Της Paulina Velasco
Φτάνοντας στο ορόσημο του ενός έτους νωρίτερα μέσα στον Αύγουστο, ο νόμος για τα CHIPS και την Επιστήμη στις ΗΠΑ έχει ήδη προσελκύσει 166 δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις ημιαγωγών και ηλεκτρονικών ειδών, σύμφωνα με την κυβέρνηση της χώρας. Ένας σημαντικός πυλώνας της προσπάθειας εκ νέου εκβιομηχάνισης από πλευράς της Ουάσιγκτον, ο νόμος CHIPS έχει σχεδιαστεί για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ΗΠΑ και την ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας σε κρίσιμους τομείς, συγκεκριμένα μέσω κινήτρων 53 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή ημιαγωγών και την Έρευνα&Ανάπτυξη, καθώς και 1,5 δισ. δολ. σε κρατική χρηματοδότηση για την επέκταση του 5G και των τηλεπικοινωνιακών δικτύων επόμενης γενιάς.
Η επιθετική βιομηχανική πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν έχει πυροδοτήσει παρόμοια αφύπνιση στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με την ΕΕ να κινείται προκειμένου να στηρίξει τους πράσινους και ψηφιακούς τομείς της, ώστε να συμβαδίσει με την άλλη όχθη του Ατλαντικού. Ενώ η Γαλλία και η Γερμανία κυριαρχούν στα πρωτοσέλιδα των ειδήσεων, η Ισπανία έχει εξίσου κρίσιμο ρόλο να διαδραματίσει σε αυτήν την προσπάθεια σε όλο το μπλοκ, ιδιαίτερα ως το επίκεντρο της συγκέντρωσης στην αγορά τηλεπικοινωνιών της Ευρώπης.
Το στάτους της Μαδρίτης θα μπορούσε σύντομα να ενισχυθεί, με το ιβηρικό μεγαθήριο των τηλεπικοινωνιών Telefónica να προτείνει στη Vodafone Ισπανίας μια συνεργασία δικτύου οπτικών ινών. Η συγκεκριμένη ενοποίηση θα μπορούσε να προσφέρει στην οικονομικά παραπαίουσα Vodafone ανακούφιση από τη συμπίεση της στην ισπανική αγορά τηλεπικοινωνιών - αναμφισβήτητα της πιο ανταγωνιστικής της Ευρώπης, καθώς μια πληθώρα brands χαμηλού κόστους συνεχίζουν να μειώνουν τις τιμές.
Δεδομένης αυτής της κατάστασης, ο COO της Telefónica, Ángel Vilá, έχει ζητήσει από καιρό τη συγκέντρωση της κατακερματισμένης αγοράς της Ισπανίας, στόχος η οποία μερικές φορές αμφισβητείται από τις ρυθμιστικές αρχές των Βρυξελλών για λόγους ανταγωνισμού. Ωστόσο, η ΕΕ θα πρέπει να βρει συμβιβαστικές λύσεις που να ξεκλειδώνουν τα οικονομικά οφέλη από την ύπαρξη Ευρωπαίων πρωταθλητών των τηλεπικοινωνιών, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα προστατευτικά "κιγκλιδώματα" του ανταγωνισμού δεν θα εκθέτουν την αγορά σε απρόβλεπτες απειλές.
Συγκέντρωση πόρων
Όπως και στην Ισπανία, η ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά τηλεπικοινωνιών είναι ιδιαίτερα κατακερματισμένη, με πάνω από 100 φορείς εκμετάλλευσης δικτύων κινητής τηλεφωνίας να παλεύουν να συμβαδίσουν με τους ανταγωνιστές τους στις ΗΠΑ και την Κίνα. Σε σύγκριση με τις ΗΠΑ - των οποίων οι τρεις κύριοι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας έχουν αναπτύξει δίκτυα 5G πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι έχει συμβεί στην ΕΕ - πολύ μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν έως και τέσσερις παρόχους, πολλοί από τους οποίους αντιμετωπίζουν αυξανόμενο χρέος, συρρίκνωση κερδών και έντονη πίεση να επενδύσουν στην επόμενη γενιά δικτύων, παρά τις αδύναμες αποδόσεις.
