νησί των 110 στρεμμάτων νότια της Οδησσού.
Η καταστροφή του Moskva, μαζί με πολλούς από τους 500 ναύτες της και τους 64 πυραύλους της, αποτελεί σημείο καμπής στη θαλάσσια σύγκρουση παράλληλα με τις εντατικές μάχες στο έδαφος της Ουκρανίας.
Το ουκρανικό πολεμικό ναυτικό διέθετε μόλις ένα μεγάλο πολεμικό πλοίο κατά την έναρξη του πολέμου, τη φρεγάτα Hetman Sahaydachniy. Το πολεμικό ναυτικό ναυάγησε τη φρεγάτα στην Οδησσό τις πρώτες ώρες του πολέμου, προκειμένου να μην πέσει στα χέρια των Ρώσων.
Ακόμα και χωρίς μεγάλα πλοία, ωστόσο, το ουκρανικό ναυτικό έχει σημειώσει επιτυχίες στο πεδίο με τους πυραύλους Neptunes και τα TB-2 drones, με μεγάλη βοήθεια από τις ομάδες αντιαρματικών πυραύλων του στρατού, τις συστοιχίες βαλλιστικών πυραύλων και τα μαχητικά της πολεμικής αεροπορίας.
Το Moskva παρά την ηλικία και την κακή του κατάσταση - το 1983 τέθηκε σε υπηρεσία και υπέστη λίγες σημαντικές αναβαθμίσεις - ήταν η ναυαρχίδα του ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Ο Στόλος της Μαύρης Θάλασσας διαθέτει άλλα τρία πλοία αεράμυνας: τις τρεις φρεγάτες τύπου Admiral Grigorovich με 24 πυραύλους εδάφους-αέρος Buk μεσαίου βεληνεκούς.
Αλλά ένα από τα τρία πλοία αναπτύχθηκε στη Μεσόγειο Θάλασσα πριν από τον πόλεμο και έχει κολλήσει εκεί. Η Τουρκία ελέγχει τα Στενά του Βοσπόρου, τη μοναδική δίοδο προς τη Μαύρη Θάλασσα, και δεν έχει αφήσει κανένα πολεμικό πλοίο να περάσει μετά τη ρωσική εισβολή.
Δύο φρεγάτες με συστήματα αεράμυνας εμβέλειας 30 μιλίων δεν μπορούν να ελέγξουν τον εναέριο χώρο πάνω από τη δυτική Μαύρη Θάλασσα πλάτους 250 μιλίων, ακόμη και με τη βοήθεια των S-400 και των μαχητικών Su-30 που έχουν βάση στην Κριμαία.
Οι φρεγάτες δεν συμμετέχουν καν στην πραγματικότητα ιδιαίτερα ενεργά. Οι δορυφορικές εικόνες επιβεβαιώνουν ότι το Κρεμλίνο κρατά τις φρεγάτες κοντά στο λιμάνι της Σεβαστούπολης. Το βρετανικό υπουργείο Άμυνας το χαρακτήρισε αυτό ως "υποχώρηση στην Κριμαία".
Αυτό εξηγεί πώς το ουκρανικό ναυτικό και η ουκρανική πολεμική αεροπορία μπόρεσαν να ενισχύσουν απότομα τις αεροπορικές επιχειρήσεις τους αμέσως μετά τη βύθιση του Moskva. Αεροσκάφη TB-2 του Πολεμικού Ναυτικού οπλισμένα με κατευθυνόμενους με λέιζερ πυραύλους εμβέλειας 10 μιλίων ανατίναξαν τρία ρωσικά συστήματα αεράμυνας και ένα ελικόπτερο στο Φιδονήσι και επίσης έπληξαν τέσσερα από τα οκτώ περιπολικά σκάφη Raptor του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας καθώς και ένα αποβατικό σκάφος γύρω από το νησί.
Μαχητικά Su-27 της ουκρανικής πολεμικής αεροπορίας εκμεταλλεύτηκαν τα κενά στην αεράμυνα του νησιού και το βομβάρδισαν κατά τη διάρκεια μιας τολμηρής επιδρομής το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Όλο αυτό το διάστημα, τα βοηθητικά πλοία του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας με βάση την Κριμαία συνέχισαν να πλέουν από και προς το νησί. Στις 9 Μαΐου, δορυφορικές εικόνες εντόπισαν ένα από τα τέσσερα σκάφη διάσωσης του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας Project 22870 στην προβλήτα του νησιού Φιδονήσι. Αποβατικά σκάφη εντοπίστηκαν επίσης το νησί. Και στις 11 Μαΐου, ένας μεγάλος πλωτός γερανός ήταν ορατός στην προβλήτα.
Οι βοηθητικές δυνάμεις έχουν πολλά να κάνουν. Οι δορυφορικές εικόνες έδειξαν ότι τα καθήκοντά τους μέχρι στιγμής περιλαμβάνουν τον καθαρισμό του ναυαγίου του αποβατικού σκάφους που βύθισαν τα TB-2, ενώ παράλληλα αφαιρούν ή αντικαθιστούν τα κατεστραμμένα συστήματα αεράμυνας.
Είναι επικίνδυνο το έργο για άοπλα πλοία που πλέουν χωρίς στενή συνοδεία. Τα ουκρανικά drones, τα μαχητικά και οι πύραυλοι αποτελούν μια συνεχή απειλή. Έχοντας εξουδετερώσει το Moskva και όλα αυτά τα περιπολικά πλοία Raptor, μεταξύ άλλων πλοίων, μπορεί να είναι απλώς θέμα χρόνου πριν οι Ουκρανοί στοχεύσουν και τα ρωσικά βοηθητικά σκάφη. "Οι προσπάθειες της Ρωσίας να ενισχύσει τις δυνάμεις της στο Φιδονήσι προσφέρουν στην Ουκρανία περισσότερες ευκαιρίες να εμπλακεί με ρωσικά στρατεύματα και να καταστρέψει στρατιωτικό εξοπλισμό", σημείωσε το βρετανικό υπουργείο Άμυνας.
Πράγματι, υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες αναφορές ότι κάτι τέτοιο έχει ήδη ξεκινήσει. Σύμφωνα με τον Serihy Bratchuk, από το περιφερειακό συμβούλιο της Οδησσού, μια πυροβολαρχία έπληξε την Πέμπτη το διασωστικό πλοίο Vsevolod Bobrov του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας στα ανοικτά του νησιού, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στο πλοίο.
