Του Γιώργου Σκορδίλη
Οι γεωπολιτικές αναταράξεις, από τον πόλεμο στην Ουκρανία έως τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή, διαμορφώνουν το μέλλον της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας. Η Αγγελική Φράγκου, επικεφαλής της Navios Group, μιλώντας πρόσφατα στο συνέδριο του "Economist", τόνισε ότι "οι αγορές καθοδηγούνται πλέον από γεωπολιτικά γεγονότα, επισημαίνοντας ότι οι αβεβαιότητες γύρω από τις συγκρούσεις και τις κυρώσεις θα επηρεάσουν το παγκόσμιο εμπόριο και τη ναυτιλία".
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η πιθανότητα διευρυμένων κυρώσεων στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, κάτι που θα μπορούσε να μεταβάλει δραματικά τις ροές ενέργειας και να αναπροσαρμόσει τις θαλάσσιες διαδρομές μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Οι ναυτιλιακές εταιρείες, που εξαρτώνται από τη σταθερότητα των εμπορικών διαδρομών, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη και ανάγκη για διαφοροποίηση των στρατηγικών τους.
Παράλληλα, η νέα κυβέρνηση Trump προαναγγέλλει αλλαγές στο διεθνές εμπορικό πλαίσιο, με έμφαση σε ένα νέο δασμολογικό σύστημα, το οποίο όμως δεν έχει ακόμη συγκεκριμενοποιηθεί.
Όπως επεσήμανε η κυρία Φράγκου, η απουσία ενός σαφούς οδικού χάρτη δημιουργεί αβεβαιότητα για τις ναυτιλιακές εταιρείες που βασίζονται στην παγκόσμια ροή αγαθών.
Η ενεργειακή μετάβαση προσθέτει έναν ακόμη παράγοντα πίεσης, καθώς οι ναυτιλιακές εταιρείες καλούνται να συμμορφωθούν με αυστηρότερες περιβαλλοντικές ρυθμίσεις, επηρεάζοντας τον σχεδιασμό στόλου και τις επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες.
Το 2025 αναμένεται να είναι έτος μετασχηματισμού για τη ναυτιλία, με τις γεωπολιτικές εξελίξεις να επηρεάζουν τη ροή του παγκόσμιου εμπορίου και να δημιουργούν προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για τις ελληνικές ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση οι ναυτιλιακές εταιρείες Ελληνικών συμφερόντων θα πρέπει να ισορροπήσουν ανάμεσα στις γεωπολιτικές προκλήσεις και τις τεχνολογικές αλλαγές, προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον.
Αναλυτικότερα οι σημαντικότερες προκλήσεις που θα κληθεί να διαχειριστεί η ναυτιλία των Ελλήνων στην διάρκεια του 2025 είναι οι εξής:
Εμπορικοί Διάδρομοι και Ασφάλεια των Θαλάσσιων Μεταφορών
Οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή έχουν ήδη επηρεάσει βασικές θαλάσσιες οδούς, όπως η Μαύρη Θάλασσα και η Ερυθρά Θάλασσα. Κανείς δεν γνωρίζει πόσο θα κρατήσεις η κατάπαυση πυρός που καταγράφεται αυτή την χρονική στιγμή στην Ερυθρά Θάλασσα. Όλη την προηγούμενη περίοδο οι Χούθι πραγματοποιούσαν συνεχώς επιθέσεις σε εμπορικά πλοία αναγκάζοντας έτσι πολλές ναυτιλιακές εταιρείες να αλλάξουν δρομολόγια, παρακάμπτοντας τη Διώρυγα του Σουέζ και επιλέγοντας τη διαδρομή γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, αυξάνοντας το κόστος και τον χρόνο παράδοσης.
Ο ρόλος της Ελλάδας και των εμπορικών πλοίων των Ελλήνων
Η ελληνική ναυτιλία, η μεγαλύτερη στον κόσμο, έχει άμεσο ενδιαφέρον για τη σταθερότητα των εμπορικών διαδρομών. Οι Έλληνες εφοπλιστές κατέχουν σημαντικό μερίδιο του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς LNG, πετρελαίου και ξηρού φορτίου, γεγονός που τους τοποθετεί στο επίκεντρο των εξελίξεων. Η αστάθεια στις μεταφορές μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στα ασφαλιστικά κόστη και στη διαθεσιμότητα των πλοίων, με σημαντικές οικονομικές συνέπειες.
Ενεργειακές κυρώσεις και οι επιπτώσεις στη ναυτιλία
Αν επιβληθούν νέες κυρώσεις σε πετρελαιοπαραγωγές χώρες (π.χ. Ρωσία, Ιράν), οι ναυτιλιακές ροές πετρελαίου και LNG θα μπορούσαν να επηρεαστούν ριζικά. Οι περιορισμοί αυτοί θα επηρεάσουν τις τιμές των ναυλαγορών, καθώς τα πλοία θα πρέπει να ταξιδεύουν μεγαλύτερες αποστάσεις για να μεταφέρουν ενέργεια σε εναλλακτικές αγορές.
Δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ και παγκόσμιο εμπόριο
Η επαναφορά των δασμών από τη νέα κυβέρνηση Trump μεταβάλει την εμπορική δυναμική μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και Ευρώπης. Αν υπάρξουν νέοι περιορισμοί στις εμπορικές ροές, η ναυτιλιακή βιομηχανία θα πρέπει να προσαρμοστεί σε νέες ισορροπίες, ενδεχομένως αυξάνοντας ή μειώνοντας τη ζήτηση για συγκεκριμένα φορτία και διαδρομές.
Η πράσινη μετάβαση και οι νέοι κανονισμοί
Η ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται ήδη σε διαδικασία προσαρμογής σε περιβαλλοντικούς κανονισμούς, όπως ο μηδενικός στόχος εκπομπών ρύπων του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO). Οι γεωπολιτικές εξελίξεις μπορεί να καθυστερήσουν ή να επιταχύνουν τη μετάβαση σε εναλλακτικά καύσιμα, όπως η αμμωνία, το υδρογόνο και τα βιοκαύσιμα.