Οι αναλυτές της αγοράς τηλεπικοινωνιών έχουν υποστηρίξει ότι η μείωση του αριθμού των παρόχων στις ευρωπαϊκές χώρες μέσω της ενοποίησης θα καταστήσει τον τομέα πιο οικονομικά εύρωστο και αποδοτικότερο ως προς τους πόρους, ξεκλειδώνοντας έτσι υψηλότερα επίπεδα επενδύσεων σε προηγμένες τεχνολογίες δικτύου που χρειάζεται το μπλοκ για να ανταγωνιστεί τους διεθνείς ανταγωνιστές του. Για τον λόγο αυτό, η Ισπανία χρησιμοποιεί την εξάμηνη προεδρία της στο Συμβούλιο της ΕΕ για να πιέσει για ταχεία ενοποίηση της αγοράς, μια πολιτική ατζέντα την οποία συμμερίζεται η ΕΕ.
Η υπουργός Τηλεπικοινωνιών της Ισπανίας María González Veracruz διευκρίνισε τον στόχο της Μαδρίτης να προωθήσει τις "ρυθμιστικές αλλαγές και τις απαραίτητες αποφάσεις" που χρειάζονται οι κορυφαίοι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι του μπλοκ "για να ανταγωνίζονται στην παγκόσμια αγορά", προσθέτοντας ότι η Ισπανία θα υποστηρίξει την ενοποίηση με "όποιο τρόπο μπορεί". Επιπλέον, η Επίτροπος για Ζητήματα Ψηφιακής Τεχνολογίας και Ανταγωνισμού, Margrethe Vestager, εξέφρασε τη λύπη της για το πώς ο "υπερβολικός ανταγωνισμός" έχει μειώσει τις τιμές και τις αποδόσεις των επενδύσεων για τις ευρωπαϊκές τηλεπικοινωνίες, ενώ ζήτησε ενοποίηση σε "ηπειρωτικό επίπεδο".
Συμφιλίωση ανταγωνισμού και συγκέντρωσης
Ενώ οι μεγαλύτερες εταιρείες τηλεπικοινωνιών της ηπείρου – συμπεριλαμβανομένου του Ομίλου Vodafone και της Orange – έχουν ήδη αγοράσει μικρότερους παίκτες στις τοπικές τους αγορές, παραδοσιακά απέφευγαν τη συγχώνευση μεταξύ τους. Ωστόσο, αυτό μπορεί να αλλάξει σύντομα.
Η προτεινόμενη συγχώνευση που υπογράφηκε στα τέλη Ιουλίου μεταξύ της MasMóvil και της Orange, δύο εκ των μεγαλύτερων εταιρειών τηλεπικοινωνιών που λειτουργούν στην Ισπανία, αντιπροσωπεύει ένα τεράστιο άλμα εξυγίανσης. Αυτή η συμφωνία θα δημιουργούσε έναν ολοκληρωμένο ισπανικό κολοσσό, με τους αναλυτές του κλάδου να εικάζουν βασίμως ότι θα μπορούσε να θέσει τα θεμέλια για παρόμοιες εξελίξεις σε ολόκληρη την ήπειρο. Ωστόσο, η συγχώνευση έχει ήδη αντιμετωπίσει ρυθμιστικά προβλήματα, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκφράζει ανησυχίες ότι η συγκεκριμένη ενοποίηση θα μειώσει τον ανταγωνισμό στην Ισπανία και θα αυξήσει τις τιμές καταναλωτή.
Καθώς η έρευνα της Επιτροπής βρίσκεται σε εξέλιξη, η Orange αναλαμβάνει δράση προκειμένου να αμβλύνει τους φόβους των Βρυξελλών ενόψει της τελικής απόφασης του εκτελεστικού βραχίονα της ΕΕ αυτό το φθινόπωρο. Στα τέλη Ιουλίου, η γαλλική τηλεπικοινωνιακή εταιρεία ξεκίνησε συνομιλίες με την Επιτροπή σχετικά με την πώληση της δραστηριότητας λιανικής της στην Ισπανία – το αντικείμενο των επιφυλάξεων της Επιτροπής για το πεδίο του ανταγωνισμού – προκειμένου να εξασφαλίσει το πράσινο φως για τη συγχώνευσή της με τη MasMóvil. Το σημαντικότερο, αυτός ο συμβιβασμός θα βοηθούσε μια προβληματική αγορά να συγκεντρωθεί, ενώ θα εμπόδιζε την Orange να κυριαρχήσει υπερβολικά την αγορά.
