Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη
Στην διάρκεια των επόμενων εβδομάδων η αγορά πετρελαίου αναμένεται να εισέλθει σε μία περίοδο αυξημένης πίεσης και αστάθειας, με άμεσες επιπτώσεις στην αγορά των δεξαμενοπλοίων μετά την απόφαση του OPEC+ να παγώσει την παραγωγή από το πρώτο τρίμηνο του 2026.
Οι τιμές έχουν ήδη υποχωρήσει κατά περίπου 15% μέσα στο 2025, αγγίζοντας τα 63 δολάρια το βαρέλι στο Λονδίνο, καθώς η αυξανόμενη παραγωγή από την αμερικανική ήπειρο υπερκαλύπτει τη ζήτηση. Για τον κλάδο των δεξαμενόπλοιων, αυτό σημαίνει ενίσχυση της προσφοράς φορτίων, αλλά και αυξημένο ανταγωνισμό στη χρέωση μεταφορικής ικανότητας, με πιέσεις σε ναύλους και απόδοση πλοίων.
Το OPEC+ δίνει προτεραιότητα στη σταθερότητα, αλλά τα δεξαμενόπλοια "βλέπουν" ένα διαφορετικό περιβάλλον με περισσότερο πετρέλαιο διαθέσιμο, χαμηλότερη τιμή και μεγαλύτερη κινητικότητα φορτίων, την ώρα που πολλές διαδρομές αποκτούν επιχειρησιακό ρίσκο.
Η αναφορά του Bloomberg σε επιθέσεις σε δεξαμενόπλοια στη Μαύρη Θάλασσα, που μετέφεραν ρωσικό πετρέλαιο και ήταν υπό κυρώσεις, αποτελεί σαφή ένδειξη ότι η μεταφορά ενέργειας βρίσκεται πλέον στο στόχαστρο γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων.
Η περίπτωση της Ουκρανίας, η οποία ισχυρίζεται ότι έπληξε δύο τέτοια πλοία στα τουρκικά παράλια, αποδεικνύει πως ακόμη και η μεταφορά σε μη εμπόλεμες ζώνες υπόκειται σε επιχειρησιακή απειλή.
Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από την εμπλοκή της Τουρκίας. Με δεδομένο ότι σημαντικό μέρος του "σκιώδους στόλου" δρα μέσω τουρκικής διαχείρισης ή προσβάλλει λιμένες της χώρας, οι αποφάσεις του OPEC+ για τη σταθεροποίηση της παραγωγής έρχονται σε αντίθεση με την πρακτική μεταφοράς φορτίων εκτός θεσμικής εποπτείας.
Καθώς το σύστημα εμπορίου πετρελαίου μετακινείται προς παράλληλες διαδρομές, η ναυτιλία καλείται να λειτουργεί μεταξύ ρυθμιστικού πλαισίου και επιχειρησιακής πραγματικότητας. Η αναφορά του OPEC+ ότι προχωρά σε επανεξέταση παραγωγικών ικανοτήτων των μελών από το 2027 αναμένεται να επηρεάσει κατανομή φορτίων, όγκους διακίνησης και επιλογές δρομολόγησης.
Η ναυτιλιακή αγορά αντιμετωπίζει πλέον παράλληλα σενάρια: υψηλή διαθεσιμότητα φορτίων με χαμηλότερη εμπορική αξία και αυξημένη πιθανότητα διακυμάνσεων, αλλά και αστάθεια σε κρίσιμες περιοχές λόγω πολιτικών εντάσεων.
Οι επιθέσεις σε μεταφορές ρωσικού πετρελαίου στη Μαύρη Θάλασσα επιβεβαιώνουν ότι το σύστημα ασφάλισης, οι ναυλωτές και τα πληρώματα λειτουργούν υπό νέους όρους. Ο κίνδυνος δεν περιορίζεται μόνο στα στενά διέλευσης, αλλά ακολουθεί το φορτίο και το επιχειρησιακό προφίλ του πλοίου.
Παράλληλα, η προειδοποίηση των ΗΠΑ για την περιοχή εναέριου χώρου κοντά στη Βενεζουέλα δείχνει πως η ενεργειακή αλυσίδα υπόκειται σε δευτερογενείς περιορισμούς, που επηρεάζουν τη ναυσιπλοΐα ακόμη και πέρα από τα καθιερωμένα σημεία τριβής.
Για τους διαχειριστές δεξαμενόπλοιων, η επόμενη περίοδος συνιστά συνδυασμό πιέσεων και ευκαιριών. Το πλεόνασμα από το 2026 μπορεί να αυξήσει την κινητικότητα φορτίων, όμως η μείωση τιμών ενέργειας και η αύξηση της παραγωγής εκτός OPEC+ ενδέχεται να συμπιέσουν τα περιθώρια κερδοφορίας.
Οι περιοχές υψηλού ρίσκου διευρύνονται, οι ασφαλιστικές καλύψεις γίνονται ακριβότερες, ενώ τα πλοία που συνδέονται με μεταφορές υπό κυρώσεις γίνονται πλέον ορατοί στόχοι.
