Του Tim Treadgold
Οι συγκρατημένοι επενδυτές θα παραμείνουν επιφυλακτικοί με το ουράνιο, ακόμη και με την τιμή του στα 80 δολάρια η λίβρα, που αποτελεί υψηλό 15ετίας. Η αγορά και οι γεωπολιτικές συνθήκες τούς θυμίζουν το 1973 και αυτό τους ανησυχεί
Τη χρονιά εκείνη, λίγες μέρες αφότου ξέσπασε πόλεμος στη Μέση Ανατολή ο OPEC επέβαλε εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου, με την τιμή του αργού να εκτοξεύεται κατά 150%. Το ουράνιο ακολούθησε το ράλι, αλλά μόνο για έξι χρόνια.
Από τα επίπεδα κάτω των 10 δολαρίων η λίβρα, το ουράνιο σκαρφάλωσε στα 40 δολάρια, καθότι αυξήθηκαν οι παραγγελίες για πυρηνικούς αντιδραστήρες, προκειμένου να αποσυμπιεστεί η κρίση στην αγορά πετρελαίου. Το ράλι του ουρανίου τερματίστηκε το 1979 μετά τη μερική κατάρρευση του αντιδραστήρα Unit 2 (TMI-2) του πυρηνικού εργοστασίου Three Mile Island στην Πενσυλβάνια των ΗΠΑ.
Το ουράνιο δέχθηκε δεύτερο πλήγμα με την έκρηξη στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ στην Ουκρανία το 1986, ενώ το κακό τρίτωσε το 2011 με τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία να καταστρέφεται από το τσουνάμι που προκάλεσε ο τρομακτικός σεισμός των 9 Ρίχτερ της 11ης Μαρτίου.
Το ουράνιο θα μπορούσε να έχει εξαφανιστεί από τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη μετά τα πιο πάνω γεγονότα. Αντιθέτως, παραμένει "ζωντανό" στο ενεργειακό παιχνίδι, αφού η πυρηνική ενέργεια αποτελεί σημαντική πηγή ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα - παράμετρος που βρίσκεται στην ατζέντα της Διάσκεψης της COP28 για το κλίμα, που ξεκινά την Πέμπτη στο Ντουμπάι.
Η Ευρώπη ηγείται της τελευταίας πυρηνικής "αναγέννησης" σε μια προσπάθεια να καλύψει το κενό στον ενεργειακό της εφοδιασμό που προκλήθηκε από το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο και το "λουκέτο" στα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που "έκαιγαν" άνθρακα.
"Πράσινο" oυράνιο
Αλλά για να πετύχει την πυρηνική αναγέννησή της, η Ευρώπη έχει στρεβλώσει τους κανόνες, επαναπροσδιορίζοντας την πυρηνική ενέργεια ως "πράσινη" λόγω του χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα.
Αυτή η μετατόπιση έφερε την πυρηνική ενέργεια ψηλά στην ατζέντα της COP28 με τη μια νέα γενιά μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR) να συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Η μεταστροφή του ουρανίου από "περιβαλλοντικό εχθρό" σε "περιβαλλοντικό φίλο" συνέβαλε στην ανάκαμψη της τιμής του. Πρώτα άρχισαν να αγοράζουν κερδοσκοπικά επενδυτικά funds, ενώ η τάση επεκτάθηκε σε φορείς εκμετάλλευσης σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που ήθελαν να εξασφαλίσουν ποσότητες από τα σπάνια αποθέματα του ουρανίου.
Το πετρέλαιο, παραδόξως, θα μπορούσε να είναι ο επόμενος πρωταγωνιστής στη σκηνή της κλιματικής αλλαγής, γεγονός που θα είχε σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές του, αλλά και που θα φόβιζε τους περιβαλλοντολόγους.
Οι μεγάλες μεταστροφές
Η πρώτη αλλαγή διάθεσης απέναντι στο ουράνιο ήρθε από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, ο οποίος εγκατέλειψε την έντονα επικριτική του στάση στα ορυκτά καύσιμα και αναγνώρισε ότι αυτά θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παροχή ενέργειας.
Πριν από δύο χρόνια, ο ΔΟΕ υποστήριξε ότι δεν θα πρέπει να ανοίξουν νέα λιγνιτορυχεία ούτε να αξιοποιηθούν ενεργειακοί πόροι από νέα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, εάν η ανθρωπότητα θέλει όντως να επιτύχει τον στόχο για μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2050.
Η νέα άποψη του Οργανισμού είναι πως κάθε μελλοντικό σενάριο για την προμήθεια ενέργειας περιλαμβάνει οπωσδήποτε το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Η συμβουλευτική Wood Mackenzie τάχθηκε υπέρ του πετρελαίου σε έκθεσή της που δημοσιοποιήθηκε πριν την επικείμενη διάσκεψη της COP28, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι οι εταιρείες εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου θα πρέπει να "ξαναζεστάνουν τις μηχανές".
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, σύμφωνα με την Wood Mackenzie, θα παίξουν ουσιαστικό ρόλο στην παροχή ενέργειας χαμηλού κόστους και "στην ανάπτυξη ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα".
Η διάσκεψη στο Ντουμπάι θα μπορούσε να σημάνει την αναγνώριση εκ μέρους κυβερνήσεων και άλλων θεσμικών φορέων ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα συμβάλλουν στη χρηματοδότηση της μετάβασης σε πιο καθαρές μορφές ενέργειαε.
"Οι πετρελαϊκές εταιρείες έχουν την ευκαιρία να ενισχύσουν την αξιοπιστία τους προβάλλοντας τη δέσμευση πως θα δραστηριοποιηθούν με γνώμονα τις χαμηλότερες εκπομπές μεθανίου", ανέφερε η Wood Mackenzie.
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο δεν βρίσκονται ακόμη στο προσκήνιο, αλλά οι επικριτές τους αρχίζουν να αναγνωρίζουν ότι τα ορυκτά καύσιμα ναι μεν ευθύνονται ώς έναν βαθμό για την κλιματική αλλαγή, αλλά συγχρόνως αποτελούν και μέρος της λύσης.
Απόδοση - επιμέλεια: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
