Του David Axe
Έχουν περάσει τρεις εβδομάδες από όταν οι ουκρανικές ταξιαρχίες ανάγκασαν τα ρωσικά στρατεύματα να περάσουν από την άλλη όχθη του ποταμού Δνείπερου και απελευθέρωσαν την πολη της Χερσώνας.
Έκτοτε οι πολεμικές συμπλοκές στον νότο έχουν κοπάσει. Αλλά η νηνεμία προηγείται της θύελλας. Οι Ρώσοι σκάβουν ορύγματα. Οι Ουκρανοί διερευνούν τα νέα τρωτά σημεία στην αμυντική γραμμή των Ρώσων. Και δεν είναι δύσκολο να τα εντοπίσουν.
"Τα χαρακώματα των Ρώσων στην ανατολική Χερσώνα έχουν βελτιωθεί για να αμυνθούν κατά μήκος των δρόμων και θα ήταν πολύ ευάλωτα αν περικυκλωθούν στην ανοιχτή ύπαιθρο", σημειώνει το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW) με έδρα την Ουάσιγκτον, σε μια αναλυτική μελέτη για τα ρωσικά αμυντικά συστήματα στη νότια Ουκρανία.
Τάφροι και παγίδες αρμάτων ξεφυτρώνουν σε όλη την ανατολική περιφέρεια της Χερσώνας στην αριστερή όχθη του Δνείπερου. Αλλά οι οχυρώσεις δεν σχηματίζουν μεγάλες, αδιάσπαστες γραμμές. Αντίθετα, καλύπτουν απλώς τις κύριες οδικές αρτηρίες που κατεθύνονται νότια από τον Δνείπερο προς τη ρωσοκρατούμενη χερσόνησο της Κριμαίας: δυσοίωνο σημάδι για τα ταλαιπωρημένα ρωσικά στρατεύματα στον νότο.
Οι ουκρανικές μηχανοκίνητες δυνάμεις είναι ικανές να διασχίζουν δύσβατα εδάφη. Έτσι προωθήθηκαν στη βόρεια Χερσώνα από τον Σεπτέμβριο. Ναι, η Ουκρανία είναι κρύα και λασπώδης αυτή τη ώρα - δεν είναι ιδανικές οι συνθήκες για ανάβαση. Αλλά το έδαφος θα γίνει πιο συμπαγές καθώς η θερμοκρασία θα συνεχίσει να πέφτει τις επόμενες εβδομάδες. Όταν οι Ουκρανοί διασχίσουν τον ποταμό Δνείπερο, αναμένεται να αναπτυχθούν και πάλι σε ανοιχτό πεδίο.
Από άποψη τακτικής, οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να παρακάμψουν τις ρωσικές θέσεις κινούμενοι εκτός δρόμων. Επιχειρησιακά, οι Ουκρανοί έχουν τη δυνατότητα να αποφύγουν τα σημεία όπου είναι πιο πυκνές οι ρωσικές οχυρώσεις.
Εξετάζοντας δορυφορικές εικόνες, οι αναλυτές του ISW εντόπισαν πολλά νέα ρωσικά χωματουργικά έργα στην ανατολική άκρη της αμμώδους χερσονήσου Κίνμπερν, απέναντι από τις εκβολές του Δνείπερου στην αριστερή όχθη του ποταμού.
Αυτά τα χωματουργικά έργα έχουν σκοπό. Οι Ειδικές Δυνάμεις του Κιέβου πιθανόν βρίσκονται στη χερσόνησο Κίνμπερν εδώ και τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Οι νέες ρωσικές οχυρώσεις θα μπορούσαν να εμποδίσουν την προσπάθεια των Ουκρανών να κινηθούν ανατολικά της χερσονήσου για να δημιουργήσουν ένα καταφύγιο στην αριστερή όχθη του Δνείπερου.
