Του David Axe
Ένα σπάνιο στρατιωτικό όχημα έκανε την εμφάνισή του και στις δύο πλευρές των μετώπων της Ουκρανίας. Πρόκειται για το VT-72B, ένα τεθωρακισμένο όχημα ανάκτησης μηχανικού που βασίζεται στο άρμα Τ-72, χωρίς τον πυργίσκο και το κανόνι, το οποίο κατασκευαζόταν για ένα μικρό χρονικό διάστημα στην πρώην Τσεχοσλοβακία, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Η Ανατολική Γερμανία απέκτησε μερικά τέτοια οχήματα, όπως και η Ινδία, αλλά ως επί το πλείστον το VT-72B το χρησιμοποιούσαν οι Τσέχοι - μέχρι τη διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας το 1993, οπότε και μοιράστηκαν στα διάδοχα κράτη: την Τσεχική Δημοκρατία και τη Σολβακία.
Σήμερα, οι στρατοί των δύο χωρών δεν διαθέτουν πλέον κανένα από τα σπάνια αυτά 46 τόνων οχήματα μηχανικού στο ενεργό απόθεμά τους, αν και ο τσεχικός στρατός χρησιμοποιεί ορισμένα νεότερα VT-72M.
Δεν είναι σαφές τι ακριβώς έκαναν οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι τα παλιά τους VT-72B. Αλλά με κάποιον τρόπο, ορισμένα "αντίγραφα” του συγκεκριμένου τεθωρακισμένου οχήματος ανάκτησης εμφανίστηκαν και στις δύο πλευρές του μετώπου της Ουκρανίας.
Είναι οφθαλμοφανές γιατί οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι χρειάζονται τα VT-72B: οι στρατοί και των δύο χάνουν κατά εκατοντάδες τα άρματα μάχης και τα τεθωρακισμένα οχήματα εν μέσω του πολέμου που διανύει τον 18ο μήνα του.
Συχνά, η επισκευή ενός ακινητοποιημένου οχήματος είναι εφικτή μεν, αλλά μόνο αφότου το μηχανικό το ανακτήσει από το πεδίο της μάχης - εγχείρημα που συνήθως απαιτεί τη ρυμούλκυσή του σε ασφαλές σημείο από ένα τεθωρακισμένο όχημα ανάκτησης του μηχανικού.
Για τον σκοπό αυτό, το πετρελαιοκίνητο VT-72B έχει εφοδιαστεί με βαρούλκο, έναν γερανό 19 τόνων και μία λεπίδα μπουλντόζας για σταθερότητα. Ανήκει στην ίδια κατηγορία οχημάτων με το γερμανικό Bergepanzer, το βρετανικό Challenger ARV και το αμερικανικό M-88.
Η ανάκτηση των αναντικατάστατων πρώην γερμανικών αρμάτων μάχης Leopard 2A6, των πρώην φινλανδικών Leopard 2R εκκαθάρισης ναρκοπεδίων και των πρώην αμερικανικών οχημάτων μάχης M-2, από τα ουκρανικά Bergepanzer συνέβαλε καταλυτικά στον μετριασμό του κόστους της καταστροφικής προσπάθειας που διεξήγαγε η 47η Ταξιαρχία του ουκρανικού στρατού προκειμένου να διασχίσει το ρωσικό ναρκοπέδιο στη νότια περιφέρεια της Ζαπορίζια, στις 8 Ιουνίου.
Η ταξιαρχία κατά την προέλασή της αναγκάστηκε να αφήσει στο πεδίο 20 και πλέον από τα καλύτερα οχήματά της. Και χρειάστηκαν μερικές εβδομάδες μέχρις ότου οι Ουκρανοί προχωρήσουν αρκετά πιο πέρα από το ναρκοπέδιο, έτσι ώστε να μπορέσουν τα Bergepanzer του μηχανικού να ξεκινήσουν τη διαδικασία της ανάκτησης των πολύτιμων αρμάτων μάχης.
Τόσο η Τσεχική Δημοκρατία όσο και η Σλοβακία, ως μέλη του ΝΑΤΟ, υποστηρίζουν την ανεξαρτησία της Ουκρανίας και έχουν παράσχει οχήματα μάχης στον στρατό του Κιέβου. Η Τσεχική Δημοκρατία, δε, φαίνεται ότι προμήθευσε την Ουκρανία και με μερικά VT-72B γύρω στο 2014, τη χρονιά που η Ρωσία εισέβαλε για πρώτη φορά στην Ουκρανία. Μερικά από αυτά τα τεθωρακισμένα οχήματα μηχανικού εξακολουθούν να παραμένουν σε ενεργό δράση.
Είναι πολύ πιο ασαφές όμως το πώς απέκτησε η Ρωσία τα VT-72B. Ο ρωσικός στρατός έχει στη διάθεσή του μια ευρεία γκάμα οχημάτων ανάκτησης -εκατοντάδες αυτής της κατηγορίας- που βασίζονται στους σκελετούς αρμάτων και οχημάτων μάχης.
Δεν ήταν όμως ιδιαίτερα γνωστό ότι ο ρωσικός στρατός έχει στην κατοχή του VT-72B μέχρις ότου ένα από τα παλιά αυτά τεθωρακισμένα οχήματα ανάκτησης εθεάθη μαζί με ορισμένα άλλα παλαιά οχήματα μάχης σε ένα ρωσικό τρένο που κατευθυνόταν προς την Ουκρανία, σε βίντεο που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο την Τετάρτη.
Το γεγονός ότι οι Ρώσοι "επιστρατεύουν” κάθε παλαιό τεθωρακισμένο όχημα ανάκτησης που μπορούν να εντοπίσουν σε κάποια εγκατάσταση της Σιβηρίας δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη.
Από τότε που διεύρυναν τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, τον Φεβρουάριο του 2022, οι Ρώσοι έχουν χάσει περίπου 300 οχήματα μηχανικού, σύμφωνα με τα επιβεβαιωμένα στοιχεία ανεξάρτητων αναλυτών. Πρόκειται για μεγάλο αριθμό - πολύ μεγαλύτερο από το σύνολο των οχημάτων μηχανικού που έχουν οι στρατοί των περισσότερων χωρών στη διάθεσή τους.