Προσοχή στις ανεπιθύμητες συνέπειες
Ωστόσο, στην προσπάθειά της να προστατεύσουν τους καταναλωτές και τον ανταγωνισμό, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά ποιες εταιρείες θα μπορούσαν να εξαγοράσουν τα περιουσιακά στοιχεία της Orange. Για παράδειγμα, η Digi Spain, μια ρουμανική τηλεπικοινωνιακή εταιρεία που έχει γνωρίσει ιλιγγιώδη ανάπτυξη στην Ισπανία τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται υπό διάφορες "σκιές".
Ως μέρος του σχεδίου ανάπτυξής της, ο συγκεκριμένος πάροχος χαμηλού κόστους έχει στραμμένο το βλέμμα του στην απόσπαση περιουσιακών στοιχείων από την Orange – μια ανησυχητική εξέλιξη δεδομένων των πολυάριθμων ζητημάτων της Digi που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν το επενδυτικό κλίμα και τη συγκέντρωση της αγοράς τηλεπικοινωνιών της Ισπανίας. Η ισπανική επιχειρηματική εφημερίδα Cinco Días προειδοποιούσε πρόσφατα ότι οι επιθετικοί "πόλεμοι τιμών" της Digi δεν προέρχονται μόνο από την επιθυμία για ανταγωνισμό στο πλαίσιο της αγοράς, αλλά και στην απόσπαση της προσοχής από πολλά σκοτεινά σύννεφα που κρύβονται πίσω από την απόδοση της Digi.
Για παράδειγμα, ο ελεγκτής της Digi, η KPMG, έχει επίσης αποκαλύψει μια σειρά οργανωτικών "σημάτων κινδύνου". Εκτός από την αμφισβητήσιμη λογιστική τεκμηρίωση, η οικονομική έκθεση του 2022 της KPMG υπογραμμίζει την υπερβολικά συγκεντρωμένη δομή εταιρικής διακυβέρνησης της Digi, καθώς και τις "διάφορες δικαστικές και ρυθμιστικές διαδικασίες" τις οποίες αντιμετωπίζει η εταιρεία, συμπεριλαμβανομένου ενός ισχυρισμού περί διαφθοράς στη Ρουμανία. Το βασικότερο, αυτά τα εσωτερικά ελαττώματα καλλιεργούν δυσπιστία από τους επενδυτές σε μια εποχή που οι επενδύσεις στα δίκτυα είναι απολύτως απαραίτητες, καθιστώντας την πιθανή απόκτηση περιουσιακών στοιχείων της Orange από την Digi έναν κίνδυνο από τον οποίο πρέπει να προστατευθεί η ισπανική αγορά τηλεπικοινωνιών.
Ήπειρος σε σταυροδρόμι
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμά της, η συγχώνευση Orange-MasMóvil, πιθανότατα θα είναι μια στιγμή-ορόσημο για τη συγκέντρωση του κλάδου των τηλεπικοινωνιών στην ΕΕ, καθορίζοντας την κατεύθυνση του ταξιδιού για τα επόμενα χρόνια. Καθώς το μπλοκ απαιτεί σημαντική επενδυτική ώθηση σε δίκτυα 5G και άλλες τεχνολογίες επόμενης γενιάς για να επιταχύνει τη δίδυμη ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, η ΕΕ θα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ισπανίας και άλλων ισχυρών υποστηρικτών των τηλεπικοινωνιών, διασφαλίζοντας ότι οι πολιτικές της βοηθούν στην απελευθέρωση των δυνατοτήτων της αγοράς.
Δεδομένων των πλεονεκτημάτων της, καθώς και των τρόπων μετριασμού των πιθανών επιπτώσεων στον θεμιτό ανταγωνισμό, η υποστήριξη της συγκέντρωσης από την Επιτροπή μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στην αποτροπή της αμετάκλητης καθυστέρησης της ηπείρου σε σχέση με τις ΗΠΑ και τους άλλους παγκόσμιους τεχνολογικούς και βιομηχανικούς ανταγωνιστές της.