Αλλά οι ρωσικές οχυρώσεις είναι πολύ πιο αραιές στην απέναντι πλευρά της περιφέρειας της Χερσώνας στα σύνορα με την περιφέρεια της Ζαπορίζια. Οι αναλυτές αναμένουν εδώ και καιρό μια ουκρανική επίθεση στη Ζαπορίζια - μια επίθεση που θα μπορούσε να στραφεί δεξιά και να βρεθεί πίσω από την πρώτη γραμμή των ρωσικών στρατευμάτων στην αριστερή όχθη του Δνείπερου.
Η έλλειψη σημαντικών αμυντικών συστημάτων στην πλευρά της Ζαπορίζια προς τη Χερσώνα θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι οι Ρώσοι υποτιμούν τον κίνδυνο μιας ουκρανικής επίθεσης κατά μήκος αυτού του άξονα. Φυσικά, είναι επίσης πιθανό οι Ρώσοι να σχεδιάζουν μια κινητή άμυνα. Υποχωρώντας από οχυρό σε οχυρό, μένοντας ακριβώς μπροστά από τους Ουκρανούς και χτυπώντας τους σε κάθε χιλιόμετρο που προωθούνται. Αν αυτή η τακτική άμυνας σάς ακούγεται οικεία, είναι επειδή τη χρησιμοποίησαν ήδη οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις για να αποκρούσουν αποτελεσματικά ρωσικές επιθέσεις.
"Ο ρωσικός στρατός δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια απλωμένη άμυνα στην ανατολική περιφέρεια της Χερσώνας", σημειώνει το ISW. Και πάλι, όμως, μπορεί να μην εμποδίσει τη δημιουργία τουλάχιστον ενός "σταθερού ουκρανικού καταφυγίου" στην αριστερή όχθη του ποταμού.
Έτσι, ακόμη και αν οι Ουκρανοί αποτύχουν να κερδίσουν σημαντικά εδάφη στην πρώτη τους επίθεση, θα μπορούσαν να αναδιπλωθούν στο καταφύγιό τους, να ανασυνταχθούν και να επιχειρήσουν ξανά. Η διάταξη των ρωσικών δυνάμεων νότια του Δνείπερου δείχνει και τις προσδοκίες του Κρεμλίνου. Καθώς αρχίζει ο πρώτος γεμάτος χειμώνας του πολέμου, οι Ρώσοι διοικητές σκοπεύουν να παραμείνουν σε αμυντική θέση. Ίσως θέλουν να κερδίσουν χρόνο δίνοντας χώρο.
Το ερώτημα είναι τι ελπίζει να καταφέρει το Κρεμλίνο κερδίζοντας χρόνο. Πιθανόν ο ρωσικός στρατός να σχεδιάζει μία ακόμη επιστράτευση εκατοντάδων χιλιάδων ανδρών. "Εάν οι ρωσικές δυνάμεις προσδοκούν ότι ο ουκρανικός στρατός θα χρειαστεί μήνες για να διασπάσει τις αμυντικές τους θέσεις σε αυτή την περιοχή, εύλογο είναι να αναμένουν ότι θα τις συνδράμουν εγκαίρως επιπλέον δυνάμεις επίστρατων ή μερικώς εκπαιδευμένων στρατεύσιμων ώστε να αποκρούσουν την ουκρανική αντεπίθεση", εξηγεί το ISW.
Όμως, αυτή η προσδοκία εξαρτάται από μια υπόθεση: ότι οι μελλοντικοί επίστρατοι θα είναι καλύτεροι -επιχειρησιακά- από όσους έχουν επιστρατευθεί έως σήμερα.
Οι 300.000 άνδρες που κινητοποίησε το Κρεμλίνο τον Σεπτέμβριο και έσπευσαν στο μέτωπο χωρίς ιδιαίτερη εκπαίδευση, δεν εμπόδισαν τις ουκρανικές δυνάμεις από το να απελευθερώσουν τεράστιες εκτάσεις της χώρας από τον ίδιο κιόλας μήνα. Γιατί μερικές επιπλέον εκατοντάδες χιλιάδες -εξίσου ανέτοιμων για πόλεμο- επίστρατων να κάνουν τη διαφορά, εάν οι Ουκρανοί εξαπολύσουν επίθεση -πέρα από το Δνείπερο- τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο;
