Του Gaurav Sharma
Η θέση της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου παραμένει σταθερη ενόψει 2024, παρά τις δυτικές κυρώσεις και το πλαφόν της τιμής στα 60 δολάρια το βαρέλι, βρίσκοντας στήριξη στην Κίνα και στην Ινδία.
Στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, τα δυτικά κράτη υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις καθώς πλαφόν στην τιμή πώλησης του ρωσικού αργού. Τα πρόσφατα στοιχεία, όμως, και οι δηλώσεις αξιωματούχων δείχνουν ότι η κίνηση αυτή έπληξε πρόσκαιρα τη Μόσχα.
Η τακτική του Κρεμλίνου να ανακατευθύνει φορτία πετρελαίου από την Ευρώπη σε "φίλες" χώρες της Ασίας έχει αποδειχθεί αποτελεσματική, διατηρώντας τη Ρωσία στην 3η θέση των μεγάλων πετρελαιοπαραγωγών στον κόσμο, μένοντας πίσω μόνο από τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία, ενώ είναι η Νο2 εξαγωγική δύναμη αργού παγκοσμίως.
Σε συνέντευξή του στο Rossiya-24, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας Alexander Novak δήλωσε την Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2023 ότι η ρωσική τακτική λειτούργησε πολύ καλά.
"Οι κύριοι εταίροι μας στην παρούσα φάση είναι η Κίνα, που απορροφά περίπου το 45-50% των εξαγωγών μας, και η Ινδία. Παλαιότερα, οι εξαγωγές μας προς την Ινδία ήταν ουσιαστικά μηδενικές. Μέσα σε δύο χρόνια, η Ινδία λαμβάνει το 40% των εξαγωγών μας", σημείωσε.
Ο Novak πρόσθεσε ότι το μερίδιο της Ευρώπης στις εξαγωγές ρωσικού αργού έχει υποχωρήσει στο 4-5% από περίπου 40-45% πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι αναλυτές δεδομένων επισημαίνουν ότι δεν έχει μειωθεί η ρωσική παραγωγή, με εξαίρεση το α' και το β' τρίμηνο του 2022, δηλαδή αμέσως μετά την επιβολή των δυτικών κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας.
Η χώρα παράγει σήμερα περίπου 10,6 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, ενώ να σημειωθεί πως η Μόσχα έχει προχωρήσει στην περικοπή της παραγωγής κατά 500.000 βαρέλια ημερησίως, στο πλαίσιο των αποφάσεεων του OPEC+. Η ρωσική παραγωγή πετρελαίου είναι οριακά υψηλότερη από τα επίπεδα του Ιανουαρίου 2022, πριν την εισβολή στην Ουκρανία.
Κατά μέσο όρο, περίπου το 50% του πετρελαίου που παρήγαγε η Ρωσία το 2023 διοχετεύθηκε στο εξωτερικό - χάρη στο Πεκίνο και το Δελχί. Ο μήνας Αύγουστος ήταν η μόνη εξαίρεση στο έτος, σύμφωνα με την S&P Global Commodity Insights. Και αυτό λόγω παύσης λειτουργίας ορισμένων υποδομών.
Το πλαφόν των 60 δολαρίων στο ρωσικό βαρέλι που επέβαλε η Δύση, μοιάζει... αστείο, καθώς τόσο οι Ινδοί όσο και οι Κινέζοι αγοραστές πληρώνουν πολύ περισσότερο για το ρωσικό αργό. Κατά μέσο όρο, η τιμή του ρωσικού αργού κυμάνθηκε χαμηλότερα κατά 4-6 δολάρια το βαρέλι σε σύγκριση με το Brent, με το τελευταίο να κλείνει το 2023 περίπου στα 77 δολάρια το βαρέλι.
Πηγές από εμπορικούς κύκλους στην Ινδία αναφέρουν ότι κατά διαστήματα το 2023 -όταν υπήρχε μείωση της προσφοράς- το discount για το ρωσικό αργό σε σχέση με το Brent ήταν περίπου 3 δολάρια το βαρέλι, ενώ στις αρχές του 2023 είχε φτάσει ακόμα και τα 19 δολάρια.
Στο πλαίσιο του πλαφόν, έχει απαγορευθεί στους δυτικούς διαχειριστές δεξαμενόπλοιων και ασφαλιστές να προσφέρουν υπηρεσίες για πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο το οποίο διαπραγματεύεται με premium στα 60 δολάρια. Ωστόσο, η Ρωσία έχει αποδείξει ότι μπορεί να έχει πρόσβαση σε έναν μεγάλο στόλο μη ασφαλισμένων από την G7 ή την ΕΕ δεξαμενόπλοιων.
Στο μεταξύ, είναι απίθανο να κοπεί η όρεξη σε Κίνα και Ινδία για το ρωσικό αργό - τουλάχιστον όχι άμεσα αλλα ούτε και μεσοπρόθεσμα. Το σήμα το έστειλαν πρόσφατα αξιωματούχοι από το αρμόδιο ινδικό Υπουργείο.
Σε έγγραφο που κατατέθηκε στο κοινοβούλιο της χώρας, αναφέρεται ότι η Ρωσία έφτασε να καλύπτει έως και το 40% της ζήτησης για πετρέλαιο στην Ινδία. Αυτό σημαίνει 1,95 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως με τις συνολικές εισαγωγές της Ινδίας σε αργό να ανέρχονται σε περίπου 5 εκατ. βαρέλια ημερησίως, σύμφωνα με την Indian Express.
Η Ινδία υποστηρίζει ότι η απόφασή της να αγοράζει ρωσικό αργό εξασφαλίζει τόσο τη σταθερότητα της αγοράς που βασίζεται στην "απορρόφηση" του πετρελαίου που η Ευρώπη "αποφεύγει" όσο και ένα καλό deal για τους Ινδούς καταναλωτές. "Διπλωματικά, είμαστε μια κυρίαρχη χώρα και θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάνουμε αυτό που είναι καλό για τη χώρα και τους πολίτες μας", δήλωσε Ινδός αξιωματούχος.
Επομένως, αν δεν αλλάξει ουσιαστικά η δυναμική της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου, το 2024 δεν αναμένεται να είναι διαφορετικό από το 2023 για τα ταμεία της Μόσχας.
